Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

Trường THPT Tân Lang
GV. Nguyễn Thị Hà
Kính chào quý thầy cô và các em học sinh
Hoàn thành sơ đồ sau và cho biết tên quy trình.
Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến
Tạo dòng thuần chủng cho thể đột biến được chọn
Chọn lọc các thể đột biến có kiểu hình mong muốn
3
1
Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến
Cà chua có gen tổng hợp -carotene
Gạo bình thường
Gạo hạt vàng chứa gen tổng hợp -carotene
Tiết 24
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
Tạo ADN tái tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
Gen cần chuyển
ADN tái tổ hợp
Thể truyền (plasmit)
Một số loại thể truyền
gen cần chuyển
Thể truyền (plasmit)
ADN tái tổ hợp
(Thể truyền và gen cần chuyển)
Thể truyền(Plasmit)
Gen cần chuyển
Một số biện pháp đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận:
Vi tiêm
Gen kháng thuốc diệt cỏ
Gen kháng kháng sinh
Gen phát sáng
Gen kháng mặn
Bước a:
Bước b:
Bước c:
3 phương pháp làm biến đổi hệ gen của sinh vật:
(Ví dụ hệ gen ban đầu của loài là ABCDEFGH)
Đưa thêm gen lạ vào hệ gen Tạo sinh vật chuyển gen (Khi đó hệ gen của loài sẽ là ABCDEFGHK)
Biến đổi một gen có sẵn trong hệ gen ( Khi đó hệ gen của loài sẽ là ABCMEFGH)
Loại bỏ hoặc làm bất hoạt 1 gen nào đó trong hệ gen ( Khi đó hệ gen của loài sẽ là ABCDE GH)
Chuột được chuyển gen GFP phát huỳnh quang
Cá hồi (salmon) chuyển gen hormone tăng trưởng
Lợn chuyển gen phát huỳnh quang
Cừu chuyển gen tạo sữa chứa Protein người
Dê chuyển gen cho sữa có prôtêin của tơ nhện
Tạo giống cây trồng biến đổi gen

Cây bông chuyển gen Bt kháng sâu bệnh (bên phải) và cây
bông không chuyển gen Bt mẫn cảm với sâu bệnh (bên trái)
Chuyển gen trừ sâu từ vi khuẩn vào cây bông
Ngô chuyển gen Bt
Bt Đối chứng
Bt Đối chứng
Đối chứng Bt
Đu đủ đã được chuyển gen kháng virut(trái), đu đủ chưa được chuyển gen ( phải)
Đu đủ đã được chuyển gen kháng virut (trái), đu đủ chưa được chuyển gen ( phải)
M?t s? thành t?u v? gi?ng chuy?n gen

Vi khuẩn E. coli mang gen tổng hợp Insulin của người
Tạo dòng vi khuẩn E. coli sản xuất hoocmon somatostatin có tác dụng điều hòa hoocmôn ST và Insulin đi vào máu.
Vi khuẩn Cyanobacteria tiêu thụ CO2 để sản xuất nhiên liệu (xăng sinh học)
Tạo ra dòng vi khuẩn có khả năng phân hủy rác thải, dầu loang.
Câu 1: Trong kĩ thuật chuyển cấy gen, những đối tượng nào sau đây được dùng làm thể truyền:
A. Plasmit và vi khuẩn E. Coli

B. Plasmit và thể thực khuẩn

C. Vi khuẩn E. Coli và thể thực khuẩn

D. Plasmit, thể thực khuẩn và NST nhân tạo
CỦNG CỐ
Câu 2: Vai trò của plasmit trong kĩ thuật chuyển gen là:
A. Tế bào cho

B. Tế bào nhận

C. Thể truyền

D. Enzim cắt nối
CỦNG CỐ
Câu 3: Công nghệ gen là:
A. quy trình tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi.
B.quy trình tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới.
C.kĩ thuật gắn gen cần chuyển vào thể truyền.
D.kĩ thuật đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận


CỦNG CỐ
Cung cấp nguồn lương thực
Tăng cường chất lượng thực phẩm: Vd lúa giàu carotenoid (tiền vitamin A)
Loại trừ thực phẩm có mang các chất độc hoặc các chất gây dị ứng
Sản xuất nhiều loại hóa chất ( dầu chiết từ hạt đậu nành, cải dầu…), sợi sinh học tổng hợp (chủ yếu bắt nguồn từ sợi gai dầu và sợi lanh); dược phẩm (sản xuất insulin dành cho những bệnh nhân tiểu đường)…
Cải thiện môi trường
Thông tin bổ sung: Lợi ích của thực phẩm biến đổi gen:
Tăng sản lượng
Giảm chi phí sản xuất
Thông tin bổ sung: Nguy cơ tiềm ẩn của cây chuyển gen:
Vô tình đưa những chất gây dị ứng hoặc làm giảm dinh dưỡng vào thực phẩm
Phát tán những gen biến nạp trong cây trồng sang họ hàng hoang dại
Sâu bệnh có nguy cơ tăng cường tính kháng với các chất độc tiết ra từ cây chuyển gen
Nguy cơ những chất độc này tác động tới sinh vật không phải sinh vật cần diệt.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ
ĐẾN DỰ GIỜ