Bài 21. Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945)

BÀI 17 CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI ( 1939 - 1945)
Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh gây nên những tổn thất lớn nhất về người và của trong lịch sử nhân loại. Kéo dài trong 6 năm, chiến tranh đã bao trùm gần như toàn bộ các châu lục và diễn ra trên nhiều mặt trận. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của phe phát xít dẫn đến những biến đổi căn bản trong tình hình thế giới.
I. CON ĐƯỜNG DẪN ĐẾN CHIẾN TRANH
1. Các nước phát xít đẩy mạnh xâm lược ( 1931 - 1937)
- Phe phát xít đã liên kết như thế nào?
- Trong những năm 30 của thế kỷ XX các nước phát xít Đức, Ý, Nhật đã liên kết thành liên minh phát xít.
PHE TRỤC: BÉC LIN - RÔMA - TÔKYÔ
- Khối này đã có những hành động gì?
- Tăng cường các hoạt động quân sự và gây chiến tranh xâm lược ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới.
- Sự hiếu chiến của phe phát xít được thể hiện như thế nào?
Nhật mở rộng chiến tranh xâm lược TQ.
-Ý xâm lược Ê ti ô pi a
-Đức can thiệp vào Tây Ban Nha
- Trong bối cảnh đó thái độ của các nước lớn như thế nào?
- Liên Xô: Coi chủ nghĩa phát xít là kẻ thù nguy hiểm nhất, chủ trương chống phát xít và nguy cơ chiến tranh.
- Còn Anh, Pháp, Mỹ thực hiện chính sách nhượng bộ phát xít hòng đẩy chiến tranh về phía Liên Xô
2. Từ hội nghị Muy - ních đến chiến tranh thế giới thứ hai
- 1938 Hít le gây ra vụ Xuy - đét
-Vụ Xuy - đét diễn ra như thế nào?
- 9.1938, Hội nghị Muy - ních diễn ra, Anh, pháp trao vùng Xuy - đét cho Đức
Thái độ của Anh, Pháp trong hội nghị Muy - ních là gì?
- 3.1939 Đức thôn tính Tiếp Khắc, ráo riết chuẩn bị tiến hành chiến tranh với Ba lan.
II CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI BÙNG NỔ VÀ LAN RỘNG Ở CHÂU ÂU ( TỪ THÁNG 9.1940 ĐẾN THÁNG 6.1941)
1. Phát xít Đức tấn công Ba Lan và xâm chiếm châu Âu ( từ tháng 9.1939 đến 9.1940)
- Chiến tranh thế giới nổ ra khi nào? Ai là người gây chiến?
- Ngày 1.9.1939, quân đội Đức tấn công Ba Lan, hai ngày sau Anh, Pháp tuyên chiến với Đức, chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ
- Với chiến thuật chớp nhoáng chỉ sau 1 tháng Đức chiếm được Ba Lan. Anh, Pháp không có hành động gì.
- Sau khi chiếm BL, Đức đã làm gì?
- 4.1940, Đức xâm chiếm hầu hết các nước CÂ ( Đan Mạch, Na uy, Bỉ, Hà Lan. và đánh thẳng vào Pháp, nước Pháp bại trận sau 6 tuần.
- 7.1940, Quân Đức thực hiện kế hoạch đánh nước Anh nhưng không thành công
2. Phe phát xít bành trướng ở Đông và Nam Âu ( từ tháng 9.1940 đến tháng 6.1941)
- 9.1940 Hiệp ước tam cường Đức-Ý-Nhật được ký kết
- Nội dung của hiệp ước Tam cường?
- 10.1940, quân Đức thôn tính các nước Nam Âu-> chuẩn bị tấn công tấn LX.
III. CHIẾN TRANH LAN RỘNG KHẮP THẾ GIỚI (từ tháng 6.1941 đến tháng 11.1942)
1. Phát xít Đức tấn công Liên Xô, Chiến sự ở Bắc Phi
- 22.6.1941, phát xít Đức tấn công Liên Xô.
- Đức thực hiện kế hoạch tấn công LX như thế nào?
- Trong giai đoạn đầu với ưu thế bất ngờ quân Đức đã tiến sát thủ đô Matxcơva.
- Hồng quân LX phản công quyết liệt -> 1941 giành chiến thắng Matxcơva -> đánh bại chiến lược "chiến thắng chớp nhoáng" của Đức.
- NDLX đã thể hiện tinh thần chiến đấu NTN?
