Bài 21. Khái quát về nhóm halogen

Tiết 47 :
Chương 5 : NHÓM HALOGEN
§29 : KHÁI QUÁT NHÓM HALOGEN
I. Nhóm halogen trong BTH các nguyên tố :
II. Cấu hình electron nguyên tử và cấu tạo phân tử của các nguyên tố trong nhóm halogen :
III. Khái quát về tính chất của các halogen :
1. Tính chất vật lí :
2. Tính chất hóa học :
Bài tập củng cố :
IA VIIIA
IIA IIIA VA VA VIA VIIA
- Nhóm VIIA trong BTH gồm 5 nguyên tố : Flo ( F ), clo ( Cl ), brơm ( Br ), i?t ( I ), atatin ( At )( ch?t phĩng x? ).
I. Nhóm halogen trong BTH các nguyên tố :
II. Cấu hình electron nguyên tử và cấu tạo phân tử của các nguyên tố trong nhóm halogen :
- Cấu hình electron lớp ngoài cùng dạng tổng quát : .
ns2 np5.
np5


- Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử của các halogen đều có 1e độc thân.
ns2


F ( Z = 9 ) :
Cl ( Z = 17 ) :
1s2 2s2 2p6 3s2 3p5
1s2 2s2 2p5
Br ( Z = 35 ) :
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p5
- Ở trạng thái kích thích :
ns2
nd1
ns1
np4
+ Có 3e độc thân.
ns2
nd2
np3
+ Có 5e độc thân.
nd3
np3
+ Có 7e độc thân.
Công thức cấu tạo : X - X
X
X
+
Dạng đơn chất,nguyên tử nguyên tố nhóm halogen tồn tại ở dạng phân tử gồm hai nguyên tử : X2 ( F2, Cl2, Br2, I2 )
Chú ý : Năng lượng liên kết X – X của phân tử X2 không lớn ( 151 đến 243 kj/mol) nên các phân tử halogen tương đối dễ tách thành hai nguyên tử  hoạt động hoá học mạnh.
1. Tính chất vật lí :
Chú ý: Flo không tan trong nước, các halogen khác tan ít trong nước và tan nhiều trong các dung môi hữu cơ.
- Nguyên tử halogen X có 7e lớp ngoài cùng nên dể nhận thêm 1e để trở thành X-.
→ là phi kim điển hình → tính OXH mạnh → có soh đặc trưng là -1 trong hợp chất kim loại và hiđrô.
2. Tính chất hóa học :
X + 1 e → X –
… ns2 np5 … ns2 np6
+ Tác dụng với Hiđrô : → khí hiđrôhalogenua
X2 + H2 → 2HX↑ →
• Tính axit : HF HCl HBr HI
H2O
dd HX
khí hiđrôhalogennua
axit halogenhiđric
Tính axit tăng dần.
+ Tác dụng với kim loại : → muối halogenua
2M + nX2 → 2MXn
n : là hóa trị cao của M
• Đa số các muối halogen đều tan, trừ các muối sau không tan và có màu sắc đặc trưng : AgCl↓trắng, AgBr ↓vàng nhạt, AgI ↓vàng đậm.
- Tính OXh của nhóm halogen giảm dần từ Flo đến Iốt. ( F > Cl > Br > I ).
Hãy xác định số OXH của clo trong các hợp
chất sau: HClO, HClO2, HClO3, HClO4
Axit hipoclorơ
Axit clorơ
Axit cloric
Axit pecloric
+1
-2
+1
+1
-2
+3
+1
-2
+5
+1
-2
+7
- Trong hợp chất, ngoài soh -1 các nguyên tố còn có soh +1, +3, +5, +7 ( trừ Flo ).
Câu 1 : Phát biểu nào sau đây là không đúng :
1. Trong tất cả các hợp chất, thì soh của các ng.tố nhóm halogen là -1.
2. Trong tất cả các hợp chất của các muối halogenua đều tan và có màu sắc đặc trưng.
3. Tính axit được sắp xếp như sau : HF > HCl > HBr > HI.
4. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nhóm halogen là : ns2 np5.
a. 2, 3, 4. b. 4. c. 1, 2, 3. d. 1, 2, 3, 4.
Câu 2 : Đặc điểm nào dưới đây không phải là đặc điểm chung của các nguyên tố halogen ( Flo đến Iôt ) ?
a. Nguyên tử có khả năng thu thêm 1e. b. Lớp e ngoài cùng của ng.tử có 7e.
c. Có soh -1 trong mọi hợp chất. d. Tạo ra hợp chất LKCHT có cực với H2.
Câu 3 : Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của đơn chất halogen ?
a. ở điều kiện thường là chất khí. b. Tác dụng mạnh với nước.
c. Có tính OXH mạnh. d. vừa có tính OXH, vừa có tính khử.
Câu 4 : Sự biến thiên tính chất vật lí của halogen từ Flo đến Iốt ?
a.Trạng thái tập hợp từ khí → lỏng → rắn. b. Màu sắc đậm dần.
c. Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy tăng dần. d. cả a, b, c.
d. cả a, b, c.
c. 1, 2, 3.
c. Có soh -1 trong mọi hợp chất.
c. Có tính OXH mạnh.