Bài 21. Ôn tập chương IV

Chào các em học sinh
Môn; Lịch Sử 7
Đáp án:
1. Tóm tắt tiểu sử: Nguyễn Trãi (1380-1442) là con của Nguyễn Phi Khanh. Hai cha con ông đều làm quan dưới thời nhà Hồ. Khi nhà Hồ thất bại, ông đã theo Lê Lợi khởi nghĩa. Ông học rộng, tài cao, có lòng yêu nước thương dân hết mực.
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Em hãy nêu tóm tắt tiểu sử và những cống hiến của Nguyễn Trãi đối với sự nghiệp của nước Đại Việt?
2. Cống hiến: Ông có nhiều cống hiến to lớn trong công việc tổ chức và lãnh đạo khởi nghĩa Lam Sơn. Ông có nhiều tác phẩm giá trị về văn học, sử học, địa lí học như Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Dư địa chí,…
=> Ông là nhà chính trị, quân sự tài ba, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới…
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
1. Bộ máy nhà nước thời vua Lê Thánh Tông có tổ chức hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn bộ máy nhà nước thời Lý – Trần ở những điểm nào? (Về triều đình, các đơn vị hành chính, cách đào tạo, tuyển chọn bổ dụng quan lại)
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
TRUNG ƯƠNG
VUA VÀ THÁI THƯỢNG HOÀNG
ĐẠI THẦN VĂN
ĐẠI THẦN VÕ
ĐỊA PHƯƠNG
LỘ
CHÁNH PHÓ TỔNG
PHỦ
TRI PHỦ
CHÂU, HUYỆN
TRI CHÂU, TRI HUYỆN
XÃ
XÃ QUAN
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ – TRẦN
TRUNG ƯƠNG
VUA
CÁC QUAN ĐẠI THẦN
CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN
Bộ binh
Bộ lại
Bộ hộ
Bộ công
Bộ lễ
Bộ hình
Hàn lâm viện
Quốc sử viện
Ngự sử đài
ĐỊA PHƯƠNG
ĐẠO
(Đô ti, Hiến ti, Thừa ti)
PHỦ
Tri phủ
HUYỆN
Tri huyện
XÃ
Xã trưởng
CHÂU
Tri châu
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÊ SƠ
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
Đáp án: CÂU 1
a. Triều đình:
- Đứng đầu là vua nắm mọi quyền hành.
- Giúp vua có các quan đại thần.
- Ở triều đình có 6 bộ và một số cơ quan chuyên môn.
- Hệ thống thanh tra giám sát hoạt động của quan lại được tăng cường từ trung ương đến tận đơn vị xã.
b. Các đơn vị hành chính;
- Các đơn vị hành chính được tổ chức chặt chẽ, đặc biệt là cấp thừa tuyên và cấp xã.
- Chia nước làm 13 đạo, dưới đạo là phủ, châu, huyện, xã.
c. Cách đào tạo, tuyển dụng nhân tài:
- Mở rộng thi cử, chọn nhân tài công bằng.
- Nhà nước thời Lê Thánh Tông lấy phương thức học tập, thi cử làm nguyên tắc lựa chọn, bổ dụng quan lại.
Ti?t 44 - b�i 21: ễN T?P CHUONG IV
2. Nhà nước thời Lê Sơ và nhà nước thời Lý – Trần có đặc điểm gì khác nhau?
- Nhà nước Tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (vua nắm mọi quyền hành) nhưng không sát bằng thời Lê
- Nhà nước quân chủ quý tộc
Nhà nước thời Lý-Trần
Nhà nước thời Lê sơ
- Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả trong chỉ huy quân đội.
- Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế.
3. Luật pháp thời Lê sơ có điểm gì giống và khác luật pháp thời Lý – Trần?
a. Giống nhau:
- Pháp luật bảo vệ quyền lợi của vua và các quan đại thần.
- Cấm giết mổ trâu, bò
b. Khác nhau:
Thời Lý- Trần
Thời Lê Sơ
- Bảo vệ quyền
lợi tư hữu
- Chưa bảo vệ
quyền lợi của
phụ nữ
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
- Bảo vệ quyền lợi của quốc gia, khuyến
khích phát triển kinh tế
- Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc
- Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ.
- Hạn chế phát triển nô tì
- Pháp luật thời Lê sơ đầy đủ, hoàn chỉnh
hơn thể hiện ở bộ luật Hồng Đức
4. Tình hình kinh tế thời Lê sơ có gì giống và khác thời Lý - Trần?
a. Giống nhau:
- Nông nghiệp:
+ Thực hiện chính sách khai hoang để mở rộng trồng trọt
+ chăm lo đắp đê phòng lụt, đào vét kênh mương đưa
nước vào đồng ruộng.
+ cấm giết hại trâu, bò để bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp
- Thủ công nghiệp: phát triển nghề thủ công cổ truyền
- Thương nghiệp: mở chợ, mở cửa biển buôn bán với
người nước ngoài.
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
4. Tình hình kinh tế thời Lê sơ có gì giống và khác thời Lý - Trần?
b. Khác nhau:
Thời Lý- Trần
Thời Lê Sơ
- Nông nghiệp
+ Thời Lý tổ chức cày ruộng tịch điền
+ Thời Trần vua cho vương hầu, công chúa, phò mã lập điền trang
- Thủ công nghiệp
+ Thời Lý vua dạy
cung nữ dệt gấm vóc
- Nông nghiệp
+ Đặt 1 số chức quan chuyên về nông nghiệp
+ Có 25 vạn lính về quê cày ruộng sau chiến tranh
+ Thực hiện phép quân điền
- Thủ công nghiệp
+ Có các làng thủ công, phường thủ công
+ Các xưởng do nhà nước quản lí, gọi là cục bách tác.
- Thương nghiệp: khuyến khích lập chợ mới và họp chợ.
=>Thời Lê Sơ kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
5. Xã hội thời Lý-Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Có gì khác nhau?
Vua – Vương hầu – Quý tộc
Tầng lớp thống trị
Thợ thủ công
Thương nhân
Tầng lớp bị trị
Xã hội thời Trần
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
a. Giống nhau:

- Vua, vương hầu, quý tộc, quan lại địa chủ
- Nông dân, thương nhân, thợ thủ công, nô tì
b. Khác nhau:

- Thời Lý- Trần: tầng lớp vương hầu, quý tộc rất đông đảo, nắm mọi quyền lực, tầng lớp nông nô, nô tì chiếm số đông.
- Thời Lê Sơ số lượng nô tì giảm dần và được giải phóng cuối thời Lê. Tầng lớp địa chủ rất phát triển do pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm ngặt việc bán mình làm nô hoặc bức dân tự do làm nô tì.
5. Xã hội thời Lý-Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Có gì khác nhau?
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
6. Văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật thời Lê sơ đã đạt được những thành tựu nào? Có gì khác thời Ly-Trần?
- GD thời Lê Sơ phát triển mạnh do sự quan tâm của nhà nước và nhà nước đã có những chủ trương, biện pháp tích cực để phát triển GD như: tổ chức thi cử 3 năm một lần (nhà Trần 7 năm một lần).
- Thời Lý- Trần muốn được bổ nhiệm làm quan thì trước hết phải xuất thân từ đẳng cấp quý tộc.
- Thời Lê Sơ, đa số dân đều có thể đi học và cho phép người nào có học đều được dự thi và thi đỗ đều được bổ nhiệm làm quan và được vinh quy bái tổ.
- Thời Lý- trần, đạo phật rất được trọng dụng.
- Thời Lê Sơ, Nho giáo chiếm vị trí độc tôn. chi phối trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng
- Tình hình giáo dục, văn hóa, khoa học thời Lê Sơ cũng đạt được những thành tựu mới.
Tiết 44 – bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
DẶN DÒ
Học bài 21, làm bài tập ở nhà trong SGK trang 104 để chuẩn bị tiết 45 làm bài tập Lịch sử.

Chúc các em chăm ngoan, học giỏi