Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Kiểm tra bài cũ:
Nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược?
- Lực lượng chênh lệch
Triều đình bỏ dân, quan lại hèn nhát. Cuộc kháng chiến của nhân dân mang tính tự phát.
Triều đình nhu nhược, đường lối kháng chiến không đúng đắn, không đoàn kết với nhân dân.
Bài 21: Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX
NỘI DUNG:
I. Phong trào Cần vương bùng nổ
1) Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương
2) Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương

I. Phong trào Cần vương bùng nổ
1) Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
? Phong trào đấu tranh của nhân dân ta phản đối Hiệp ước Hácmăng và Patơnốt diễn ra như thế nào?


* Nguyên nhân cña cuéc ph¶n c«ng:

- Sau hai hiÖp ­íc1883 vµ 1884, Pháp b¾t ®Çu thiÕt lËp chÕ ®é b¶o hé ë B¾c k× vµ Trung k×.

Những hành động của Tôn Thất Thuyết nhằm mục đích gì?

- Được nhân dân cổ vũ phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu mạnh tay hành động

Nhằm chuẩn bị cho một cuộc nổi dậy chống Pháp giành chủ quyền.
Vì sao Pháp quyết tâm loại trừ phe chủ chiến?
-Thực dân Pháp âm mưu tiêu diệt phe chủ chiến, Tôn Thất Thuyết quyết định ra tay trước.

-Để dễ dàng điều khiển bọn tay sai phong kiến thiết lập nền bảo hộ ở nước ta.

Tôn Thất Thuyết
Tôn Thất thuyết (1835-1913) quê ở Phú Mộng xã Xuân Long (Huế), là người trong hoàng tộc giữ nhiều chức quan lớn nhỏ, tháng 6 năm 1883 ông được xung vào viện cơ mật. Sau khi vua tự đức mất ông là một trong 3 phụ chính đại thần, giữ chức thượng thư bộ binh nắm quyền chỉ huy quân đội. Khi triều đình thừa nhận nền đô hộ của pháp ông là người chủ chiến trong triều chuẩn bị lực lượng đánh giặc.
I. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân :
b. Diễn biến cuộc phản công :
Đêm 4 rạng 5/7/1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh cho quân triều đình tấn công Pháp ở đồn Mang Cá và toà Khâm sứ. Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt.
=> Cuộc phản công thất bại và bị thực dân Pháp đàn áp man rợ.
Vì sao cuộc phản công đó lại bị thất
bại ?
: Bài 21 Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

I. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân :
b. Diễn biến cuộc phản công:
- Sáng 5.7.1885 quân Pháp phản công, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra khỏi Hoàng thành lên sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị).
-13/7/1885 Tôn Thất Thuyết lấy danh vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân giúp vua cứu nước.
=> Phong trào Cần Vương bùng nổ, kéo dài hơn 10 năm
Phong trào Cần Vương bùng
nổ như thế nào ?
Bài 21: Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX
Hàm Nghi (1871-1943)
Tên thật là ưng Lịch. 1884 Ưng Lịch lên ngôi
Vua lấy hiệu là Hàm Nghi lúc đó mới 13 tuổi.
5/7/1885 sau khi cuộc tấn công quân Pháp của
phe chủ chiến vào kinh thành Huế thất bại.
Hàm Nghi ra sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị)
Xuống chiếu phát động phong trào Cần Vương.
Pháp tìm mọi cách mời vua Hàm Nghi về làm
vua, nhưng không được.Do Pháp mua chuộc
Trương Quang Ngọc,1/11/1886 vua Hàm Nghi
bị bắt. Cuối 1888 vua Hàm Nghi bị lưu đày sang
Angiêri (Bắc Phi) . 1904 Hàm Nghi đính hôn với con gái chánh án ở Alger , có 3 người con. và Ông mất ở đó(1943).Thi hài của ông được chôn ở Sarlat vùng Aquitaine( Pháp). 1965 thi hài của ông được đưa về an táng tại làng Thonác( Pháp) gần lâu đài con gái ông.
Năm 2008 thi hài của Vua Hàm Nghi được đưa về nướcvà chôn ở Huế.
Trích " Chiếu Cần Vương"
Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài 3 điều: đánh, giữ, hoà.Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường.Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình hình mỗi ngày một quá thêm.Hôm trước chúng tăng thêm binh thuyền đến, buộc theo những điều mà không thể nào làm được, ta chiếu lệ thường tiếp đãi ân cần, chúng không chịu nhận một thứ gì.Người kinh đo náo sự,sự nguy biến ngay trong chốc lát.Mọi người hãy nghiến răng, dựng tóc thề giết hết giặc, nào ai là không có lòng như thế.
? Em hiểu thế nào là "Cần vương"? Xuống chiếu Cần vương nhằm mục tiêu gì?
- Cần vương có nghĩa là giúp vua
- Chiếu Cần vương kêu gọi văn thân , sĩ phu, nhân dân, phò vua, giúp vua cứu nước.
-
- Chiếu Cần vương đã thổi bùng ngọn lửa đấu tranh của nhân dân ta.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
Hoạt động nhóm:
Nhóm I:
Nhóm II:
Đặc điểm phát triển của phong trào
Cần Vương (từ 1885-1888) như
thế nào ?
Đặc điểm phát triển của phong trào
Cần Vương (từ 1888-1896) như
thế nào ?
1. Cuộc phản công quân Pháp. và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
1. Cuộc phản công quân Pháp. và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
Các nhóm làm theo nội dung ở bảng trên
Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết, văn thân, sĩ phu
Các sĩ phu, văn thân
đông đảo nhân dân, có cả dân tộc thiểu số
đông đảo nhân dân
rộng lớn từ Bắc đến Nam nhất là ở Trung kì và Bắc kì
Thu hẹp, quy tụ thành trung tâm lớn trọng tâm ở Trung du,miền núi
Các cuộc khởi nghĩa vũ trangbùng nổ như KN Ba Đình, Hương Khê, Bãi Sậy
Các cuộc KN vũ trang: Hùng Lĩnh, Hương Khê
Cuối 1888 Hàm Nghi bị bắt và bị lưu đày sang Angiêri
1896 phong trào bị thất bại
? Tại sao sau khi vua Hàm Nghi bị bắt mà phong trào vẫn tiếp tục nổ ra? Điều đó nói lên cái gì?
Sau khi vua bị bắt, tính chất Cần vương không còn nhưng mục đích cứu nước còn và luôn là mục tiêu hướng tới của nhân dân ta.Chứng tỏ Cần vương chỉ là danh nghĩa còn tính chất yêu nước chống Pháp là chủ yếu.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp. và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
Tính chất của phong trào Cần
Vương là gì ?
Là phong trào yêu nước chống
Pháp theo khuynh hướng và ý
thức hệ phong kiến.
Nó thể hiện tính dân tộc sâu
sắc.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp. và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
Vì sao phong trào Cần
Vương thất bại ?
Vì phong trào yêu nước theo
khuynh hướng và ý thức hệ
phong kiến lúc này không còn
phù hợp nữa .
Củng cố
Hãy khoanh tròn vào chữ in hoa đứng trước câu trả lời đúng:
Câu 1: Cuộc phản công kinh thành Huế thất bại vì?
A. Lực lượng chưa được chuẩn bị chu đáo, vũ khí thô sơ.
B. Thực dân Pháp mạnh cả binh lực, hoả lực
C. Tôn Thất Thuyết chưa liên kết và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng bên ngoài.
D. Tất cả đáp án trên đều đúng.
D
Câu 2: Tôn Thất Thuyết mượn lời Hàm Nghi hạ chiếu Cần vương khi đang ở
A. kinh đô Huế
B. căn cứ Tân Sở( Quảng Trị)
C. căn cứ Ba Đình
D. đồn Mang Cá
B
Câu 3: Nội dung chiếu Cần vương đã
A. tố cáo tội ác xâm lược của thực dân Pháp.
B. khẳng định quyết tâm chống Pháp của triều đình kháng chiến đứng đầu là vua Hàm Nghi
C. kêu gọi nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước, khôi phục quốc gia phong kiến độc lập.
D. Cả 3 ý trên đều đúng.
D
Bài tập về nhà:
Làm bài tập trong SGK
Tìm hiểu về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương
Xin trân trọng cám ơn các thầy cô và các em học sinh !