Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỷ X-XV

THÂN CHÀO CÁC BẠN 10A2!!!


BÀI 20:
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC
TRONG CÁC THẾ KỶ X-XV
MỞ ĐẦU
-Trong các thế kỷ X-XV, cùng với sự nghiệp chính trị, quân sự và kinh tế, nhân dân Việt Nam đã từng bỈ�ớc xây dựng cho mình một nền văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc. Những thành tựu văn hóa đạt đỈ�ợc, vừa là sản phẩm của sự nghiệp chung nói trên, vửa đặt nền móng lâu dài cho dân tộc.
I- TỈ� tỈ�ởng, tôn giáo:
Nho giáo:
-Trở thành hệ tỈ� tỈ�ởng chính của giai cấp PK thống trị, chi phối nội dung giáo dục, thi cử.
-TK X-XIV: trong nhân dân, ảnh hỈ�ởng của Nho giáo còn ít.

Nhận xét về vị trí của các tôn giáo trong thời kỳ này?
Đạo giáo:
-không phổ cập nhỈ�ng hóa lẫn với các tín ngỈ�ỡng nhân gian.
-Một số đạo quán đỈ�ợc xây dựng.
Phật giáo:
-TK X-XIV: đạo Phật còn giữ một vị trí quan trọng và rất phổ biến.Các nhà sỈ� đỈ�ợc triều đình tôn trọng, vua quan theo đạo Phật. Xây dựng nhiều chùa, đúc chuông tô tỈ�ợng, viết giáo lý nhà Phật.
Từ cuối TK XIV, Phật giáo và đạo giáo suy dần, Nho giáo chiếm vị trí độc tôn.
II. GIÁO DỤC, VĂN HỖ�, NGHỆ THUẬT, KHOA HOC- KĨ THUẬT
Gíáo dục:
-Năm 1070: Vua Lý Thánh Tông cho thành lập Văn Miếu.
-Năm1075: Khoa thi quốc gia đầu tiên đỈ�ợc tổ chức.
-T? TK XI-XV:Giáo dục đỈ�ợc từng bỈ�ớc hòan thiện
-Năm 1484: nhà nỈ�ớc quyết định dựng bia, ghi tên Tiến sỹ.
Thi HỈ�Ỉ�ng: KỳI: Kinh nghĩa, thỈ� nghĩa Thi đỗ qua 3 kỳ gọi là Tú tài
Kỳ II:chiếu, chế, biểu Thi đỗ cả 4 kỳ gọi là Cử nhân
KỳIII:thỈ� phú NgỈ�ời thi đỗ đâu gọi là Giải nguyên
Kỳ IV: văn sách

Thi Hội: Sau năm 1442: NgỈ�ời đỗ thi hội gọi là Tiến sĩ
Đỗ đầu gọi là Hội nguyên

Thi đình: NgỈ�ời đỗ đầu gọi là Đình nguyên
Theo s? di?m, ngu?i d? du?c x?p vào 3 h?ng g?i là Tam Giáp:
Bậc 3:Đỗ Tiến sĩ đệ tam giáp(Đồng tiến sĩ xuất thân), nhân gian gọi làông
Tiến sĩ
Bậc 2: Đỗ Tiến sĩ đệ nhị giáp(Hòang giáp- ông hòang)
Bậc 1: Đỗ Tiến sĩ đệ nhất giáp gồm 3 thí sinh đỗ cao nhất là Trạng nguyên,
Bảng Nhãn và thám hoa

Việc dựng bia Tiến sĩ
có tác dụng gì?
Khuy?n khích h?c t?p
Tôn vinh những ngỈ�ời đỗ đạt cao
Văn học:
Đặc điểm :-Văn học chữ Hán ngày càng phát triển
-Hàng lố��t tập thỈ� chữ Hán ra đời trong thời kỳ này không những thể hiện tài năng văn học cuả mỗi cá nhân mà còn toát lên niềm tự hào dân tộc và lòng yêu nỈ�ớc sâu sắc.
Ví dụ : Nam quốc sỈ�n hà(tỈ�Ỉ�ng truyền là cuả Lý ThỈ�ờng Kiệt), Hịch tỈ�ớng sĩ (Trần HỈ�ng Đạo), Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi)..v.v..
Đặc điểm thỈ� văn các thế kỷ X-XV ?
NhỈ� nỈ�ớc Đại Việt ta ngày trỈ�ớc
Vốn xỈ�ng nền văn hiến đã lâu
Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác
Từ Triệu, Đinh, Lý,Trần bao đời xây nền độc lập
Cùng Hán ĐỈ�ờng Tống Nguyên mỗi bên xỈ�ng đế một phỈ�Ỉ�ng
(trích "Bình Ngô đại cáo"-Nguyễn Trãi)
NGHỆ THUẬT:
-Nghệ thuật có những bỈ�ớc phát triển mới.
a)Kiến trúc:Trong các TK X_XIV: những công trình nghệ thuật Phật giáo đỈ�ợc xây dựng khắp nỈ�i nhỈ�: Chùa Mo�t Cột, chùa Dâu, chùa Dạm, chùa Phật Tích.
-Chuông, tỈ�ợng cũng đỈ�ợc đúc, tạc rất nhiều.
-Cuối TK XIV thành nhà Hồ đỈ�ợc xây dựng.
-Đền tháp Chăm đỈ�ợc xây dựng ở phía Nam mang phong cách nghệ thật đặc sắc.
b)Điêu khắc:xuất hiện nhiều tác phẩm điêu khắc độc đáo nhỈ�: bông cúc nhiều cánh, bệ chân cột hình hoa sen nở.
c)Sân khấu: chèo tuồng ra đời từ sớmvà ngày càng phát triển.
* Âm nhạc phát triển với nhiều nhạc cụ.
Các công trình kiến trúc có quy mô lớn đều đỈ�ợc đặt ở những nỈ�i có điạ hình thuận lợi , đẹp và thoáng đãng .
Điêu khắc , trang trí và đồ gốm đã phát huy đỈ�ợc nghệ thuật truyền thống , kết hợp với nghệ thuật các nỈ�ớc lân cận nhỈ�ng vẫn giữ đựỈ�c bản sắc dân tộc.

Đặc điểm nghệ thuật kiến trúcViệt Nam?
IV-Khoa học kỹ thuật:
Khoa học-kỹ thuật đạt đỈ�ợc những thành tựu có giá trị.
Lịch sử: Đại việt sử ký(Lê Văn HỈ�u), Lam SỈ�n thực lục(Nguyễn Trãi), Đại việt sử ký tòan thỈ�(Ngô Sỹ Liên).
Địa lý: DỈ� địa chí, Hồng Đức bản đồ
Quân sự: Binh thỈ� yếu lỈ�ợc(Trần HỈ�ng Đạo)
Thiết chế chính trị: Thiên Nam dỈ� hạ
Tóan học: Đại thành tóan pháp( LỈ�Ỉ�ng Thế VInh), Lập thành tóan pháp(Vũ Hữu)
* Chế tạo súng thần cỈ�(Ho� Nguyên Trừng), thành nhà Hồ cũng là một thành tựu kỹ thuật quan trọng.
Thanks for listening!!!