Bài 20. Ứng dụng công nghệ vi sinh sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật

MỜI QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY
Người thuyết trình: Trần Thị Mỹ Duyên
Môn: Công nghệ 10
Trường THPT Trần Quốc Tuấn
XIN CHÀO TẬP THỂ 10a2 với Tổ 2
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH
SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT
Bài 20
Mục đích bài học:
- Biết được thế nào là chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật.
- Biết được cơ sở khoa học và quy trình sản xuất chế phẩm vi khuẩn, vi rút và nấm trừ sâu.
Trả lời: Một trong những ứng dụng của công nghệ vi sinh là khai thác , sử dụng các vi sinh gây bệnh cho sâu, bệnh hại cây trồng để sản xuất ra các chế phẩm sinh học bảo vệ cây trồng. Các chế phẩm này ngày càng được ưa chuộngvì chúng không gây độc cho con người và môi trường.
Các bạn hãy cho biết một trong những ứng dụng của công nghệ vi sinh là gì? Các sản phẩm của công nghệ vi sinh ngày càng được ưa chuộng, vì sao?
I – Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu
Cơ sở khoa học:

 - Vi khuẩn có tinh thể prôtêin độc ở giai đoạn bào tử, những tinh thể này rất độc đối với một số loại sâu bọ nhưng lại không độc đối với nhiều loài khác. Sau khi nuốt phải bào tử có tinh thể protein độc, cơ thể sâu bọ bị tê liệt và bị chết sau 2- 4 ngày.
Từ vi khuẩn Baccillus thuringiens ta sẽ sản xuất được thuốc trừ sâu Bt. Phổ biến rộng và hữu hiệu với các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu ăn tạp,...
Một số hình ảnh sản phẩm Bt trên thị trường
Thuốc trừ sâu sinh học Baccillus thuringiens
Bacillus thuringiensis
Tinh thể Bào tử
Ở loài vi khuẩn diệt côn trùng Bacillus thuringiensis và Bacillus sphaericus  còn gặp tinh thể độc  (parasoral body) hình quả trám, có bản chất protein và chứa những độc tố có thể giết hại trên 100 loài sâu hại (tinh thể độc chỉ giải phóng độc tố trong môi trường kiềm do đó các vi khuẩn này hoàn toàn vô hại với người, gia súc, gia cầm, thuỷ hải sản- có hại đối với tằm).
Các lọai sản phẩm thương mại có trên thị trường khá nhiều như Vi-BT 32000WP, 16000WP; BT Xentary 35WDG, Firibiotox P dạng bột; Firibiotox C dạng dịch cô đặc ...

Vi khuẩn Bacillus thuringiensis
Khuẩn lạc vi khuẩn Bacillus thuringiensis
Tế bào vi khuẩn Bt với tinh thể (crystal) và bào tử (spore)
Bào tử và tinh thể độc ở Baccillus thuringiensis
Quy trình sản xuất chế phẩm Bt
Giống Gốc
Sản xuất giống
cấp I
Chuẩn bị môi trường
Khử trùng môi trường
Gây giống sản xuất
Ủ vả theo dõi quá trình lên men
Thu hoạch và tạo dạng chế phẩm

_Nghiền lọc bổ sung phụ gia
_Sấy khô
_đóng gói bảo quản

II. Chế phẩm virus trừ sâu
- Giai đoạn sâu non, sâu dễ bị nhiễm vi rút nhất.
- Cách sản xuất ra chế phẩm:
+ Gây nhiễm vi rút nhân đa diện (NPV) trên sâu non (vật chủ).
+ Nghiền nát sâu non đã bị nhiễm vi rút đậm đặc.
+ Từ dịch này sản xuất ra chế phẩm thuốc trừ sâu N.P.V ( Theo sơ đồ).
** Chế phẩm N.P.V được sử dụng để trừ sâu nóm thông, sâu đo, sâu xanh hại bông, đay, thuốc lá...
Nuôi sâu giống
Nuôi sâu hàng loạt
Chế biến
thức ăn nhân tạo
Nhiễm bệnh virus cho sâu
Pha chế thực phẩm
+ Thu thập sâu bệnh
+ Nghiền, Lọc
+ Li Tâm
+ Thêm chất Phụ gia
Sơ đồ: Quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm vi rút trừ sâu
Sấy khô
Kiểm tra chất lượng
Đóng gói
Giống
thuần
(Beauveria
Bassiana)
Môi trường
Nhân sinh
Khối(cam
Ngô)
Rải mỏng để
Hình thành
Bào tử trong
Tình trạng
Thoáng khí
Thu sinh
Khối nấm
_sấy đóng
gói
_bảo quản
_sử dụng
III. Chế phẩm nấm trừ sâu
Có rất nhiều nhóm nấm gây bệnh cho sâu. Trong số này có hai nhóm: nấm túi và nấm phấn trắng được ứng dụng rộng rãi trong phòng trừ dịch hại cây trồng.
Nấm túi ký sinh trên nhiều loại sâu bọ và rệp khác nhau. Sau khi bị nhiễm nấm cơ thể sâu bị trương lên. Nấm càng phát triển thì các hệ cơ quan của sâu bọ càng bị ép vào thành cơ thể. Sâu bọ yếu dần rồi chết.
Nấm bột Nomuraea
Rileyi (để sản xuất ra
chế phẩm sinh học nấm bột trừ sâu hại rau)

Nấm Boverin, còn gọi là nấm cương  tằm - hoạt động theo cơ chế: khi được phun vào rừng có sâu, nấm Boverin bào tử dạng tiềm sinh sẽ phát tán, bám vào và ký sinh trên thân sâu, phát triển thành dạng sợi, chọc thủng thân sâu, làm cho sâu tê liệt rồi chết. Trên xác sâu, nấm phát triển và lây lan sang các con sâu  khác. Như vậy chúng tự lây nhau và chết, không thể thành dịch được. Sâu róm khi bị nhiễm nấm Boverin 4 ngày thì ngừng hoạt động, 7 ngày bắt đầu chết, 15 ngày gần như chết hoàn toàn. Boverin được phun ở dạng bột, nên tránh lúc mưa to, trời nắng gắt, độ ẩm phù hợp trên 80% có hiệu quả rất cao. Mỗi ha rừng thông chỉ cần phun 2-3 kg Boverin nhưng phát huy tác dụng từ 5-7 năm, có nơi đến 10 năm.
Củng cố bài học:
Câu 1: Thế nào là chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật?
Trả lời: Chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật là các vi sinh vật gây bệnh cho sâu, bệnh hại cây trồng.
Chọn phương án đúng nhất trong các câu sau:
Câu 1: Chế phẩm Bt là gì?
a. Chế phẩm thảo mộc trừ sâu.
b. Chế phẩm nấm trừ sâu.
c. Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu.
d. Chế phẩm virus trừ sâu.
Đáp án: C
Câu 2: Sâu bị nhiễm chế phẩm trừ sâu nào thì cơ thể bị mềm nhũn rồi chết?
a. Chế phẩm nấm trừ sâu.
b. Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu.
c. Chế phẩm virus trừ sâu.
Đáp án: C
Câu 3. Sâu bị nhiễm chế phẩm nấm phấn trắng thì cơ thể sẽ:
a. Mềm nhũn rồi chết.
b. Trương phồng lên, nứt ra bộc lộ lớp bụi trắng như bị rắc bột.
c. Bị tế bào liệt, không ăn uống rồi chết.
d. Cứng lại và trắng ra như bị rắc bột rồi chết.
Đáp án: D
Hãy điền vào chỗ trống
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC
CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI