Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Lớp 11A 6
Bài 21
Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân :
-Sau 2 Hiệp ước Hácmăng (1883) và Patơnốt (1884), Pháp bắt đầu thiết lập chế độ bảo hộ ở Bắc Kì và Trung Kì.
- Phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân ta tiếp tục phát triển.
- Dựa vào phong trào đó, phe chủ chiến trong triều đình (do Tôn Thất Thuyết đứng đầu) có những hành động chuẩn bị cho 1 cuộc nổi dậy chống Pháp giành chủ quyền.
=>Pháp âm mưu tiêu diệt phe chủ chiến.
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
=>Tôn Thất Thuyết chủ động tấn công
trước.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân :
b. Diễn biến cuộc phản công :
Đêm 4 rạng 5/7/1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh cho quân triều đình tấn công Pháp ở đồn Mang Cá và toà Khâm sứ. Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt.
=> Cuộc phản công thất bại và bị thực dân Pháp đàn áp man rợ.
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
Trình bày diễn biến chính cuộc phản công Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế
Vì sao cuộc phản công đó lại bị thất
bại ?
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân :
b. Diễn biến cuộc phản công:
c. Sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
- Trước tình hình trên Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra khỏi Hoàng thành lên sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị)#19. Slide 19
-13/7/1885 Tôn Thất Thuyết lấy danh vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân giúp vua cứu nước.#19. Slide 19
=> Phong trào Cần Vương bùng nổ, kéo dài hơn 10 năm
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
Phong trào Cần Vương bùng
nổ như thế nào ?
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
Hoạt động nhóm:
Nhóm I:
Nhóm II:
Đặc điểm phát triển của phong trào
Cần Vương (từ 1885-1888) như
thế nào ?
Đặc điểm phát triển của phong trào
Cần Vương (từ 1888-1896) như
thế nào ?
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
Các nhóm làm theo nội dung ở bảng trên
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp. sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
a. Từ năm 1885-1888
+ Lãnh đạo: Vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết, văn thân, sĩ phu yêu nước
+ Lực lượng: Đông đảo nhân dân tham gia
+ Địa bàn: phạm vi rộng lớn, nhất là ở Bắc Kì và Trung Kì.
+ Diễn biến chính: Các cuộc khởi nghĩa vũ trang bùng nổ tiêu biểu: khởi nghĩa Bãi Sậy, Ba Đình, Hương Khê.
+ Kết quả: cuối 1888 vua Hàm Nghi bị thực dân Pháp bắt và bị lưu đày sang Angiêri.
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
Lang m? vua ham nghi t?i AnGiờRi
Chú giải
Binh thuyền Pháp từ Bắc vào vào Huế
Phái chủ chiến nổ súng đánh Pháp
Chiếu C.Vương
Cuộc k/nghĩa trong ptrào C. Vương
Đà Nẵng
Cửa Thuận An
6 - 1885
Lược đồ những địa điểm diễn ra các
Cuộc khởi nghĩa trong phong tráo
Cần Vương (1885-1896)
i. Phong trào cần vương bùng nổ.
1. Cuộc phản công quân Pháp sự bùng nổ phong trào Cần Vương.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần Vương.
b. Từ năm 1888-1896
+ Lãnh đạo: Các văn thân, sĩ phu yêu nước
+ Lực lượng: Đông đảo nhân dân tham gia.
+ Địa bàn: chuyển trọng tâm lên vùng Trung du, miền núi.
+ Diễn biến chính: tiêu biểu: khởi nghĩa Hùng Lĩnh do Tống Duy Tân và Cao Điển chỉ huy, khởi nghĩa Hương Khê tiếp tục nổ ra.
+ Kết quả : cuối 1896 phong trào Cần Vương chấm dứt.
a. Từ năm 1885-1888
ý nghĩa của phong trào Cần
Vương là gì ?
Là phong trào yêu nước chống
Pháp theo khuynh hướng và ý
thức hệ phong kiến.
Nó thể hiện tính dân tộc sâu
sắc.
bài 21: phong trào yêu nước chống pháp của nhân
dân việt nam trong những năm cuối thế kỷ xix.
Vì sao phong trào Cần
Vương thất bại ?
Vì phong trào yêu nước theo
khuynh hướng và ý thức hệ
phong kiến lúc này không còn
phù hợp nữa .
1-Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 – 1892 ) :
Nguyễn
Thiện
Thuật

