Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

TRƯỜNG THPT L H C
Giáo viên:
MÔN LỊCH SỬ 11
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Trình bày tóm tắt diễn biến 2 giai đoạn của phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỷ XIX và rút rút ra đặc điểm của mỗi giai đoạn.
Bài 21
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
( Tiết 2 )
II. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH TỰ VỆ CUỐI THẾ KỈ XIX.
I. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ (tiết 1)
Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương.
a. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892)
b. Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896)
2. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913)
HOẠT ĐỘNG NHÓM
HS
LƯỢC ĐỒ KHỞI NGHĨA BÃI SẬY
KHỞI NGHĨA BÃI SẬY (ảnh minh họa)
Nguyễn Thiện Thuật (1844 - 1926), quê ở huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên. Từng làm Tri phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Năm 1885, sau khi Đinh Gia Quế, thủ lĩnh đầu tiên của khởi nghĩa Bãi Sậy qua đời, ông đảm đương vai trò lãnh đạo. Khi chiếu Cần Vương ban ra, ông hưởng ứng, hiệu triệu nhân dân kháng chiến giúp vua. Dưới sự lãnh đạo của ông, khởi nghĩa bước sang giai đoạn phát triển mới.
Phan Đình Phùng,
Cao Thắng
Căn cứ chính: Hương Khê (Hà Tĩnh).

- Hoạt động rộng khắp 4 tỉnh Bắc Trung Kì.
-1885 đến 1888:
Chuẩn bị lực lượng, xây dựng căn cứ, chế tạo vũ khí, tích trữ lương thực.
1888 đến 1896:
Chiến đấu quyết liệt, mở các cuộc tập kích, đẩy lùi quân địch, chủ động tấn công nhiều trận lớn.
- Phan Đình Phùng hi sinh, đến 1896 khởi nghĩa thất bại.
Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương.

HS
Phan Đình Phùng sinh năm 1847, quê ở Đức Thọ - Hà Tĩnh, từng làm quan ngự sử trong triều đình, bất mãn thời cuộc, ông từ quan về quê ở ẩn. Khi chiếu Cần Vương ban ra, ông hưởng ứng và tổ chức phong trào chống Pháp tại quê nhà.


Căn cứ Hương Khê
Phan Đình Phùng và Cao Thắng bàn kế hoạch đánh giặc.
? Tại sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất?
II. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH TỰ VỆ CUỐI THẾ KỈ XIX.
2. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913)
1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương.
a. Nguyên nhân:
- Kinh tế nông nghiệp sa sút, một bộ phận cư dân đồng bằng Bắc Kì phải phiêu tán lên Yên Thế sinh sống.
- Khi Pháp mở các cuộc hành quân bình định, cuộc sống người dân bị xâm phạm, nông dân Yên Thế đã đứng lên khởi nghĩa.
b. Diễn biến
b. Diễn biến:
+ 1884 - 1892: dưới sự chỉ huy của Đề Nắm, nghĩa quân đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của giặc Pháp.
+ 1893 - 1897: do Đề Thám lãnh đạo, hai lần tạm hòa với Pháp, nghĩa quân làm chủ 4 tổng ở Bắc Giang (Nhã Nam, Mục Sơn, Yên Lễ, Hữu Thượng).
+ 1898 - 1908: 10 năm hòa hoãn, sản xuất luyện tập quân sự, hội tụ những nghĩa sĩ yêu nước.
+ 1909 - 1913: Pháp ra sức tấn công, nghĩa quân di chuyển nhiều nơi. Tháng 2/1913, Đề Thám bị sát hại, khởi nghĩa tan rã.
Yên Thế
Hoàng Hoa Thám, tên thật là Trương Văn Thám, sinh năm 1858, quê ở Tiên Lữ (Hưng Yên),sau theo gia đình lên Yên Thế sinh sống.Từ năm 1892, ông trở thành lãnh đạo nghĩa quân Yên Thế. Sự chỉ huy tài tình của ông giúp nghĩa quân lập nhiều chiến công. Nên ông được mệnh danh là “Hùm thiêng Yên Thế”.



Nghĩa quân Yên Thế
Nghĩa quân Yên Thế bị TD Pháp bắt và xử tử
c. Ý nghĩa:
Thể hiện tiềm năng, ý chí, sức mạnh to lớn của nông dân trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
CỦNG CỐ
? Khởi nghĩa Yên Thế có đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương?
Chống Pháp, giúp vua, cứu nước
Chống Pháp, tự vệ
1885 - 1896
1884 - 1913
Bắc kì và Trung kì
Yên Thế - Bắc Giang
Sĩ phu, văn thân
Nông dân
Sĩ phu, văn thân, nông dân
nông dân
TỪ KHÓA
H à M N G H I
V Ă N T H Â N
đ à n ẵ n g
M A n g C á
H Á C M Ă N G
H A I
T ô n t h ấ t t h u y ế t
trò chơi ô chữ
1. Có 7 ch? cái, tên gọi tầng lớp có học thức, đỗ đạt dưới chế độ phong kiến,
tham gia phong trào Cần Vương ?
2. Là nơi đầu tiên mà thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta?
4.Một trong hai địa điểm mà phe chủ chiến tấn công quân Pháp tại kinh thành Huế ?
3. Bản hiệp ước này đánh dấu Việt Nam bị đặt dưới sự bảo hộ của Pháp, trở thành
nước thuộc địa nửa phong kiến ?
Số 5. Phong trào Cần Vương trải qua mấy giai đoạn?
6. Ông là quan thượng thư bộ binh đứng đầu phái chủ chiến chống Pháp ?
Gợi ý từ khóa: Vị vua lãnh đạo phong trào Cần Vương?
Vua Hàm Nghi (1872 – 1943)
CHIẾU CẦN VƯƠNG
(13/7/1885)
DẶN DÒ
Chuẩn bị bài LS địa phương
Chào tạm biệt quý thầy cô!