Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Bài 21:
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
NỘI DUNG
I. Phong trào Cần vương bùng nổ
1) Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương
2) Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương
II. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương và phong trào đấu tranh tự vệ cuối thế kỉ XIX.
I. Phong trào Cần vương bùng nổ
1) Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
? Phong trào đấu tranh của nhân dân ta phản đối Hiệp ước Hácmăng và Patơnốt diễn ra như thế nào?

Nguyên nhân:
- Sau 1884, Pháp xác lập ách thống trị trên toàn cõi Việt Nam.
- Được nhân dân cổ vũ phe chủ chiến mạnh tay hành động.
-Thực dân Pháp âm mưu tiêu diệt phe chủ chiến => Tôn Thất Thuyết quyết định ra tay trước.

a.Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế.
H.60 -Tôn Thất Thuyết
Nguyễn Văn Tường
"Lòng yêu nước của Tôn Thất Thuyết không chấp nhận một sự thỏa hiệp nào, ông ta xem quan lại chủ hoà như kẻ thù của dân tộc. , một đạo đức lớn đã bộc lộ rõ rệt trong mọi hoàn cảnh của đời ông, đó là sự gắn bó lạ lùng của ông với tổ quốc."
"Rõ ràng là Thuyết không bao giờ muốn giao thiệp với chúng ta (Pháp), ông biểu lộ lòng căm ghét không cùng đối với chúng ta trong mọi hoàn cảnh. Chúng ta có thể nói rằng ông ta đã căm ghét chúng ta, đó là quyền và có lẽ cũng là bổn phận của ông ta"
? Những hành động của Tôn Thất Thuyết nhằm mục đích gì?
Vì sao Pháp quyết tâm loại trừ phe chủ chiến?
 Diễn biến:
- Đêm 4 rạng 5/7/1885, quân triều đình tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và tòa Khâm sứ.
- Sáng 5/7/1885, quân Pháp phản công kinh thành Huế. Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi lên sơn phòng Tân Sở.
 Kết quả: Thất bại, thực dân Pháp đàn áp man rợ
Nguyên nhân thất bại:
+ Chưa có sự chuẩn bị chu đáo
+ Quân Pháp có ý thức đề phòng, lực lượng của chúng còn mạnh.
- 13/7/1885, Tôn Thất Thuyết lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần vương, kêu gọi nhân dân giúp vua cứu nước.
? Em hiểu thế nào là “Cần vương”? Xuống chiếu Cần vương nhằm mục đích gì?
=> Chiếu Cần vương đã thổi bùng ngọn lửa đấu tranh của nhân dân ta
b.Chiếu Cần Vương và phong trào Cần Vương
H.59- VUA HÀM NGHI
( 1872 – 1943)
CHIẾU CẦN VƯƠNG
?Vậy phong trào cần vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào?
“…Trẫm đức mỏng, gặp biến cố này không thể hết sức giữ được, để đô thành bị hãm, xe giá phải rời xa, tội ở mình trẫm cả, thật xấu hổ vô cùng. Nhưng chỉ có luân thường quan hệ với nhau, trăm quan khanh sĩ không kể lớn nhỏ, tất không bỏ trẫm, kẻ trí hiến mưu, người dũng hiến sức, kẻ giàu bỏ của ra giúp quân nhu, đồng bào đồng trạch chẳng từ gian hiểm, như thế mới phải chứ? Cứu nguy chống đỡ, mở chỗ nguy khốn, giúp nơi bức bách đều không tiếc gì tâm lực, ngõ hầu lòng trời giúp thuận, chuyển loạn thành trị, chuyển nguy thành yên, thu lại được bờ cõi chính là cơ hội này, phúc của tôn xã tức là phúc của thần dân…”
Trích Chiếu Cần Vương
2) Các giai đoạn phát triển của phong trào cần vương
 Giai đoạn thứ nhất (1885-1888):
 Giai đoạn thứ hai (1888-1896):
Thảo luận nhóm:
Nhóm 1: Trình bày những đặc điểm của giai đoạn 1: Lãnh đạo, lực lượng, địa bàn, kết quả.
Nhóm 2: Trình bày những đặc điểm của giai đoạn 2: Lãnh đạo, lực lượng, địa bàn, kết quả.
TÂN SỞ - QUẢNG TRỊ
ẤU SƠN – HÀ TĨNH
? Tại sao sau khi vua Hàm Nghi bị bắt mà phong trào vẫn tiếp tục nổ ra? Điều đó nói lên cái gì?
? Em hãy so sánh sự khác nhau giữa hai giai đoạn của phong trào Cần vương?
1
2
3
4
5
6
7
Bài tập củng cố
CHÌA KHÓA
U N G L ? C H
C ? N V U O N G
A N G I Ê R I
M A N G C �
T ễ N T H ? T T H U Y ? T
Có 7 chữ cái, khái niệm chỉ những người trí thức đỗ đạt
thời phong kiến?
Có 11chữ cái, phong trào Cần Vương
từ 1885- 1896 chia làm …?
Có 8 chữ cái, tên phong trào yêu nước của
nhân dân Việt Nam cuối thế kỉ XIX?
Có 8 chữ cái,Pháp đã tăng thêm ….quân sự
để siết chặt bộ máy kìm kẹp?
Có 7 chữ cái, là nơi thực dân Pháp đầy ải vua Hàm Nghi?
Có 6 chữ cái,1trong 2 nơi phái chủ chiến phản công Pháp
ở kinh thành Huế?
Có 13 chữ cái, tên một người đứng đầu phái chủ chiến
ở kinh thành Huế?
Có 7 chữ cái, tên thật của một người lãnh đạo
phong trào Cần Vương?
H A I G I A I Đ O Ạ N
L Ự C L Ư Ợ N G
V Ă N T H Â N
Chúc các em học tốt
Chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
Kính chúc sức khoẻ các thầy cô giáo
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý ThÇy C« cïng c¸c em häc sinh