Bài 21. Công thức phân tử hợp chất hữu cơ

2. Cách thiết lập công thức đơn giản nhất
I. Công thức đơn giản nhất


1. Định nghĩa


- Đ/N: Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử.
- Gọi CTPT là CxHyOzNt (x, y, z, t : nguyên dương)
- Ví dụ: CH2, C2H6O, CH2O
= a : b : c : d
Công thức đơn giản nhất: CaHbOcNd
2. Cách thiết lập công thức đơn giản nhất
Ví dụ 1:Từ tinh dầu hoa nhài người ta tách được hợp chất A chứa C, H và O. Phân tích định lượng cho kết quả:73,14%C, 7,24%H, còn lại là oxi. Hãy thiết lập công thức đơn giản nhất của A
Giải
- Ta có: %O = 100 – (73,14 + 7,24) = 19,62%
- Gọi CTPT của A là : CxHyOz (x, y, z : nguyên dương)
Từ kết quả phân tích định lượng lập tỉ lệ :
x : y : z =
Công thức đơn giản nhất của A là: C5H6O
= 6,095: 7,24 : 1,226
= 5 : 6 : 1
Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 2,2 g hợp chất hữu cơ A, người ta thu được 4,4g CO2 và 1,8g H2O. Xác định công thức đơn giản nhất của A.
Giải
- Gọi CTPT : CxHyOz (x, y, z : nguyên dương)
Theo bài ta có: mC = 4,4 . 12 / 44 =1,2 g
mH = 1,8 . 2 / 18 = 0,2 g
m O = 2,2 - 1,2 – 0,2 = 0,8 g
Từ kết quả phân tích định lượng lập tỉ lệ :
x: y:z = (1,2 / 12) : ( 0.2 /1): (0,8 : 16)
= 0,1 : 0,2 : 0,05
= 2 : 4 : 1
 Công thức đơn giản của A là C2H4O





II. Công thức phân tử
- Đ/N: Công thức phân tử là công thức biểu thị số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử
1. Định nghĩa :
- Ví dụ: C2H4, C2H4O2, C6H12O6
2. Quan hệ giữa công thức phân tử và công thức đơn giản nhất
CH4
CH2
C2H6O
CH2O
CH2O
* Nhận xét
- Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong công thức phân tử là số nguyên lần số nguyên tử của nó trong công thức đơn giản nhất.
- Trong nhiều trường hợp, công thức phân tử cũng chính là công thức đơn giản nhất (n = 1).
 CTPT = (CTĐGN)n
- Một số chất có công thức phân tử khác nhau nhưng có cùng một công thức đơn giản nhất.
CH2O
C2H4O2
C3H6O3
TQ:
CnH2nOn
C4H8O4
2. Quan hệ giữa công thức phân tử và công thức đơn giản nhất
C2H4O
C4H8O2
C6H12O3
TQ: C2nH4nOn
C8H16O4
2. Quan hệ giữa công thức phân tử và công thức đơn giản nhất
CỦNG CỐ
Bài Tập
Bài1. Phát biểu nào sau đây không đúng?
CTPT cho biết số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử
CT đơn giản nhất cho biết tỉ lệ số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử
CT đơn giản nhất cho biết số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử
Nhiều hợp chất có CT đơn giản nhất trùng với CTPT
Bài 2. Dãy chất nào sau đây có cùng công thức đơn giản ?
C2H4 và C3H8
C2H4 và C3H6
C2H6O và C2H4O2
C3H6O và C4H8O2


www.themegallery.com
Bài 3:
Hãy chọn đáp án đúng? Công thức đơn giản nhất của hợp chất hữu cơ X là: