Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Chào mừng thầy cô về
dự giờ
Tiết dạy sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học
Trường THPT Gia Viễn B
Giáo viên: Phạm Thị Hương Lan
Lớp thực hiện: 11A1


Chủ đề: PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
( Tiết 2 )
Nội dung bài học
Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 – 1892)
Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 – 1887) giảm tải
Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1896)
Khởi nghĩa Yên Thế ( 1884 -1913)




II. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH TỰ VỆ CUỐI THẾ KỈ XIX.
HOẠT ĐỘNG NHÓM
PHIẾU HỌC TẬP 4 NHÓM
NHÓM 1
NHÓM 2
NHÓM 3
NHÓM 4
Nguyễn Thiện Thuật. Đốc Tít.
Nông dân, sĩ phu yêu nước.







1885 đến 1887:
Nghĩa quân đẩy lùi nhiều cuộc càn quét, gây cho địch nhiều thiệt hại.

Từ 1888 đến1892:
Nghĩa quân chiến đấu quyết liệt, di chuyển linh hoạt, đánh thắng một số trận lớn.
- Khi quân Pháp bao vây, Nguyễn Thiện Thuật phải sang Trung Quốc, Đốc Tít ra hàng (1889).
- Để lại những kinh nghiệm tác chiến ở vùng đồng bằng.
Địa bàn: Hưng Yên, Hải
Dương Bắc Ninh …
- Căn cứ: Hai Sông

Quê quán: làng Xuân Dục, huyện Mỹ Hào – Hưng Yên
Xuất thân: trong một gia đình nhà nho nghèo, thuộc dòng hậu duệ của Nguyễn Trãi
Cha ông là tú tài Nguyễn Tuy làm nghề dạy học, các em trai ông là Nguyễn Thiện Dương và Nguyễn Thiện Kế sau này cũng đều tham gia khởi nghĩa Bãi Sậy.
Lược đồ địa bàn hoạt động của nghĩa quân Bãi Sậy
Vùng căn cứ cuộc khởi nghĩa Nơi hoạt động của nghĩa quân
HƯNG YÊN
VĂN LÂM
HAI CỬA SÔNG
VĂN GIANG
KHOÁI CHÂU
YÊN MĨ
Khởi nghĩa thất bại
Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của phong trào Cần vương
Khởi nghĩa
Hương Khê
1885-1896
Ý nghĩa
Phan Đình Phùng
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
Căn cứ chính: Hương Khê
Từ 1885-1888: Chuẩn bị lương thực, vũ khí, xây dựng lực lượng
Từ 1888-1896.Thời kỳ chiến đấu quyết liệt chủ động tấn công nhiều trận lớn.
Người lãnh đạo
Hoạt động chính
Kết quả
ý nghĩa
1885-1888
1888-1895
Cao Thắng
Phan Đình Phùng sinh năm năm 1847, quê ở Đức Thọ - Hà Tĩnh, ông đã đỗ Đình nguyên Tiến sĩ năm 1887, từng làm quan ngự sử trong triều đình, vì tính tình khẳng khái, cương trực, phản đối việc phế Dục Đức, lập Hiệp Hòa nên bị cách chức, đuổi về quê. Khi chiếu Cần Vương ban ra,ông hưởng ứng và tổ chức phong trào chống pháp tại quê nhà.
Phan Đình Phùng

Phan Đình Phùng và Cao Thắng bàn kế hoạch đánh giặc.
Cao Thắng đúc khẩu súng trường theo mẫu kiểu Pháp
NÚI
Vũ Quang
Quảng Bình
Thanh Hóa
Hà Tĩnh
Nghệ An
LƯỢC ĐỒ KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ
Khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương là khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896)
Vè Quan Đình

“ Khen thay Cao Thắng tài to
Lấy ngay súng giặc về cho lò rèn
Đêm ngày tỉ mỉ giở xem
Lại thêm có cả đội Quyên cùng tài
Xưởng trong cho chí trại ngoài
Thợ rèn các tỉnh đều mời hội công
Súng ta chế được vừa xong
Đem ngay ra bắn nức lòng lắm thay
Bắn cho tiệt giống quân Tây
Cậy nhiều súng ống phen này hết khoe.”