- Sau thất bại ở Matxcơva thì quân Đức làm gì?
- Sau thất bại ở Matxcơva, quân Đức chuyển mũi nhọn tấn công xuống phía Nam, bao vây thành phố Xtalingrat
2. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ
- 12.1941 Quân Nhật tấn công Trân Châu Cảng - Chiến tranh TBD bùng nổ
- Đến tháng 5.1942 quân Nhật đã chiếm được một vùng rộng lớn thuộc châu Á, TBD
- 1.1.1942 tại oa - sinh - tơn, 26 quốc gia đã ký tên ngôn Liên Hợp Quốc - phe đồng minh chính thức được thành lập
IV. QUÂN ĐỒNG MINH CHUYỂN SANG PHẢN CÔNG. CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI KẾT THÚC. (TỪ THÁNG 11- 1942 ĐẾN THÁNG 8- NĂM 1945)
1. Quân Đồng minh phản công (từ tháng 11- 1942 đến tháng 6- 1944)
Chiến tranh thế giới thứ hai sẽ kết thúc như thế nào?
a. Mặt trận Xô- Đức
BÀI 17: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI ( 1939 - 1945)
So sánh lực lượng có trên mặt trận Xô - Đức đến tháng 11- 1942
=> Từ bị động, đến đây so sánh lực lượng bắt đầu có lợi cho Liên Xô, điều đó cho phép Hồng quân có khả năng chuyển sang tấn công.
*. Trận Xitalingrat
- Trận phản công Xtalingrat diễn ra từ 11.1942 đến 2. 1943
(Quân lính Xô Viết tại Xtalingrat)
(Bộ Tổng Tư lệnh Liên Xô tại Xtalingrat)
Thắng lợi của trận Xtalingrat có ý nghĩa như thế nào?
- Ý nghĩa: chiến thắng Xtalingrat mở đầu bước ngoặt căn bản của cuộc chiến tranh chống phát xít: - phát xít Đức từ thế chủ động rơi vào thế bị động, từ chiến lược tiến công sang chiến lược phòng ngự. Còn Liên Xô, Mĩ, Anh chuyển từ chiến lược phòng ngự, bị động chuyển sang chiến lược phản công trên khắp các mặt trận quan trọng.
- Kết quả: Hồng quân tiêu diệt và bắt sống đạo quân tinh nhuệ bậc nhất gồm 33 vạn tên do Thống chế Phôn Pao - lút chỉ huy.
Sau chiến thắng Xtilingrat, Hồng quân Liên Xô đã có những trận đánh nào và đạt được kết quả ra sao?
*. Các trận tiếp theo
- Từ 5 - 7 đến 23 - 8 - 1943, Hồng quân đã nhanh chóng bẻ gãy cuộc phản công của quân Đức tại vòng cung Cuốc- xcơ, tiêu diệt 50 vạn tên. Đến tháng 6 - 1944, Hồng quân đã giải phóng phần lớn lãnh thổ Liên Xô.
Ở các mặt trận khác, cuộc phản công của quân Đồng minh diễn ra như thế nào?
*. Mặt trận Bắc Phi
- Từ tháng 3 đến tháng 5 - 1943, quân Anh, Mĩ phối hợp phản công quét sạch liên quân Đức - I- ta-li-a khỏi lục địa Châu Phi. Chiến sự Bắc Phi chấm dứt.
(Quân Anh ở mặt trận Bắc Phi)
*. Ở I-ta-li-a
- Từ tháng 7 - 1943 đến tháng 5 - 1945, Mĩ, Anh tấn công làm cho phát xít I-ta-li-a sụp đổ và phát xít Đức khuất phục.
*.Ở Thái Bình Dương
- Từ tháng 8 - 1942 đến tháng 1 - 1943, Mĩ đánh bại quân Nhật trong trận Gu-a-đan-ca-na rồi chuyển sang phản công và lần lượt đánh chiếm các đảo ở Thái Bình Dương.
Máy bay Mĩ ở chiến trường Thái Bình Dương
Hồi kết của cuộc chiến tranh diễn ra như thế nào- kẻ gieo gió có phải gặt bão hay không?
2. Phát xít Đức bị tiêu diệt. Nhật Bản đầu hàng. Chiến tranh kết thúc
Phát xít Đức bị tiêu diệt
ở các mặt trận, Liên Xô và quân Đồng minh đã tiêu diệt quân Đức như thế nào?
