Bài 21: Đổi mới chính sách XH

Chủ đê
CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TRONG 20 NĂM ĐỔI MỚI

MỞ ĐẦU
Hơn 20 năm đổi mới vừa qua, cùng với quá trình đổi mới trên các lĩnh vực chính trị, KT, quốc phòng và an ninh, Đảng ta đã quan tâm đổi mới các chính sách XH, coi đây là một bộ phận quan trọng trong đường lối đổi mới toàn diện đất nước, nhằm tạo ra động lực XH để thúc đẩy sự phát triển đất nước.
Để nhận thức đúng quan điểm, chủ trương của Đảng về giải quyết các vấn đề XH ở nước ta, chúng ta nghiên cứu chủ đề: Chính sách xã hội trong 20 năm đổi mới.
1. Mục đích, yêu cầu
- Giúp học viên nắm vững và nhận thức đúng quá trình nhận thức và quan điểm, chủ trương của Đảng về giải quyết các vấn đề XH.
- Trên cơ sở đó vận dụng vào học tập và công tác sau này góp phần giải quyết tốt các vấn đề XH, tiến tới thực hiện tiến bộ và công bằng XH.
- Thực hiện tốt qui chế đào tạo đã xác định.

2. Nội dung: Kết cấu gồm 2 phần lớn (trọng tâm là phần II)
I. Quá trình đổi mới nhận thức về những vấn đề XH.
II. Quan điểm và chủ trương giải quyết các vấn đề XH.

3. Thời gian: 2 tiết
4. Phương pháp: Qui nạp, diễn dịch, định hướng nghiên cứu
5. Tài liệu:
1. Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập II, Dùng cho các lớp đào tạo dài hạn cán bộ trung, cao cấp trong các trường quân đội, Nxb.QĐND, H.1995, tr.116-137.
2. Học viện báo chí và tuyên truyền, Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo công cuộc đổi mới, Nxb.CTQG, H.2009, tr.161-163; 174 - 177.
3. Ban tư tưởng – Văn hoá Trung ương, Tài liệu nghiên cứu Văn kiện Đại hội IX của Đảng, Dùng cho cán bộ chủ chốt và báo cáo viên, NXb.CTQG, H.2001, tr.153-159.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb.CTQG, H.2006, tr.101-105; 156-159 và 189.
5. Bộ GD & ĐT, Giáo trình Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Dùng cho sinh viên đại học, cao đẳng không chuyên, Nxb. CTQG, H.2009, tr 197-230.
6. Nguyễn Trọng Phúc, Các Đại hội đại biểu toàn quốc và Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1930-2006), Nxb.CTQG, H.2006, tr.429-432.

NỘI DUNG
I. Quá trình đổi mới nhận thức về những vấn đề XH (điểm 1,2).
1. Thời kỳ trước đổi mới (mục a,b).
a. Chủ trương cuả Đảng về giải quyết các vấn đề XH (3 Giai đoạn).
* Giai đoạn 1945 - 1954: Các vấn đề XH được giải quyết trong mô hình dân chủ nhân dân.
Sau cách mạng tháng Tám và trong những năm thực hiện nhiệm vụ "kháng chiến kiến quốc" chính sách XH cấp bách là làm cho dân có ăn, có mặc, có chỗ ở và được học hành. Tiếp sau đó là làm cho người nghèo thì đủ ăn, người đủ ăn thì khá giàu, người khá giàu thì giàu thêm.
-> Chủ trương này đã nhanh chóng đi vào cuộc sống và đạt được những hiệu quả thiết thực.
* Giai đoạn 1955 - 1975: Các vấn đề XH được giải quyết trong mô hình CNXH kiểu cũ, trong hoàn cảnh chiến tranh.
-> Chế độ phân phối về thực chất là theo chủ nghĩa bình quân. Nhà nước và tập thể đáp ứng các nhu cầu XH thiết yếu bằng chế độ bao cấp tràn lan dựa vào viện trợ.
* Giai đoạn 1975 - 1985: Các vấn đề XH được giải quyết theo cơ chế kế hoạch hoá tập trung, quan liêu bao cấp, trong hoàn cảnh đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng KT-XH nghiêm trọng, nguồn viện trợ giảm dần, bị bao vây, cô lập, cấm vận.
b. Đánh giá việc thực hiện đường lối
* Thành tựu: Chính sách XH trong giai đoạn này tuy có nhiều điểm hạn chế nhưng:
- Đã bảo đảm được sự ổn định của XH.
- Đạt được một số thành tựu về văn hoá, giáo dục, y tế, lối sống, đạo đức, kỷ cương và an sinh XH.
- Hoàn thành nghĩa vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn.
-> Những thành tựu đó nói lên bản chất tốt đẹp của chế độ mới và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trong giải quyết các vấn đề XH trong điều kiện chiến tranh kéo