- Đề Nắm, Đề Thám.
- Chủ yếu là nông dân
Căn cứ chính: Yên Thế (Bắc Giang).
- Hoạt động rộng khắp các tỉnh trung du miền núi phía Bắc: Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc.
-1884 đến 1892: các toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, làm chủ một vùng rộng lớn nhưng bị Pháp càn quét .
1893 đến 1897: Giảng hòa để củng cố lực lượng nhưng Pháp bội ước.
-1898-1908, chuẩn bị lực lượng và liên lạc với nghĩa sĩ ở nhiều nơi.
-1908-1913 Pháp tấn công, phong trào tan rã.
Gây cho Pháp nhiều tổn thất, phải mất gần 30 năm mới chiếm được các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.
Thể hiện tinh thần yêu nước, sức mạnh to lớn của nông dân VN.
Hoàng Hoa Thám tên thật là Trương Văn Thám, sinh năm 1858, quê ở Tiên Lữ ( Hưng Yên), sau theo gia đình lên Yên Thế sinh sống . Từ năm 1892 ông trở thành lãnh đạo nghĩa quân Yên Thế. Sự chỉ huy tài tình của ông giúp nghĩa quân lập được nhiều chiến công. Nên ông được mệnh danh là “ Hùm Thiêng Yên Thế”.
Hoàng Hoa Thám

Bên trong căn cứ Yên Thế
Nghĩa quân Yên Thế bị thực dân Pháp bắt và xử tử
LUYỆN TẬP CHUNG
CÂU 1
Địa bàn nào dưới đây không được chọn xây dựng thành căn cứ của cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy?
A
B
C
D
Trại Sơn – Hải Dương
Khoái Châu – Hưng Yên
Bần Yên Nhân – Hưng Yên
Hai Sông – Hải Dương
CÂU 2
Loại vũ khí hiện đại được sử dụng trong cuộc khởi nghĩa Hương Khê là
A
B
C
D
bẫy chông do Cao Thắng chế tạo.
cuốc, thuổng, gậy gộc.
súng liên thanh chế tạo theo mẫu của Pháp.
súng trường chế tạo theo mẫu của Pháp.
CÂU 3
Nhận xét nào dưới đây là không đúng về cuộc khởi nghĩa Hương Khê?
A
B
C
D
Chế tạo và sử dụng vũ khí hiện đại.
Kéo dài nhất trong phong trào Cần vương.
Địa bàn khởi nghĩa trải rộng khắp 4 tỉnh
Bắc Trung Kì.
Có sự phối hợp với cuộc khởi nghĩa Ba Đình của Đinh Công Tráng.
CÂU 4
Mục tiêu của phong trào Cần Vương là
A
B
C
D
đánh đuổi giặc Pháp, thiết lập chế độ dân chủ
tư sản
đánh đuổi Pháp, giành độc lập dân tộc, lập lại chế độ phong kiến.
lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho củ nghĩa tư bản phát triển.
lật đổ chế độ phong kiến đã lỗi thời, xây dựng nhà nước phong kiến mới.
CÂU 5
Mục tiêu của cuộc khởi nghĩa Yên Thế là
A
B
C
D
chống sự đàn áp của phong kiến và thực dân.
chống ách áp bức, bóc lột của phong kiến, đế quốc Pháp.
chống chính sách cướp bóc và bình định quân sự của Pháp.
chống sưu cao thuế nặng và chính sách cai trị của thực dân Pháp.
VẬN DỤNG
SO SÁNH ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG VÀ KHỞI NGHĨA YÊN THẾ.
Giống nhau:
- Thể hiện lòng yêu nước và ý chí đấu tranh chống Pháp để giải phóng dân tộc
- Với sự tham gia của đông đảo quần chúng, chủ yếu là nông dân.
- Phong trào cuối cùng bị thất bại vì thiếu giai cấp tiên tiến lãnh đạo và chưa có đường lối đúng đắn.
Khôi phục quốc gia phong kiến độc lập
Bảo vệ cuộc sống, quê hương.
Văn thân, sĩ phu yêu nước
Nông dân
Các tầng lớp nhân dân
Nông dân nghèo
Kéo dài hơn 10 năm (1885-1896 )
Kéo dài gần 30 năm (1884-1913 )
Bắc và Trung kì
Vùng núi Yên Thế - Bắc Giang
Dân tộc
Dân tộc, dân chủ
Khác nhau:
Cảm ơn quý thày cô và các em đã chú ý lắng nghe