*. Mặt trận phía Đông
- So sánh có lợi về mọi mặt, Liên Xô đã triển khai cuộc tổng tiến công đồng loạt và giành thắng lợi trên khắp các mặt trận từ Lêningrat đến Crưm.
- Sau khi giải phóng hoàn toàn Tổ quốc, quân đội Liên Xô tiến vào giải phóng các nước Đông Âu. Và mở cuộc tấn công nước Đức ở mặt trận phía Đông.
*. Mặt trận phía Tây
- Tháng 6 - 1944, Mĩ, Anh mở Mặt trận thư � hai ở Tây Âu, giải phóng nước Pháp, Bỉ, Hà Lan, Lucxembua và I-ta-li-a.
- Tháng 2 - 1945, Liên Xô tổ chức hội nghị Ianta gồm ba nước Liên Xô - Mĩ - Anh bàn về việc tổ chức lại thế giới sau chiến tranh
(Quân Mĩ đổ bộ lên Noóc - măng - đi)
(Quân Mĩ giải phóng Pari ngày 25-8-1944)
Phát xít Đức lúc này rơi vào tình trạng như thế nào?
=>Lần đầu tiên kể từ ngày bắt đầu chiến tranh, nước Đức mới bị ép giữa hai mặt trận Đông - Tây.
- Ngày 16 - 4- 1945, Liên Xô mở trận tấn công vào Béc lin, sào huyệt cuối cùng của phát xít Hitle, đập tan sự kháng cự của hơn 1 triệu quân Đức.
- Tháng 2 - 1945, quân Đồng minh bắt đầu tấn công quân Đức.
- Ngày 30 - 4 1945, lá cờ đỏ búa liềm của Liên Xô được cắm trên nóc toà nhàQuốc hội Đức.
(Hồng quân Liên Xô cắm cờ trên nóc tòa nhà Quốc hội Đức)
- Ngày 9 - 5 -1945, Đức kí văn bản đầu hàng Đồng minh không điều kiện, chiến tranh chấm dứt ở Châu Âu.
(Tướng Mac Athur kí biên bản chấp nhận đầu hàng của phát xit Đức)

b. Phát xít Nhật đầu hàng
*.Mặt trận Thái Bình Dương
Phát xít Nhật bị tiêu diệt như thế nào?
- Từ năm 1944, liên quân Mĩ- Anh đã tấn công quân Nhật ở Miến Điện và Phi-lip-pin.
(Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ trên mặt trận Thái Bình Dương năm 1943)
Mĩ tăng cường đánh phá các thành phố lớn
Ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Hirosima và Nagaxaki giết hại 10 vạn người.
(Máy bay Mĩ thả bom xuống Nhật Bản)
(Ném bom nguyên tử xuống hai thành phố của Nhật)
(Quả bom được ném xuống Hirôshima)
Quả bom được ném xuống Nagasaki
(Hình ảnh của vụ nổ bom nguyên tử)
Em có nhận xét gì về việc Mĩ ném hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản?
(Hình ảnh người chết)
(Người còn sống)
Hiroshima sau vụ nổ
- Ngày 8- 8- 1945, Liên Xô tuyên chiến với Nhật và tấn công đạo quân Quan Đông gồm 70 vạn quân ở Mãn Châu.
- Ngày 15- 8- 1945, Nhật Bản đầu hàng Đồng Minh không điều kiện, chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
Nhật kí đầu hàng
V. Kết cục của Chiến tranh thế giới thứ hai
Em hãy nêu kết cục của của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai?
- Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của các nước phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản. Thắng lợi vĩ đại thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường chống lại chủ nghĩa phát xít. Trong đó, Liên Xô, Mĩ, Anh là lực lượng trụ cột, giữ vai trò trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
1. Kết quả
- Đây là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất và tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử loài người. Hơn 70 quốc gia với 1.700 triệu người bị lôi vào vòng chiến, khoảng 60 triệu người chết, 90 triệu bị tàn phế. Nhiều làng mạc, cơ sở kinh tế bị tàn phá.
Thắng lợi của cuộc chiến tranh chống phát xít có ý nghĩa như thế nào?
- Thắng lợi của cuộc chiến tranh chống phát xít có ý nghĩa lịch sử trọng đại, làm thay đổi căn bản tình hình thế giới, mở ra thời kì mới của lịch sử thế hiện đại.
2. Ý nghĩa
Từ cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai, em rút ra bài học gì cho cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới hiện nay?