Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỷ X-XV

BÀI 20 : XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HÓA DÂN TỘC TỪ THẾ KỶ X-XV
KIỂM TRA BÀI CŨ


Câu 1: hãy nêu tóm tắt diễn biến , ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Nguyên –Mông ?

Câu 2: nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược ?
NỘI DUNG CHÍNH
I.TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
II.GIÁO DỤC , VĂN HỌC , NGHỆ THUẬT , KHOA HỌC –KĨ THUẬT


I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO


Bước sang thời kì độc lập trong bối cảnh đất nước có chủ quyền thì Nho giáo, Phật giáo , Đạo giáo được du nhập vào nước ta từ thời Bắc thuộc có điều kiện để phát triển .
A. NHO GIÁO
Nho giáo là trường phái tư tưởng quan trọng nhất ở Trung Quốc, người đặt cơ sở đầu tiên là Khổng Tử (551-479).
Giáo lý cơ bản :
Đề cao những nguyên tắc trong quan hệ xã hội bao gồm Tam Cương –Ngũ Thường , góp phần hình thành chuẩn mực xã hội
KHỔNG TỬ
Tuy nhiên ở các thế kỉ X-XV trong nhân gian ảnh hưởng của Nho giáo còn ít vì những quan điểm tư tưởng của Nho giáo đã qui định một trật tự kỉ cương đạo đức phong kiến rất qui củ.
Giai cấp thống trị lợi dụng Nho giáo làm công cụ cai trị , bảo vệ chế độ phong kiến còn nhân dân chỉ tiếp thu khía cạnh đạo đức của Nho giáo
B . PHẬT GIÁO
Xuất hiện vào thiên kỉ I TCN người sáng lập là Xitdac ta gô ta ma sau khi thành phật ông được tôn xưng là thích ca mâu ni
Giáo lí cơ bản của Phật giáo được thể hiện trong thuyết “ Tứ diệu đế”
PHẬT THÍCH CA
Triều đại Lí-Trần, đạo Phật giữ một vị trí đặc biệt quan trọng và rất phổ biến.Các nhà sư được tôn trọng và được tham gia vào triều chính như: Sư Vạn Hạnh ,Viên Thông …
Tóm lại: Thời kỳ từ thế kỷ X-XIV Phật giáo giữ vị trí quan trọng trong đời sống,văn hoá,tinh thần của nhân dân và trong triều đình phong kiến
Còn Đạo giáo tuy không phổ biến nhưng cũng hoà lẫn vào các tín ngưỡng dân gian

II. GIÁO DỤC , VĂN HỌC , NGHỆ THUẬT KHOA HỌC KỸ- THUẬT
1. GIÁO DỤC :
Thời Bắc thuộc , giáo dục không phát triển , chính vì vậy bước vào thời kì độc lập các triều đại phong kiến rất quan tâm đến giáo dục thi cử.
Năm 1070 Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
Các triều đại Lý,Trần thể hiện sự quan tâm đối với giáo dục và tôn vinh nghề dạy học .Khoa cử, tuyển chọn quan lại ngày càng nghiêm ngặt,nội dung học tập quy định chặt chẽ.
SĨ TỬ ĐI THI
CHU VĂN AN- NHÂN CÁCH MỘT NHÀ GIÁO
Năm 1075 mở khoa thi quốc gia đầu tiên chọn lọc nhân tài ra giúp nước.
Năm 1484 nhà nước dưới thời vua Lê Thánh Tông quyết định dựng bia ghi tên tiến
Thơ văn thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc sâu sắc còn cho thấy tài năng văn học của các tác gia.
Thơ văn thời kì này phát triển cả chữ nôm lẫn chữ hán Hàn thuyên là người đầu tiên đưa chữ nôm vào sáng tác thơ văn.

bia tiến sĩ
Văn Miếu
2.VĂN HỌC
Giáo dục nho học phát triển thúc đẩy sự phát triển của văn học .
Văn học thời Lí – Trần phát triển mạnh gắn liền với tinh thần dân tộc với những áng hùng văn bất hủ như Nam Quốc Sơn Hà, Hịch tướng sĩ , Bình ngô đại cáo…

Nguyễn Trãi
BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO
LÍ THƯỜNG KIỆT
NAM QUỐC SƠN HÀ
CHÙA MỘT CỘT
CHUÔNG QUI ĐiỀN
THÁP PHỔ MINH
RỒNG THỜI LÍ
THÁP CHÀM
GỐM SỨTHỜI LÝ –TRẦN
KHOA HỌC- KỸ THUẬT
Nhiều ngành khoa học kĩ thuật cũng đạt được những thành tựu có giá trị : bộ Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu , Lam sơn thực lục, Đai Việt Sử Kí toàn thư … về địa lí có các tác phẩm như Dư Địa Chí, Hồng Đức Bản Đồ. Về quân sự có tác phẩm Binh Thư Yếu Lược…, Toán học có : Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh, Lập Thành toán pháp của Vũ Hữu…

HỒNG ĐỨC BẢN ĐỒ

Từ Nhà Hồ với nhu cầu quốc phòng Hồ Nguyên Trừng đã chế tạo được súng thần cơ,đóng các tàu chiến có lầu, xây thành nhà Hồ.
Ngoài ra còn có các thành tựu về y học, thiên văn học…

Thành Nhà Hồ
SÚNG THẦN CƠ
Kết luận




Thế kỉ X-XV nhân dân ta bên cạnh công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ nền độc lập dân tộc cũng không ngừng phát triển nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc.

CỦNG CỐ BÀI HỌC
Qua tìm hiểu bài 20 các em
Cần tóm lược được quá trình ra đời , du nhập và phát triển của Nho giáo , phật giáo , đạo giáo ở nước ta vào thế kỷ X-XV
Cần nắm được sự phát triển của giáo dục qua các thời Đinh –Tiền Lê-Lý Trần –Hồ -Lê Sơ
Cần nắm được một số thành tựu văn hóa nghệ thuật và khoa học kỹ thuật
DẶN DÒ
Học bài cũ , trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa
Soạn bài mới cho tiết hôm sau