Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

CHÀO CÁC EM HỌC SINH!
KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
Trong đời sống có rất nhiều người mắc bệnh tiểu đường, để chữa trị phải nhờ insulin, trước đây insulin giá thành rất cao, những bệnh nhân nghèo gần như không còn hi vọng. Ngày nay dưới ánh sáng khoa học, đặc biệt với công nghệ gen đã góp phần cải thiện đáng kể năng suất sản xuất insulin và ngoài ra còn tạo ra được nhiều giống vật nuôi và cây trồng mới có năng suất cao.
Vậy công nghệ gen là gì? Chúng ta tìm hiểu trong bài hôm nay.
Sinh vật mang gen phát sáng của sứa
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
Tiết 22: Bài 20
I. CÔNG NGHỆ GEN:
Bài 20: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
Nghiên cứu SGK, em hãy cho biết “Công nghệ gen” là gì?
1. Khái niệm công nghệ gen:
- Công nghệ gen là một quy trình công nghệ dùng để tạo ra những tế bào và sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới, từ đó tạo ra cơ thể với những đặc điểm mới.
Kĩ thuật tạo ra ADN tái tổ hợp để chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác (gọi là kĩ thuật chuyển gen) đóng vai trò trung tâm trong công nghệ gen.
I. CÔNG NGHỆ GEN:
Bài 20: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
Nghiên cứu SGK, em hãy cho biết “Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen”?
1. Khái niệm công nghệ gen:
- Công nghệ gen là một quy trình công nghệ dùng để tạo ra những tế bào và sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới, từ đó tạo ra cơ thể với những đặc điểm mới.
2. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen:
a. Tạo ADN tái tổ hợp:
+ Gen cần chuyển.
+ Thể truyền.
+ Enzim cắt giới hạn (restrictaza) và enzim nối (ligaza)
Nghiên cứu SGK, em hãy cho biết “Để tạo ra ADN tái tổ hợp cần những nguyên vật liệu” gì?
* Nguyên liệu:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
Hệ gen: AABBCC
Sinh vật ban đầu
Sinh vật biến đổi gen
Hệ gen: AABBCCxx
Hệ gen: AABBcc
Hệ gen: AABB
PHIẾU HỌC TẬP 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP LÀM BIẾN ĐỔI HỆ GEN CỦA SINH VẬT:
PHƯƠNG PHÁP
CÁCH THỰC HIỆN
KẾT QUẢ
VÍ DỤ
Cấy gen
Làm biến đổi 1 gen đã có sẵn
Loại bỏ hoặc làm bất hoạt gen
Đưa thêm 1 gen lạ, khác loài vào hệ gen
Làm cho 1 gen nào đó sản xuất nhiều sản phẩm hơn hoặc làm cho gen biểu hiện 1 cách khác thường.
1 gen không mong muốn nào đó được loại bỏ hoặc làm bất hoạt
Tạo sinh vật mang gen khác loài
Tăng hoạt tính hoặc thay đổi cơ chế biểu hiện của gen
Loại bỏ gen xấu khỏi hệ gen
Cấy gen tổng hợp insulin của người vào vk E.coli
Làm biến đổi gen,tạo ra nhiều hoocmôn sinh trưởng hơn
Làm bất hoạt gen làm chín quả ở cà chua
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a) Tạo động vật chuyển gen
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
a) Tạo động vật chuyển gen
Phương pháp tạo động vật chuyển gen:
Lấy trứng của động vật cần chuyển gen và thụ tinh trong ống nghiệm tạo hợp tử.
Tiêm gen cần chuyển vào hợp tử, hợp tử phát triển thành phôi.
Cấy phôi vào tử cung của con mẹ mang thai và chửa đẻ. Nếu thành công tạo sinh vật chuyển gen

Cừu trong sữa mang prôtêin người
Đàn cá biến đổi gen phát sáng màu xanh lục ở Đài Bắc tháng 1/2006.
Dê chuyển gen cho sữa có prôtêin của tơ nhện
Chuột nhắt có gen hoocmôn sinh trưởng của chuột cống
Lợn mang gen của người, cơ hội cho người thay thế nội tạng
Cá trê Châu Phi (Channel catfish) chuyển gen hormone sinh trưởng
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
b) Tạo giống cây trồng biến đổi gen
Lúa mang gen tổng hợp β –carôten
Cây bông mang gen kháng sâu bệnh
Cà chua có gen kháng nấm
Cà chua có gen làm quả chín chậm
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
c) Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen
Tạo dòng vi khuẩn E.coli mang gen sản xuất hoocmôn insulin ngừơi
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
1.Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác là vì:

A. nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không
chui vào được tế bào nhận.
B. nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế bào nhân cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về các tế bào con khi tế bào con phân chia.
C. nếu không có thể truyền thì khó có thể thu đươc nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận
D. nếu không có thể truyền thí gen không thể tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận.
C
2. Ưu thế nổi bật của kỹ thuật chuyển gen so với phương pháp lai truyền thống là gì?

A. Dễ thực hiên,thao tác nhanh,ít tốn thời gian.
B. Tổng hợp được các phân tử AND lai giữa loài này và loài khác.
C. Sản xuất các sản phẩm sinh học trên quy mô công nghiệp.
D. Lai giữa các loài xa nhau trong hệ thống phân loại không giao phối được.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
B
3.Khi chuyển một gen tổng hợp protein của người vào vi khuẩn E.coli,các nhà khoa học đã làm được điều gì có lợi cho người?

A. Sản xuất insulin với giá thành hạ,dùng chữa bệnh tiểu đường cho người.
B. Protein hình thành sẽ làm giảm tác hại của vi khuẩn đối với người.
C. Lợi dụng khả năng sinh sản nhanh,trao đổi chất mạnh của vi khuẩn để tổng hợp một lượng lớn protein đáp ứng nhu cầu nhiều mặt của con người.
D. Thuần hóa một chủng E.coli để nuôi cấy vào hệ tiêu hóa của người.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
C
4.Làm thế nào để nhận biết việc chuyển phân tử AND tái tổ hợp vào tế bào thể nhận đã thành công.

A. Chọn thể truyền có các dấu chuẩn dễ nhận biết.

B. Dùng CaCl2 làm dãn màng tế bào hoặc xung điện.

C. Dùng xung điện làm thay đổi tính thấm của màng tế bào .

D. Dùng phương pháp đánh dấu bằng đồng vị phóng xạ.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
A