Bài 21. Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỷ XVI-XVIII

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
Lớp 10 T4
?

?

?
?
?

Dò bài
Câu 1: Tôn giáo nào có vị trí đặc biệt quan trong trong thời Lý – Trần?
A. Nho giáo
B. Phật giáo
C. Đạo giáo
D. Thiên chúa giáo
Câu 2: Nho giáo bắt đầu chiếm vị trí độc tôn bắt đầu từ:
A. Cuối thế kỉ XIII
B. Cuối thế kỉ XIV
C. Cuối thời Hồ
D. Thời Lê sơ
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
2. Đất nước bị chia cắt.
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
CHƯƠNG III
VIỆT NAM TỪ THẾ KỶ XVI ĐẾN THẾ KỶ XVIII
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
4. Chính quyền ở Đàng Trong.
Nội dung hoạt động nhóm
Nhóm 1: Tìm hiểu về Nguyễn Hoàng.
Nhóm 2: Tìm hiểu về Mạc Đăng Dung.
Nhóm 3: Tìm hiểu về Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
a. Sự sụp đổ của triều Lê sơ
Tìm hiểu:
- Nguy�n nh�n l�m cho nh� L� suy y?u?
- Những biểu hiện của sự suy yếu đó?
- H?u qu? c?a s? suy y?u?
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Nguyên nhân
- Vua, quan ăn chơi xa xỉ không quan tâm đến triều chính và nhân dân
- Địa chủ ra sức chiếm đoạt ruộng đất, bóc lột nông dân.
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
a. Sự sụp đổ của triều Lê sơ
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Biểu hiện:
- Tranh ch?p quy?n l?c - (M?nh nh?t: M?c Dang Dung).
- Nhân dân đấu tranh nhiều nơi.
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
a. Sự sụp đổ của triều Lê sơ
Kết quả:
Chính quyền nhà Lê ngày càng suy yếu.
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
a. Sự sụp đổ của triều Lê sơ
Tìm hiểu:
- Sự thành lập nhà Mạc có phù hợp với quy luật lịch sử không?.
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
b. Nhà Mạc được thành lập.
- Nhà Mạc đã thi hành những chính sách gì để ổn định tình hình đất nước?.
- Vì sao nhà Mạc bị phản đối, cô lập?.
Sự thành lập:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
b. Nhà Mạc được thành lập.
- Năm 1527 Mạc Đăng Dung phế truất vua Lê lập Triều Mạc.
- Đây là sự thay thế phù hợp với quy luật lịch sử.
Em có nhận xét gì việc làm này của Mạc Đăng Dung?
Chính sách:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
b. Nhà Mạc được thành lập.
- Chính quyền theo mô hình của nhà Lê.
- Xây dựng quân đội mạnh.
- T? ch?c thi c? d?u d?n.
- Giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.
 Bước đầu đã ổn định lại đất nước.
Em có nhận xét gì về những chính sách mà nhà Mạc đã thi hành?
Thành
Nhà
Mạc
Nhà Mạc bị phản đối, cô lập do:

