Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

Kính chào thầy cô đến
dự giờ môn sinh lớp 12C2
Kiểm tra bài cũ :
Trình bày qui trình tạo giống cây khác loài bằng phương pháp lai tế bào sinh dưỡng?
Nêu quy trình nhân bản vô tính của cừu Đôli ?
Tiết 21 - Bài 20
Tạo giống nhờ
công nghệ gen
I. Công nghệ gen
1. Khái niệm công nghệ gen
2. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen
II. Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
I. CÔNG NGHỆ GEN
1. Khái niệm công nghệ gen
Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi, có thêm gen mới, từ đó tạo ra cơ thể với những đặc điểm mới.
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
I. Công nghệ gen
1. Khái niệm công nghệ gen
2.Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
Kỹ thuật chuyển gen gồm những bước cơ bản nào ?
Tạo ADN tái tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
I. Công nghệ gen
1. Khái niệm công nghệ gen
2.Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
a. Bước 1: Tạo ADN tái tổ hợp
ADN chứa gen cần chuyển
Thể truyền (plasmit)
Là phân tử ADN nhỏ được lắp ráp từ các đoạn ADN lấy từ các tế bào khác nhau
Là một phân tử ADN nhỏ có khả năng nhân đôi độc lập với hệ gen của tế bào cũng như có thể gắn vào hệ gen của tế bào.
Là phân tử ADN nhỏ, dạng vòng, có khả năng nhân đôi độc lập với hệ gen của tế bào và thường có trong tế bào chất của nhiều loài vi khuẩn.
Phiếu học tập số 1: Tìm hiểu một số khái niệm trong công nghệ chuyển gen
Gọi là ADN tái tổ hợp
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
Hãy nêu các bước tiến hành để tạo AND tái tổ hợp ?
Tạo ADN tái tổ hợp
Tách thể truyền và gen cần chuyển ra khỏi tế bào
Xử lí 2 loại AND bằng một loại enzim giới hạn(restrictaza) để tạo ra cùng một loại “đầu dính”
Dùng enzim nối (ligaza) để gắn chúng lại tạo thành ADN tái tổ hợp
ADN của tế
bào nhận
ADN tái tổ hợp dạng vòng
ADN tái tổ hợp
b. Bước 2:Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận.
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
CaCl2 hoặc xung điện
Tế bào nhận E.côli
Dùng xung điện hoặc muối CaCl2 để làm dãn màng sinh chất của tế
bào, làm cho ADN tái tổ hợp dễ dàng đi qua
Để đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào dùng tác nhân nào ?
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
C. Bước 3 : Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
Chọn thể truyền có gen đánh dấu
để nhận biết được tế bào có ADN tái tổ hợp
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
1.Khái niệm sinh vật biến đổi gen
Ví dụ: Hệ gen của loài là:
AABBDD biến đổi thành :
cách 1: AABBDD
cách 2: A BBDD, AA BBDD, AA BBDD
cách 3:…..BBDD, AABBDD
Nhận xét hệ gen mới có gì khác hệ gen ban đầu ?
FF
a
A
AA
(Bất hoạt gen A - không hoạt động)
Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người biến đổi cho phù hợp với lợi ích của mình
Thế nào sinh vật biến đổi gen ?
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a. Tạo động vật chuyển gen
Nêu thành tựu tạo giống biến đổi gen ở động vật ?
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a. Tạo động vật chuyển gen
Trình bày quy trình tạo ra cừu biến đổi gen sản sinh prôtêin người trong sữa ?
Tạo vectơ chứa gen người (ADN tái tổ hợp)
Tế bào xôma của cừu
Nuôi cấy trong môi trường nhân tạo
Chọn lọc và nhân dòng tế bào chuyển gen (chứa ADN tái tổ hợp)
Lấy nhân tế bào chuyển gen chuyển vào tế bào trứng đã lấy mất nhân
Kích thích tế bào lai phát triển thành phôi
Chuyển vào tử cung của cừu mẹ
Sinh ra cừu chuyển gen trong sữa có chứa prôtêin người.
Sơ đồ quá trình tạo cừu biến đổi gen sản sinh protein người trong sữa
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
b) Tạo giống cây trồng biến đổi gen
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
Cây bông chuyển gen kháng sâu bệnh
Cây bông không chuyển gen
Nêu một số thành tựu tạo giống cây trồng biến đổi gen ?
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen

c. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen

Tạo ra dòng vi khuẩn mang gen của loài khác như gen insulin của người. Vk nhanh chóng sản sinh ra một lượng insulin làm thuốc chữa bệnh tiểu đường...
I.CN gen
1. Khái niệm
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
II.Ứng dụng
CN gen trong tạo giống biến đổi gen
1.Khái niệm
SV biến đổi gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Bài 20 : Tạo giống nhờ công nghệ gen
Câu 1: Để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác người ta phải sử dụng một phân tử ADN đặc biệt được gọi là:
A. Thể truyền
B. Tế bảo nhận
C. Tế bào cho
D. ADN tái tổ hợp
Câu 2: Trong công nghệ gen, để đưa gen tổng hợp insulin của người vào vi khuẩn E. coli, người ta đã sử dụng thể truyền là:
A. tế bào thực vật.
B. tế bào động vật.
C. nấm.
D. plasmit.
Câu 3:Trong kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp, enzim được sử dụng để gắn gen cần chuyển với thể truyền là:
A. Restrictaza .
B. AND pôlimeraza  
C. ARN pôlimeraza  
D. Ligaza.
Câu 4: Giống lúa “gạo vàng” có khả năng tổng hợp β – carôten (tiền chất tạo ra vitamin A) trong hạt được tạo ra nhờ ứng dụng:
A. phương pháp cấy truyền phôi
B. công nghệ gen
C. phương pháp lai xa và đa bội hóa
D. phương pháp nhân bản vô tính
Chân thành cảm ơn!