Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

Dê có lông cừu
Chuột mang tai người
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
1. CÔNG NGHỆ GEN
2. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN
1.1 Khái niệm công nghệ gen
1.2 Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
2.1 Khái niệm sinh vật biến đổi gen
2.2 Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
BÀI 20
Thực vật
Chuột thí nghiệm
1. CÔNG NGHỆ GEN
1.1 Khái niệm công nghệ gen
Công nghệ gen là gì?
1.2 Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen
a. Tạo ADN tái tổ hợp
ADN tái tổ hợp là gì?
Để tạo ADN tái tổ hợp cần có sự tham gia của các yếu tố nào?
Thế nào là kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp?
Thể truyền (vector), gen cần chuyển, enzim giới hạn – restrictaza và enzim nối - ligaza
Các bước tạo ADN tái tổ hợp?
ADN của “tế bào cho”
Đoạn ADN cần chuyển
Gắn đoạn bị cắt vào plasmid
ADN tái tổ hợp
ADN của tế
bào nhận E.coli
ADN Plasmit
tái tổ hợp
ADN tái tổ hợp
b. Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận
Bằng cách nào để đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận?
CaCl2 hoặc xung điện cao áp:
 làm dãn màng sinh chất của tế bào để ADN tái tổ hợp dễ dàng đi qua màng.
c. Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
Làm thế nào để nhận biết dòng tb phân lập chứa ADN tái tổ hợp?
2. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN
2.1 Khái niệm sinh vật biến đổi gen
a. Khái niệm
Sinh vật biến đổi gen (Genetically Modified Organism) là gì?
b. Cách biến đổi hệ gen
Có mấy cách biến đổi hệ gen?
Hãy cho một vài ví dụ ứng dụng công nghệ biến đổi gen?
Cà chua chuyển gen chín chậm
Ngô chuyển gen
2.2 Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a. Tạo động vật chuyển gen
b. Tạo giống cây trồng biến đổi gen
c. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen
Một số hình ảnh về động vật chuyển gen
Glofish
Chuột được chuyển gen GFP phát huỳnh quang
Cá hồi (salmon) chuyển gen hormone tăng trưởng
Một số hình ảnh về động vật chuyển gen
Heo chuyển gen phát huỳnh quang
Chuyển gen bằng súng bắn gen
Using the jet-injection gene gun, molecular biologist David Kerr (right) and geneticist Robert Wall insert DNA solution into a 3-week-old piglet
Bắp chuyển gen Bt
BT
Bt control
Bt control
Control Bt
Lúa chuyển gen chịu hạn
GM control
kháng sâu (Bt)
Cháy lá
Đu đủ chuyển gen kháng virus (papaya ringspot potyvirus - PRSV)
CỦNG CỐ
Câu 1: Tại sao phải phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp?
C. Vì có tế bào chứa ADN tái tổ hợp, có tế bào không nhận được.
A. Vì các tế bào chết do không chấp nhận ADN lạ.
B.Vì ADN của 2 loài không tương thích nên không phát triển được.
D. Vì plasmit tự nhân đôi độc lập với ADN nhân nên phải tách chúng ra.
CỦNG CỐ
Câu 2: Để cắt plasmit và đoạn gen của tế bào cho tạo ra cùng 1 loại “đầu dính” người ta dùng loại enzim nào?
A. Polimeraza.
B. Ligaza.
C. Peptitaza.
D. Restrictaza.
Câu 3: Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác là vì
A. Nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không chui vào được tế bào nhận.
B. Nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế bào nhận cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về các tế bào con khi tế bào phân chia.
C. Nếu không có thể truyền thì khó có thể thu được nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận.
D. Nếu không có thể truyền thì gen sẽ không tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận.
DẶN DÒ
- Học bài 20.
+ Tìm thêm các ứng dụng về công nghệ gen trên mạng, báo,…
- Xem phần II: Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen.
+ Thế nào là sinh vật chuyển gen?
+ Người ta có thể làm biến đổi hệ gen bằng cách nào?