Bài 21. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Kính chào thầy và các bạn
về dự tiết học hôm nay.
Bài 21
Phong trào yêu nước
chống Pháp của nhân dân Việt Nam
trong những năm cuối thế kỉ XIX
NỘI DUNG BÀI HỌC
I.Phong trào Cần vương bùng nổ.
1.Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
2.Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương.
a.Từ năm 1885 đến năm 1888.
b.Từ năm 1888 đến năm 1896.
I.PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
a. Nguyên nhân:
- Sau hiệp ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt,Pháp thiết lập chế độ bảo hộ ở Bắc Kì và Trung Kì.
- Phong trào đấu tranh của nhân dân ta tiếp tục phát triển.
Tình hình nước ta sau hiệp ước Hácmăng và Patơnốt như thế nào?
- Phe chủ chiến trong triều đình,do Tôn Thất Thuyết đứng đầu tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến.
“ Với Tôn Thất Thuyết không chấp nhận một sự thỏa hiệp nào, Ông coi các quan lại thỏa hiệp như kẻ thù của dân tộc…một đạo đức lớn đã bộc lộ rõ rệt trong mọi hoàn cảnh của đời ông, đó là sự gắn bó lạ lùng giữa đời ông với tổ quốc “rõ ràng Tôn Thất Thuyết không muốn giao thiệp với chúng ta (Pháp), ông bộc lộ sự căm ghét khôn cùng đối với chúng ta trong mọi hoàn cảnh. Chúng ta có thể nói rằng, ông căm ghét chúng ta đó là quyền và bộn phận của ông”
- Tôn Thất Thuyết (1835 – 1913) quê ở Xuân Long (Huế) là người trong hoàng tộc,từng giữ nhiều chức quan lớn nhỏ.Sau khi vua Tự Đức mất,ông là một trong 3 phụ chính đại thần,giữ chức Thượng thư Bộ binh nắm quyền chỉ huy quân đội.Năm 1883-1884,triều đình kí các hiệp ước thừa nhận nền đô hộ của thực dân Pháp.Nhưng ông là người chủ chiến trong triều,ra sức chuẩn bị lực lượng để đánh Pháp giành lại chủ quyền.
I.PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
b. Diễn biến:
Nêu diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến ở Kinh thành Huế (7/1885)?
I.PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại Kinh thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần vương.
b. Diễn biến:
- Đêm 4 rạng 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công Pháp vào tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá.
- Rạng sáng 5/7/1885,Pháp phản công.Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra khỏi kinh thành lên Tân Sở (Quãng Trị).
- 13/7/1885,Tôn Thất Thuyết lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần vương,kêu gọi nhân dân giúp vua cứu nước.
Lược đồ kinh thành Huế năm 1885
- Sử cũ ghi: “ Kinh thành Huế được xây dựng những năm 1805-1820 là một thành vuông, mỗi bề dài 2,5 km,một mặt giáp sông Hương, ba mặt có hào sâu, tường thành xây bằng gạch, đá cao 10 m, trên mặt thành có đủ trăm đại bác. Trong thành có dư vạn binh lính.
Sông Hương
Chú giải

Nơi ban Chiếu Cần Vương
HUẾ
Đà Nẵng
Back
Trích “Chiếu Cần vương”
“Từ xưa,kế sách chống giặc không ngoài 3 điều:đánh,giữ,hòa.Đánh thì chưa có cơ hội, giữ thì khó định hẹn được sức,hòa thì họ đòi hỏi không biết chán.
…Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc.Trẫm tuổi trẻ nối ngôi không lúc nào không nghĩ tới tự cường,tự trị.Kẻ phái của Tây ngang bức,mỗi ngày một quá thêm.Hôm trước,chúng tăng thêm binh thuyền đến buộc theo những điều mình không thể nào làm được…trong triều đình đắn đo hai điều:cúi đầu tuân mệnh hay ngồi mất cơ hội,sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước?Vì bằng việc xảy ra không thể tránh,thì cũng còn có cái việc như ngày nay để lo tốt cái lợi sau này,ấy là do thời thế xui nên vậy Phàm những người đã cùng dự chia mối lo này,tưởng cũng tự biết.Biết thì phải dự vào công việc,nghiến răng dựng tóc thề giết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?...”
I.PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ.
2. Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương.
