Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỷ X-XV

Bài 20

XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC THẾ KỶ X – XV

Câu 1: Hãy nêu tóm tắt diễn biến , ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Nguyên – Mông ?
Câu 2: Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
I. Tư tưởng, Tôn giáo
II. Giáo dục, Văn học, Nghệ thuật, Khoa học - kỹ thuật.
1. Giáo dục
2. Văn học
3. Nghệ thuật
4. Khoa học kĩ thuật
NỘI DUNG CHÍNH
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
Ở thời kỳ độc lập Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo có điều kiện phát triển mạnh.

Phật giáo
Nho giáo
Lão giáo
Phật giáo, Đạo giáo
- Thế kỉ X – XIV, đạo Phật có vị trí đặc biệt quan trọng và phổ biến
- Đạo giáo tuy không phổ cập nhưng hòa lẫn với tín ngưỡng dân gian.
- Từ cuối thế kỉ XIV, Phật giáo và Đạo giáo suy yếu dần.
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
PHẬT THÍCH CA
Vị trí của Phật giáo trong đời sống tình thần của cư dân thời Lý- Trần ?
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
2. Nho giáo:
- Nho giáo dần dần trở thành hệ tư tưởng chính thống, chi phối nội dung giáo dục, thi cử.

- Thời Lê sơ, Nho giáo được chính thức nâng lên địa vị độc tôn.

Nho giáo có nguồn gốc từ đâu? Giáo lý cơ bản của Nho giáo là gì ?
1. Giáo dục:
- Các triều đại phong kiến từ thế kỉ X- XV rất quan tâm đến giáo dục thi cử.
Năm 1070 Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
Năm 1075 khoa thi quốc gia đầu tiên được tổ chức.
1484 dựng bia tiến sĩ.
=> Từ thế kỉ XI đến XV giáo dục Đại Việt từng bước hoàn thiện phát triển.
II. GIÁO DỤC , VĂN HỌC,
NGHỆ THUẬT, KHOA HỌC, KỸ- THUẬT
Thời Trần, văn học dân tộc ngày càng phát triển. Văn học chữ Hán đã ra đời. Tác phẩm tiểu biểu: Hịch tướng sĩ.
Thế kỉ XV, văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển.
Đặc điểm:Thể hiện tinh thần tự hào dân tộc, lòng yêu nước sâu sắc.

2. VĂN HỌC
Đặc điểm của văn học thời kỳ này?
Kiến trúc, điêu khắc
Đạt nhiều thành tựu: “ An Nam tứ đại khí”,
chùa Một Cột, chùa Dâu, chùa Phật Tích, tháp BáoThiên, tháp Phổ Minh…
Mang nét độc đáo của nền văn minh Đại Việt.
Chịu ảnh hưởng phật giáo, Nho giáo, văn hóa Cham Pa
3. NGHỆ THUẬT
THÁP PHỔ MINH
CHÙA KEO
THÁP CHÀM Ở BÌNH ĐỊNH
CHÙA MỘT CỘT
CHÙA DÂU
THÀNH NHÀ HỒ
CÁC THÀNH TỰU ĐIÊU KHẮC
Phù điêu hình vũ nữ đang múa
Rồng thời Trần
Rồng thời Lê
Rồng thời Lý
Rồng Trung Quốc

Chế tác gốm Bát Tràng.
* Nghệ thuật ca, múa, nhạc có nhiều thể loại đặc sắc: Chèo, múa rối nước, trống cơm, tuồng.

* Nhạc cụ cũng phong phú với nhiều loại: (SGK). Các hình thức ca múa, nhạc luôn gắn liền với nhiều lễ hội dân gian.
NGHỆ THUẬT SÂN KHẤU
NHỮNG NHẠC CỤ PHỔ BIẾN
Sáo Trúc
Đàn bầu
Đàn tranh
Trống đế
Trống cái
Trống cơm
Đàn nguyệt
Đàn nhị
4. KHOA HỌC, KĨ THUẬT

Trình bày các thành tựu khoa học - kỹ thuật của Đại Việt trong giai đoạn này ?
Súng thần cơ
Ngoài ra còn có các thành tựu về y học, thiên văn học…
KẾT LUẬN
Thế kỉ X-XV nhân dân ta bên cạnh công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ nền độc lập dân tộc cũng không ngừng phát triển nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc.

BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Thời Bắc thuộc, hệ tư tưởng và tôn giáo nào được du nhập vào nước ta?
a. Nho giáo.
b. Nho giáo, Phật giáo,Đạo giáo.
c. Nho giáo, Phật giáo.
d. Nho giáo, Ấn Độ.
Câu 2: Phật giáo phát triển mạnh mẽ nhất ở nước ta vào thời kì nào?
a. Dưới thời Đinh - Tiền Lê
b. Dưới thời Lý-Trần
c. Dưới thời nhà Hồ
d. Tất cả các thời kì trên.
Đ
Đ
Câu 3. Đặc điểm của văn hóa dân tộc thế kỉ X – XV là:
Phát triển phong phú và đa dạng
Chịu ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài
Mang đậm tính dân tộc, tính dân gian
Tất cả các câu trên
Câu 4. Thành tựu văn hóa nào sau đây được gọi là “Tứ đại khí” của nước ta?
Tháp Phổ Minh, Chuông Quy Điền, chùa Dâu, chùa Một Cột
Tháp Bình Sơn, Chuông Quy Điền, Tháp Báo Thiên, chùa Một Cột
Chùa Dâu, Tháp Chàm, chuông Quy Điền,
Tháp Báo Thiên, Chùa Keo.
d. Tất cả các câu trên

Đ
Đ
Câu 5: Nối nội dung ở cột A cho phù hợp với nội dung ở cột B?
ĐÁP ÁN: 1A:5B, 2A:6B, 3A:1B, 4A:2B, 5A:3B, 6A: 4B, 7A:7B,
Câu 6: Vì sao Phật giáo rất phát triển dưới thời Lý, Trần nhưng đến thời Lê lại không phát triển?
Câu 7: Trình bày sự phát triển văn học, nghệ thuật dưới thời Lý, Trần, Lê?
Câu 8: Hãy nêu những nét cơ bản về khoa học-kĩ thuật ở các thế kỉ từ XI-XV?
Khung cảnh sĩ tử đang thi
Văn miếu
Bia tiến sĩ

Hãy nêu ý nghĩa của việc thành lập bia tiến sĩ ?
CÁO BÌNH NGÔ.
NGUYỄN TRÃI
DANH SÁCH TỔ 3 – LỚP SỬ 4B
Châu Thanh Phương
Trần Văn Thuật
Bùi Thị Thanh
Nguyễn Thị Thanh
Trương Thị Thanh
Nguyễn Thị Nhuyễn
Hà Như Quỳnh
Đinh Xuân Tám
Ka Thoa
Liêng Hot Sađekka
Lê Yên
Vi Thị Thành
Hoàng Thị Minh Tâm