Bài 21. So sánh (tiếp theo)

Giáo viên:Lê Văn Tuấn
Trường THCS Đoàn Xá
Giáo án Ngữ văn 6
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
SO S�NH
(tiếp theo)
Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau:
“Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.”
Tiết : 87
I. Các kiểu so sánh:
SO SÁNH (TT)
Xét ví dụ: SGK/41
Từ so sánh ở hai phép so sánh này có gì khác nhau?
A.Tìm những từ so sánh chỉ ý ngang bằng
B.Tìm những từ so sánh chỉ ý không ngang bằng
THI TIẾP SỨC:
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
HẾT GIỜ
Dựa vào từ so sánh, có hai kiểu so sánh:
- So sánh ngang bằng
- So sánh không ngang bằng
HẾT GIỜ
Từ ví dụ, em hãy cho biết phép so sánh chia ra làm những loại nào? Dựa vào đâu để phân loại?
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mền mại. (Khái Hưng)
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mền mại. (Khái Hưng)

BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
1) Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ.
2) Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất.
3) Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại:
4) cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ.
5) Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.
+ Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn...
+ Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo...
+ Có chiếc lá như thầm bảo rằng...
+ Có chiếc lá như sợ hãi...
gợi hình (tạo hình) giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.


- Hình dung được những cách rụng khác nhau của chiếc lá:
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
- Thể hiện đủ cung bậc tình cảm vui, buồn của con người được gửi trong đó và quan niệm về cái chết, sự sống của tác giả
Gợi cảm (gợi cảm xúc) biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc
Từ hình ảnh những chiếc lá rụng, tác giả muốn đề cập đến vấn đề gì trong cuộc sống của con người?
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
BÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo)
Ghi nhớ 2
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
a) Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
A T B
b)
Con đi trăm núi ngàn khe/ Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
A PD T B

Con đi đánh giặc mười năm/ Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
A PD T B


c) Anh đội viên mơ màng / Như nằm trong giấc mộng
A PD T B
Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng.
A PD T B
Bài tập 2. Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?
1) Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
3) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
2) Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
4) Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
5) Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
6) Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
SO SÁNH
* Hướng dẫn bài tập về nhà
BT3 trang 43/SGK
- Nội dung: tả cảnh dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ
- Độ dài: khoảng từ 3 đến 5 câu
- Kĩ năng: Sử dụng hai kiểu so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.
* Soạn bài Phương pháp tả cảnh.