THẢO LUẬN NHÓM
* Nhóm 1:Tìm hiểu giai đoạn 1 từ năm 1885 – 1888 (Lãnh đạo,lực lượng,địa bàn,kết quả,đặc điểm)?
* Nhóm 2:Tìm hiểu giai đoạn 2 từ năm 1888 – 1896 (Lãnh đạo,lực lượng,địa bàn,kết quả,đặc điểm)?
THỜI GIAN:2 PHÚT
Dưới sự chỉ huy chung của triều đình, phong trào diễn ra mạnh mẽ với quy mô rộng lớn. Tiêu biểu là Bắc Kì và Trung Kì
Dưới sự chỉ huy của văn thân,sĩ phu phong trào tiếp tục phát triển và quy tụ thành những trung tâm ở miền núi và trung du.
Đông đảo các tầng lớp nhân dân.
Các văn thân,sĩ phu yêu nước
Thu hẹp, quy tụ thành trung tâm lớn, chủ yếu là trung du và miền núi
Đến năm 1896, phong trào thất bại

CỦNG CỐ
Chúng ta hãy cùng nhau chơi trò chơi nhé!
Câu hỏi 1
Câu hỏi 2
Câu hỏi 3
Câu hỏi 4
Câu hỏi 8
Câu hỏi 7
Câu hỏi 6
Câu hỏi 5
Ai trả lời nhanh nhất
Kết thúc
Câu 1 : Người đứng đầu phái chủ chiến chủ trương chống Pháp trong triều đình Huế là
C. Tôn Thất Thuyết
A. Phan Thanh Giản
B. Vua Hàm Nghi
D. Nguyễn Văn Tường
B. Vua Hàm Nghi
Câu 2 : Sau khi cuộc phản công kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết đã làm gì?
C. Bổ sung lực lượng quân sự
A. Đưa vua Hàm Nghi và Tam cung rời khỏi Hoàng thành đến sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị)
B. Tiếp tục xây dựng hệ thống sơn phòng
D. Đưa vua Hàm Nghi và Tam cung rời khỏi Hoàng thành đến sơn phòng Âu Sơn (Hà Tĩnh)
A. Đưa vua Hàm Nghi và Tam cung rời khỏi Hoàng thành đến sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị)
Câu 3 : Nội dung chủ yếu của chiếu Cần vương là:
C. Kêu gọi tiến hành cải cách về chính trị, xã hội
A. Kêu gọi quần chúng nhân dân đứng lên kháng chiến
B. Kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước vì vua mà đứng lên kháng chiến
D. Tố cáo tội ác của thực dân Pháp
B. Kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước vì vua mà đứng lên kháng chiến
Câu 4 : Phong tào Cần vương diễn ra sôi nổi ở địa phương nào?
C. Bắc Kì và Trung Kì
A. Trung Kì và Nam Kì
B. Bắc Kì và Nam Kì
D. Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì
C. Bắc Kì và Trung Kì
Câu 5 : Trong giai đoạn từ năm 1885 đến năm 1888, phong trào Cần vương đặt dưới sự chỉ huy của ai?
C. Nguyễn Văn Tường và Trần Xuân Soạn
A. Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường
B. Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết
D. Nguyễn Đức Nhuận và Đào Doãn Dịch
B. Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết
Câu 6 : Bộ chỉ huy của phong trào Cần vương đóng tại địa bàn thuộc hai tỉnh nào?
C. Quảng Bình và Quảng Trị
A. Quảng Ngãi và Bình Định
B. Quảng Nam và Quảng Trị
D. Quảng Trị và Hà Tĩnh
D. Quảng Trị và Hà Tĩnh
Câu 7 : Tuy đã hoàn thành về cơ bản công cuộc bình định Việt Nam, thực dân Pháp vẫn gặp phải sự phản kháng quyết liệt của lực lượng nào?
C. Một số quan lại yêu nước và nhân dân Trung Kì
A. Một số quan lại yêu nước và nhân dân Nam Kì
B. Một số quan lại, văn thân, sĩ phu yêu nước và nhân dân trong cả nước
D. Một số quan lại, văn thân, sĩ phu yêu nước ở Bắc Kì
B. Một số quan lại, văn thân, sĩ phu yêu nước và nhân dân trong cả nước
Câu 8 : Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công Pháp vào tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá vào thời gian nào?
C. 20/11/1884
A. 5/7/1885
B. 6/8/1887
D. 12/6/1882
A. 5/7/1885
SEE YOU AGAIN!
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN
ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC NÀY!