-Nguyện Thiện Thuật sinh năm 1844, quê ở làng Xuân Dục, Mĩ Hào, Hưng Yên. Ông thi đỗ cử nhân năm 1876, sau đó được phong chức Tán tương quân vụ tỉnh Hải Dương.
-Tháng 8/1883, Pháp chiếm Hải Dương, Nguyễn Thiện Thuật đã mộ quân mưu chiếm lại tỉnh lị.
-Tháng 7/1885, được tin Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương, ông trở về tổ chức phong trào kháng chiến ở Hưng Yên.
-Căn cứ chính thức
+Bãi Sậy
(Hưng Yên)
-Địa bàn : +Hưng Yên
+Hải Dương +Bắc Ninh
-Sang cả
+Nam Định
+Quảng Yên
-GĐ 1885-1887:
+Nghĩa quân tập trung tổ chức lực lượng
+Xây dựng căn cứ, bẽ gãy nhiều trận càn của địch
-GĐ 1888-1892:
+Quyết liệt
+Gây cho Pháp và tay sai nhiều thiệt hại
-Căn cứ Bãi Sậy và căn cứ hai sông bị Pháp bao vây
-Nguyễn Thiệt Thuật sang Trung Quốc
-Năm 1892 những tướng lính còn lại chuyển sang quân Đề Thám ở Yên Thế
-Kế tục truyền thống yêu nước
-Cổ vũ nhân dân ta tiếp tục đấu tranh
Lược đồ địa bàn hoạt động của nghĩa quân Bãi Sậy
HƯNG YÊN
HÀ NỘI
HAI CỬA SÔNG
VĂN GIANG
KHOÁI CHÂU
BẮC NINH
II. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào cần vương và phong trào đấu tranh tự vệ cuối thế kỷ xix.
2-Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 – 1887 ) :
-Căn cứ Ba Đình được xây dựng ở ba làng : Mậu Thịnh - Thượng Thọ - Mĩ Khê thuộc huyện Ngan Sơn - Tỉnh Thanh Hóa.
-Bao bọc quanh căn cứ là lũy tre dày đặc và hệ thống hào rộng, rối đến lớp thành đất cao 3 mét, trên thành có các lỗ châu mai, phí trong có hệ thống giao thông hào để tiếp tế ,chiến đấu.
1-Phạm Bành (1827-1887): ở làng Tương Xá-Huyện Hậu Lộc-Thanh Hóa
2-Đinh Công Tráng (1842-1887): ở làng Tràng Xá-Thanh Liêm-Hà Nam
2-Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 – 1887 ) :
Lãnh đạo
Phạm Bành

Đinh Công Tráng
-Căn cứ chính thức
+Ba Đình
-Địa bàn :
ở ba làng
+Mậu Thịnh
+Thượng Thọ
+Mĩ Khê
(Nga Sơn – Thanh Hóa)
Địa bàn
Hoạt động
-Xây dựng căn cứ kiên cố, độc đáo
-Xây dựng lực lượng tập trung có khoảng 300 người
-Hoạt động chủ yếu chặn đánh các đoàn xe, toán lính đi qua căn cứ gây cho Pháp nhiều khó khăn
Kết quả - Ý nghĩa
-Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt sau khi Pháp mở cuộc tấn công lớn vào căn cứ, Pháp cũng bị nhiều thiệt hại
-Quân Pháp triệt hạ ba làng nhưng không thể xoá được ảnh hưởng to lớn của cuộc khởi nghĩa.
-Thể hiện truyền thống chiến đấu bất khuất, cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân ta
3-Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1896 ) :
Lãnh đạo
Phan Đình Phùng

Cao Thắng

Địa bàn
-Căn cứ chính
+Hương Khê
-Địa bàn họat động : 4 tỉnh
+Thanh Hóa
+Nghệ An
+Hà Tĩnh
+Quảng Bình
Hoạt động
-GĐ 1885-1888:
+Chuẩn bị lực lượng
-Xây dựng căn cứ, chuẩn bị súng trường, lương thực
-GĐ 1888-1896:
+Chiến đấu quyết liệt
+Từ 1889 mở nhiều cuộc tập kích địch
+Chủ động tấn công thắng nhiều trận lớn nổi tiếng
Kết quả- Ý nghĩa
-Từ cuối 1893 lực lượng nghĩa quân bị hao mòn
-Tháng 10/1893 Cao Thắng hy sinh ở đồn Nu
-Ngày 28/12/1895 Phan Đình Phùng hy sinh → khởi nghĩa thất bại
-Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương.

