Bài 21. So sánh (tiếp theo)

Kiểm tra bài cũ
So sánh là gì? Nêu cấu tạo đầy đủ của phép so sánh? Cho ví dụ?
Đáp án:
- So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Cấu tạo của phép so sánh gồm:
+ Vế A (sự vật, sự việc được so sánh)
+ Vế B (sự vật, sự việc dùng để so sánh nói ở vế A)
+ Từ ngữ chỉ phương diện so sánh.
+Từ ngữ chỉ ý so sánh (từ so sánh).
VD: Cô ấy đẹp như tiên.
Tiết 87
SO SÁNH
(tiep theo)
Chẳng bằng mẹ đã thức vỡ chúng con

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời


Nh?ng ngôi sao thức ngoài kia
Đêm nay con ngủ giấc tròn
(Trần Quốc Minh)
1. Những ngôi sao
thức ngoài kia
chẳng bằng
mẹ đã thức vì chúng con
2. Mẹ
ngọn gió của con suốt đời.
là
Ghi nhớ 1
Có hai kiểu so sánh:
- So sánh ngang bằng;
- So sánh không ngang bằng.
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại. (Khái Hưng)

BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
1) Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ.
2) Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất.
3) Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại:
4) cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ.
5) Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.

BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
Ghi nhớ 2
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
a. Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng
b. Con đi trăm núi, ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi
c. Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng
Bài tập 1. Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào? Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh
a. Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng
Bài tập 2. Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào? Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh
So sánh ngang bằng
b. Con đi trăm núi, ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi
Bài tập 2. Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào? Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh
So sánh không ngang bằng
c. Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng
Bài tập 2. Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào? Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh
So sánh không ngang bằng.
So sánh ngang bằng.
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
1) Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
3) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
2) Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
4) Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
5) Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
6) Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
Bài tập 2. Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?
SO SÁNH
SO SÁNH
KHÁI NIỆM: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Khái niệm
Có hai kiểu so sánh: So sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, vừa có tác dụng gợi cảm.
Phân loại
Tác dụng
Cấu tạo
Vế A
Phương diện so sánh
Từ so sánh
Vế B
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Nắm lại nội dung của bài phép so sánh.
- Vieát ñoaïn vaên mieâu taû coù söû duïng pheùp so saùnh .
- Chuaån bò: Chöông trình Ngöõ vaên ñòa phöông.(Tieáng Vieät)

CHÚC CÁC EM CHĂM
NGOAN, HỌC GIỎI .
CHÚC QUÝ THẦY, CÔ
AN KHANG THỊNH VƯỢNG
NĂM MỚI PHÁT TÀI .