+ Cựu thần nhà Lê
+ Nhà Mạc thần phục nhà Minh !
Nhà Mạc dâng sổ sách cho quân Minh
Tìm hiểu:
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
- Chiến tranh Nam - Bắc triều.
- Chiến tranh Trịnh – Nguyễn.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
- Nguyên nhân?
- Diễn biến?
- Kết quả?
Nguyên nhân:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
- Cựu thần nhà Lê chống đối
- Nguyễn Kim “phù Lê diệt Mạc” lập Nam triều (Thanh Hóa), đối đầu với Bắc Triều( Thăng Long).
2. D?t nu?c b? chia c?t.
a. Chi?n tranh Nam - B?c tri?u.
Diễn biến:
1545 – 1592 chiến tranh Nam – Bắc triều
Kết quả:
Nhà Mạc bị lật đổ.
Nguyên nhân:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
- Họ Trịnh nắm quyền lực ở Nam Triều.
- Họ Nguyễn cát cứ ở phía nam.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
b. Chi?n tranh Tr?nh - Nguy?n.
Diễn biến:
1627 chiến tranh Trịnh – Nguyễn.
Kết quả:
- 1672 lấy sông Gianh làm giới tuyến .
- Đất nước bị chia cắt.
Em hãy so sánh cuộc chiến tranh Nam – Bắc triều với cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn?
Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm
Chiến tranh
Trịnh – Nguyễn
Đàng Ngoài
Đàng
Trong
Sông
Gianh - giới tuyến chia cắt đất nước
Sông
Gianh
hiện
nay
thuộc
tỉnh
nào?
Tìm hiểu:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
- Tổ chức bộ máy nhà nước Đàng Ngoài.
- Tuyển dụng quan lại và luật pháp.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
- Quân đội.
- Đối Ngoại
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
- Cuối XVI Nam triều chuyển về Thăng Long.
- Chính quyền trung Ương gồm:
Vì sao chúa Trịnh không lật đổ vua Lê?
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
Một buổi thiết triều của Triều Vua Lê
Một buổi chầu ở phủ Chúa Trịnh
Một buổi chầu ở phủ Chúa có gì khác so với một buổi chầu vua Lê?
- Chính quyền địa phương:
- Tuyển dụng quan lại như thời Lê.
- Luật pháp: dùng Quốc triều hình luật (có bổ sung).
Trấn
Huyện
châu
xã
Phủ
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
2. Đất nước bị chia cắt.
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
- Quân đội gồm:
+ Quân thường trực.
+ Ngoại binh.
- Đối ngoại: hoà hiếu với nhà Thanh .
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
Tìm hiểu:
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
- Tổ chức bộ máy nhà nước Đàng Ngoài.
- Tuyển dụng quan lại và luật pháp.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
- Quân đội .
- Đối Ngoại
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
4. Chính quyền ở Đàng Trong.
- Quá trình mở rộng lãnh thổ của chúa Nguyễn.
Bài 21
NHỮNG BIẾN ĐỔI CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN
TRONG CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
- Chúa Nguyễn không ngừng mở rộng lãnh thổ về phía Nam.
- Địa phương: Chia làm 12 dinh, Phú Xuân là dinh chính.
- Dưới dinh là: phủ, huyện, thuộc, ấp.
Chúa Nguy?n
12 Dinh
Ph?
?p
Huy?n
Thu?c
1. Sự sụp đổ của triều Lê sơ. Nhà Mạc được thành lập.
2. D?t nu?c b? chia c?t.
3. Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài.
4. Chính quyền ở Đàng Trong.
Vì sao chúa Nguyễn lại không ngừng mở rộng lãnh thổ về phía Nam?
- Quân đội : thường trực, vũ khí đầy đủ.
- Tuyển chọn quan lại : Theo dòng dõi, đề cử, học hành.
- 1744 Nguyễn Phúc Khoát xưng vương, thành lập chính quyền trung ương.
Hậu quả của việc làm này?
1. Nguyên nhân chiến tranh Nam - Bắc triều, Trịnh - Nguyễn?
2. Vẽ sơ đồ về tổ chức bộ máy chính quyền Đàng trong, Đàng ngoài và so sánh, nhận xét?
Câu hỏi củng cố
Nguyên nhân chia cắt đất nước:
Do nhà Lê suy yếu
- Do các thế lực phong kiến tranh chấp quyền lực.

Tr? l?i
Tr?n
Chúa
Nguy?n
12 Dinh
Ph?
Huy?n
Châu
Xã
Ph?
?p
Huy?n
Thu?c
Sơ đồ tổ chức
bộ máy chính quyền
Đàng Trong – Đàng Ngoài:
So sánh bộ máy chính quyền Đàng Trong với nhà nước Lê – Trịnh ở Đàng Ngoài?
Ở Đàng Trong chỉ có chính quyền địa phương do chúa Nguyễn cai quản. Chính quyền Trung Ương chưa xây dựng. Điều đó lý giải tại sao ở Đàng Ngoài được gọi là “Nhà nước phong kiến Đàng Ngoài”, còn Đàng Trong được gọi là “Chính quyền Đàng Trong”. Nước Đại Việt bị chia cắt làm 2 Đàng chứ không phải bị tách làm 2 nước.
BẢNG TÓM TẮT CÁC SỰ KIỆN
SỰ KIỆN
Nhà Lê suy yếu
Nhà Mạc thành lập
Chiến tranh Nam – Bắc triều
Chiến tranh Trịnh - Nguyễn
Đất nước bị chia cắt:
Đàng Trong – Đàng Ngoài
THỜI GIAN
Đầu TK XVI
1527
1545 - 1592
1627
1672
Nguyễn Phúc Khoát xưng vương
1744
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM
ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC
N G U Y Ễ N B Ỉ N H K H I Ê M
S ễ N G G I A N H
L Ê T Ư Ơ N G D Ự C
M I N H K I N H B � C H ? C
N G U Y Ễ N H O À N G
Q U � N D I ? N
C A O B Ằ N G
1
7
6
5
4
3
2
8
Q U Ố C T Ử G I Á M
C H I A C Ắ T Đ Ấ T N Ư Ớ C
10
M?c Dang Dung
Mạc Đăng Dung (1483 – 1541): quê ở làng Cổ Trai, Nghi dương, Hải Phòng. Vốn xuất thân từ nghề chài lưới, có sức khoẻ, đánh vật giỏi, thi đậu đô lực sĩ được tuyển vào đội Túc vệ. Nhờ có sức khoẻ, cương trực lập được nhiều công lớn trong việc dẹp yên xung đột giữa các đại thần nên nhanh chóng được thăng quan, tiến chức. Ông từng làm đến mức Thái phó, Tiết chế 13 đạo quân thuỷ bộ, có thế lực lớn trong triều đình.
Mạc Đăng Dung