-Phan Đình Phùng sinh năm 1847 ở làng Đông Thái xã Tùng Ảnh huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh.

-Năm 1877 thi đỗ Đình nguyên Tiến sĩ, từng làm quan Ngự sự trong triều đình
-Cao Thắng sinh 1864 trong một gia đình nông dân, quê ở Hàm Lại (Sơn Lễ-Hương Sơn-Hà Tĩnh).
-Năm 20 tuổi từng tham gia khởi nghĩa Trần Quang Cán, từng bị bắt giam tại nhà lao Hà Tĩnh.
Vụ Quang
Quảng Bình
Nghệ An
Thanh Hóa
Hà Tĩnh
4-Khởi nghĩa Yên Thế ( 1884 – 1913 )
Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa Yên Thế ?
Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Yên Thế là ai ?
-Do chính sách cướp bóc và bình định quân sự của thực dân Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng Bắc Kì.
-Đe dọa đến cuộc sống những người nông dân và nhân dân các tộc miền núi ở vùng Yên Thế họ đã đứng lên tự vệ chiến đấu
=> Khởi nghĩa bùng nổ
-D? N?m
(Luong Van N?m)

-D? Thỏm
(Ho�ng Hoa Thỏm)
4 giai đoạn :
1-GĐ 1884-1892
2-GĐ 1893-1897
3-GĐ 1898-1908
4-GĐ 1909-1913
Vài nét về tiểu sử Đề Thám
-Đề Thám tức là Hoàng Hoa Thám tên thật là Trương Văn Thám sinh năm 1858 – 1913 ).
-Quê ở Tiên Lữ (Hưng Yên), lê Sơn Tây kiếm sống, sau lại lên Yên Thế
-Lớn lên, ông tham gia toán quân của Đề Nắm và nổi tiếng là người trung thực, kiên nghị.
Căn cứ Yên Thế
Khởi nghĩa Yên Thế
Hàm Nghi (1872-1943)
Tên thật là ưng Lịch. 1884 Ưng Lịch lên ngôi
Vua lấy hiệu là Hàm Nghi lúc đó mới 13 tuổi.
5/7/1885 sau khi cuộc tấn công quân Pháp của
phe chủ chiến vào kinh thành Huế thất bại.
Hàm Nghi ra sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị)
Xuống chiếu phát động phong trào Cần Vương.
Pháp tìm mọi cách mời vua Hàm Nghi về làm
vua, nhưng không được.Do Pháp mua chuộc
Trương Quang Ngọc,1/11/1886 vua Hàm
Nghi bị bắt.
Cuối 1888 vua Hàm Nghi bị lưu đày sang
Angiêri (Bắc Phi) và mất ở đó(1943).
Chú giải
Binh thuyền Pháp từ Bắc vào vào Huế
Phái chủ chiến nổ súng đánh Pháp
Chiếu C.Vương
Cuộc k/nghĩa trong ptrào C. Vương
Đà Nẵng
Cửa Thuận An
6 - 1885
Đồn Mang Cá
(5-7-1885)
Tòa Khâm Sứ
(5-7-1885)
Đường đi Quảng Trị
Lược đồ cuộc phản công của phái
chủ chiến tại kinh thành huế và sự
Bùng nổ phong trào cần vương
Em hiểu thế nào là Cần Vương? Xuống
chiêú Cần Vương nhằm mục tiêu gì?
-"Cần Vương" tức là phò vua giúp nước
-Mục tiêu : đánh đuổi Pháp, khôi phục
nền độclập dân tộc,lập lại chế độ
phong kiến.