Bài 21. So sánh (tiếp theo)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY CÔ
VÀ CÁC EM
ĐẾN DỰ TIẾT HỌC
LỚP 6a2
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: So sánh là gì?
Câu 2: Xác định và điền phép so sánh trong câu sau vào mô hình cho sẵn
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày.
B. Lan học không bằng Nam.
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

(Trần Quốc Minh)
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

(Trần Quốc Minh)
1) Thà rằng ăn bát cơm rau
Còn hơn cá thịt nói nhau nặng lời.
2) Qua đình ngả nón trông đình
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.
3)Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.
4) Áo chàng đỏ tựa ráng pha
Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in.
5) Con trâu là đầu cơ nghiệp
6) Buôn tàu bán bè không bằng ăn dè hà tiện
1) Thà rằng ăn bát cơm rau
Còn hơn cá thịt nói nhau nặng lời.
2) Qua đình ngả nón trông đình
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.
3)Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.
4) Áo chàng đỏ tựa ráng pha
Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in.
5) Con trâu là đầu cơ nghiệp
6) Buôn tàu bán bè không bằng ăn dè hà tiện
GHI NHỚ 1:
Có hai kiểu so sánh:
So sánh ngang bằng (A là B).
So sánh không ngang bằng (A không bằng B).
Bài tập: Chỉ ra các phép so sánh trong các khổ thơ dưới đây và cho biết chúng thuộc những kiểu so sánh nào?
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
c. Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mền mại. (Khái Hưng)

1) Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ.
2) Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất.
3) Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại:
4) cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ.
5) Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.

+ Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn...
+ Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo...
+ Có chiếc lá như thầm bảo rằng...
+ Có chiếc lá như sợ hãi...
gợi hình (tạo hình)

- Hình dung được những cách rụng khác nhau của chiếc lá:
Ghi nhớ 2
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
BÀI TẬP
Phân tích tác dụng gợi hình gợi cảm của phép so sánh trong những câu thơ sau:
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
Tâm hồn tôi (sự vật trừu tượng) được so sánh với một buổi trưa hè đó là một thời gian cụ thể . Tâm hồn tôi là một tâm hồn nhạy cảm, phong phú, đa dạng rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên và với hoài niệm thời trai trẻ hồn nhiên
Bài2. Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?
1) Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
3) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
2) Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
4) Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
5) Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
6) Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
Bài 3: Tìm thành ngữ liên quan đến những hình ảnh sau và đặt câu với những thành ngữ vừa tìm được?
Chậm như rùa
Đẹp / tươi như hoa
Cậu làm việc chậm như rùa.
Cô ấy tươi như hoa
SO SÁNH
III. Hướng dẫn tự học
* Bài cũ: Viết đoạn văn có sử dụng phép so sánh. Học bài và nắm kiến thức
* Bài mới: Soạn bài Nhân hoá trang 56/SGK
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!