Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỷ X-XV

THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
Giáo Viên: Nguyễn Tiến Luận
KiỂM TRA BÀI CŨ
- Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử các cuộc kháng chiến chống xâm lược của nhân dân ta trong các TK X - XV ?
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
I. Tư tưởng, tôn giáo
3
NỘI DUNG BÀI HỌC
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
I. Tư tưởng, tôn giáo
- Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo được truyền vào nước ta từ thời Bắc thuộc; Sang thời kì độc lập, càng có điều kiện phát triển.
Khổng Tử
(551 - 479 TCN)
Thích-ca Mâu-ni
(563 - 483  TCN)
Lão Tử
(TK VI TCN)
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
4
Trình bày tư tuỏng tôn giáo nước ta trong các TK X-XV ?
+ TK X-XIV, Phật giáo giữ vai trò quan trọng và phổ biến.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
I. Tư tưởng, tôn giáo
5
- Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo được truyền vào nước ta từ thời Bắc thuộc, Sang thời kì độc lập, càng có điều kiện phát triển.
- Phật giáo:
+ Từ cuối TK XV, Phật giáo và Đạo giáo suy giảm.
- Nho giáo:
+ Thời Lý, Trần Nho giáo trở thành tư tưởng chính thống của gai cấp thống trị.
+ Thời Lê Sơ nho giáo chiếm vị trí độc tôn.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
6
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Nhóm 1: Sự phát triển, tác dụng của giáo dục?
Nhóm 2: Sự phát triển và nội dung của văn học?
Nhóm 3: Sự phát triển của nhệ thuật?
Nhóm 4: Sự phát triểncủa khoa học và kĩ thuật?
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
1. Giáo dục
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
a. Sự phát triển của giáo dục:
- Năm 1070, vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
7
- Năm 1075, khoa thi quốc gia đầu tiên được tổ chức ở kinh thành.
- Thời Lê sơ quy định cứ 3 năm tổ chức một kì thi Hội để chọn tiến sĩ.
- Năm 1484, vua Lê Thánh Tông dựng bia, ghi tên tiến sĩ ở Văn Miếu
Văn Miếu Quốc Tử Giám
Khoa thi đầu tiên
Bia tiến sĩ ở Văn Miếu Quốc Tử Giám
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X – XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
1. Giáo dục
8
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
1. Giáo dục
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
a. Sự phát triển của giáo dục:
- Năm 1070, vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
9
- Năm 1075, khoa thi quốc gia đầu tiên được tổ chức ở kinh thành.
- Thời Lê sơ quy định cứ 3 năm tổ chức một kì thi Hội để chọn tiến sĩ.
- Năm 1484, vua Lê Thánh Tông dựng bia, ghi tên tiến sĩ ở Văn Miếu
b. Tác dụng:
Đào tạo người làm quan, người tài cho đất nước song không tạo điều kiện cho kinh tế phát triển.
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
-Thời Lý, Trần văn học chữ Hán phát trển với tác phẩm:
Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, Bình ngô đại cáo…
10
2.Văn học:
- Thời Lê Sơ văn học chữ hán và chữ nôm phát triển
với tác giả Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông…
- Nội dung:
+ Thể hiện lòng yêu nước, và tự hào dân tộc
+ Ca ngợi những chiến công oai hùng và cảnh đẹp của quê hương đất nước.
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
3. Nghệ thuật.
- Nghệ thuật kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ theo hướng Phật giáo như: Chùa, tháp, đền.
Chùa Một Cột (Hà Nội)
Chùa Dâu (Bắc Ninh)
Chùa Phật Tích (Bắc Ninh)
a. Nghệ thuật kiến trúc
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
11
Tháp Báo Thiên(Hà Nội)
Chuông Quy Điền (Hà Nội)
Tượng chùa Quỳnh Lâm 
(Quảng Ninh)
Vạc Phổ Minh(Nam Định)
AN NAM TỨ ĐẠI KHÍ
12
Thành nhà Hồ (Thanh Hóa)
PPCT 25 - Bài 20: XÂY DỰNG Và PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC(TK X-XV
13
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
- Nghệ thuật kiến trúc
3. Nghệ thuật.
+ Nghệ thuật kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ theo hướng Phật giáo như: Chùa, tháp, đền.
+ Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng Nho giáo: Thành nhà Hồ, Kinh thành Thăng Long.
Kinh thành Thăng Long
14
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
15
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
- Nghệ thuật kiến trúc
3. Nghệ thuật.
+ Nghệ thuật kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ theo hướng Phật giáo như: Chùa, tháp, đền.
+ Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng Nho giáo: Thành nhà Hồ, Kinh thành Thăng Long.
- Nghệ thuật điêu khắc
Gồm những công trình chạm khắc, trang trí ảnh hưởng của Phật giáo, Nho giáo vẫn mang nét độc đáo riêng.
Rồng mình trơn cuộn trong lá bồ đề
Bệ chân cột hình hoa sen nở
Bức phù điêu cô tiên
16
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
17
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
- Nghệ thuật kiến trúc
3. Nghệ thuật.
+ Nghệ thuật kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ theo hướng Phật giáo như: Chùa, tháp, đền.
+ Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng Nho giáo: Thành nhà Hồ, Kinh thành Thăng Long.
- Nghệ thuật điêu khắc
Gồm những công trình chạm khắc, tran trí ảnh hưởng của Phật giáo, Nhogiáo vẫn mang nét độc đáo riêng.
- Nghệ thuật sân khấu ca múa nhac :
Mang đậm tính dân gian
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
3. Nghệ thuật.
- Nghệ thuật sân khấu ca múa nhac :
+ Tuồng, chèo ngày càng phát triển
Múa rối nước .
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
18
Trương Minh Đức
Tuồng, chèo
+ Múa rối nước là loại hình nghệ thuật đặc sắc, phát triển từ thời Lý. Mang đậm tính dân gian
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
3. Nghệ thuật.
- Âm nhạc phát triển với các nhạc cụ:
- Âm nhạc:
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
tiêu,
sáo
Đàn cầm
đàn tranh
trống cơm,
19
Ca múa trong các ngày lễ hội dân gian khá phổ biến.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật.
3. Nghệ thuật.
20
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
21
+ Văn hóa Đại Việt TK X - XV phát triển phong phú đa dạng.
+ Chịu ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài, song vẫn mang đậm tính dân tộc và dân gian.
=> Nhận xét:
Em hãy nhận xét văn hóa ở các TK X - XV?
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
4. Khoa học – kĩ thuật.
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X-XV)
22
4.Khoa học - Kĩ thuật
Lịch sử
Địa lý
Quân sự
Chinh trị
Toán học
Đại việt sử ký (Lê Văn Hưu)
Đại việt sử ký toàn thư (Ngô Sĩ Liên)
Dư địa chí, Hồng đức bản đồ (Nguyễn Trãi)
Bộ Thiên nam dư hạ
Đại hành toán pháp (Lương Thế Vinh)
Lập thành toán pháp (Vũ Hữu)
Bộ Binh thư yếu lược (Trần Quốc Tuấn)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
4.Khoa học – kĩ thuật.
- Về sử học:
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
- Về địa lí:
24
-Về quân sự:
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
4.Khoa học – kĩ thuật.
25
-Về Toán học:
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật.
4.Khoa học – kĩ thuật.
26
-Về Kĩ thuật:
Súng thần cơ và thuyền chiến của Hồ Nguyên Trừng (TK XV)
Kinh thành Thăng Long
PPCT 26 - Bài 20: XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA DÂN TỘC (TK X - XV)
II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật
4.Khoa học – kĩ thuật.
27
củng cố bài
Vị trí của Nho giáo,Phật giáo,Đạo giáo
Đạc điểm thơ văn thế kỉ x-xv
Nét độc đáo,tính dân tộc và dân gian trong lĩnh vực nghệ thuật
Dặn dò
29
Về học bài, làm bài tập trong SGK và chuẩn bị bì mới: Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỷ XVI-XVIII
CẢM ƠN QUÝ THẦY, CÔ ĐÃ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP.