Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỷ X-XV

NGUYỄN THỊ HUYỀN
Bài 20
XÂY DỰNG VÀ PHÁT
TRIỂN VĂN HOÁ DÂN TỘC
TRONG CÁC THẾ KỈ X-XV
NGUYỄN THỊ HUYỀN
MỤC TIÊU
Sau khi học xong học sinh nắm và hiểu được:
1. Về kiến thức:
Đăc điểm văn hóa dân tộc qua các thế kỉ X-XV
Trong những thế kỉ độc lập nhân dân ta đã xây dựng cho mình một nền văn hóa tiên tiến và mang đậm màu sắc dân tộc.
Trải qua các triều đại công cuộc xây dựng văn hóa vẫn diễn ra đều đặn.
Nền văn hóa Đại Việt phản ánh tư tưởng yêu nước, tự hào và độc lập dân tộc.
NGUYỄN THỊ HUYỀN
2. Về tư tưởng, tình cảm.
Bồi dưỡng niềm tự hào về nền văn hóa đa dạng của dân tộc.
Bồi dưỡng ý thức bảo vệ các di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Giáo dục ý thức, phát huy năng lực sáng tạo trong văn hóa.
3. Về kĩ năng.
Quan sát và phân tích hình ảnh.
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Kiểm tra bài cũ
Phân tích sự khác nhau giữa hai cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý và chống Mông-Nguyên thời Trần?
Nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
NGUYỄN THỊ HUYỀN
I. Tư tưởng,tôn giáo
Thế kỉ X-XV:nho giáo,phật giáo, đạo giáo đều có điều kiện phát triển.
Thế kỉ X-XIV:
Nho giáo: dần trở thành hệ tư tưởng chính của giai cấp thống trị nhưng ảnh hưởng với nhân dân còn ít.



Tại sao Nho giáo lại sớm trở thành hệ tư tưởng chính của giai cấp thống trị nhưng lại không phổ biến trong nhân dân?
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Đạo giáo không phổ cập nhưng hòa với tín ngưỡng dân gian.
Phật giáo giữ vị trí quan trọng và phổ biến.
Cu?i th? k? XIV-XV:
Ph?t giáo và Đạo giáo suy dần.
Nho giáo thời Lê Sơ giữ vị trí độc tôn.
NGUYỄN THỊ HUYỀN
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học- kĩ thuật.
1. Giáo dục
1070,vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
1075, tổ chức khoa thi đầu tiên.
Thời Lê sơ cứ 3 năm tổ chức một kì thi hội chọn tiến sĩ.
1484,nhà Lê quyết định dựng bia, ghi tên tiến sĩ.
Nền giáo dục từng bước được hoàn thiện và phát triển.
Bia tiến sĩ
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Tác dụng:
Đào tạo người làm quan, người tài để giúp nước
Tuy nhiên nó không tạo điều kiện cho kinh tế phát triển.
Em có nhận xét gì về những việc làm của các triều đại đối với giáo dục?
NGUYỄN THỊ HUYỀN
2. Văn học
Phát tri?n tho van ch? Hán: H?ch tu?ng si, B?ch Đ?ng giang phú, Bình Ngô đại cáo v.v.
Th? k? XV văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển với nội dung ca ngợi đất nước: tập thơ của Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông.
Em có thể đọc mô�t đoạn văn, thơ trong bài Hịch tướng sĩ, bình Ngô đại cáo.?
NGUYỄN THỊ HUYỀN
3. Nghệ thuật
Có bước phát triển mới.
Công trình nghệ thuật được xây dựng ở khắp nơi: chùa Một Cột,tháp Báo Thiên, chùa Phật Tích,chùa Dâu,thành nhà Hồ(Thanh Hoá),tháp Chăm.
Tác phẩm điêu khắc với hoạ tiết hoa văn độc đáo: rồng mình trơn cuộn trong lá đề, bông cúc nhiều cánh,các bức phù điêu có hình cô tiên.
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Chùa Một Cột
NGUYỄN THỊ HUYỀN
THÁP BÁO THIÊN( NAM ĐỊNH)
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Thành nhà Hồ - Thanh Hoá
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Tháp chàm
NGUYỄN THỊ HUYỀN
Nghệ thuật sân khấu: chèo, tuồng,múa rối nước ra đời sớm và ngày càng phát triển
Âm nhạc: có nhiều nhạc cụ như trống cơm, sáo, tiêu, chiêng cồng.
Ca múa,đua thuyền, đấu vật được tổ chức trong các lễ hội.
Cồng chiêng
NGUYỄN THỊ HUYỀN






Câu hỏi:
Em có nhận xét gì về đời sống văn hoá của nhân dân thời Lý- Trần- Hồ?
Múa rối nước
NGUYỄN THỊ HUYỀN
4. Khoa học- kĩ thuật
Nhiều ngành khoa học - kĩ thuật đạt được nhiều thành tựu có giá trị:
Sử học: Đại Việt sử kí toàn thư ( thời Trần- Lê Văn Hưu)-là bộ sử chính thống của nhà nước.
Địa lý:Dư địa chí,Hồng Đức bản đồ.
Toán học: Đại thành toán pháp (Lương Thế Vinh),Lập thành toán pháp (Vũ Nhược Pháp).
Quân sự: với tác phẩm Binh Thư yếu lược,chế tạo được súng thần cơ (Hồ Nguyên Trừng).


NGUYỄN THỊ HUYỀN
Bài tập củng cố
Vị trí và vai trò của Nho giáo, Phật giáo ,Đạo giáo qua các thế kỉ.
Đặc điểm thơ văn qua các thế kỉ.
Nét độc đáo,tính dân tộc và tính dân gian trong kĩnh vực nghệ thuật thế kỉ X-XV.
Dặn dò học sinh về nhà học bài và chuẩn bị bài mới.