Bai 20. Phản xạ toàn phần

Lễ bảo vệ luận văn thạc sĩ


Đề tài: hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh
chuẩn bị bài Khái quát văn học
ở Trung học phổ thông

Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Trọng Hoàn
Học viên: Nguyễn Thị Thu Hiền
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp Dạy học văn
Mã số: 60.14.10



Cấu trúc luận văn

Phần mở đầu
Phần nội dung
Phần kết luận
Tư liệu tham khảo
Nội dung luận văn gồm:
Chương I: Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chiaanr bị bài kháI quát văn học ở THPT
Chương I: Xây dựng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT
Chương III: Thiết kế dạy học có sử dụng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài kháI quát văn học ở THPT.



PHẦN MỞ ĐẦU

Lí do chọn đề tài
1. Từ việc đổi mới phương pháp dạy học.
2. Từ yêu cầu đổi mới chương trình SGK
3. Để phát huy vai trò chủ thể học sinh



1. Từ việc đổi mới phương pháp dạy học.

Khoa học hiện đại đang phát triển với tốc độ chóng mặt, khối lượng thông tin đồ sộ dặt ra vấn đề lớn đói với nền giáo dục là phải đào tạo những con người có năng lực, năng động, sáng tạo để làm chủ khoa học và làm chủ xã hội
Mục tiêu quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học là giải phóng và phát huy tiềm năng sáng tạo cho người học.
Xây dựng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh học chuẩn bị bài khái quát giai đoạn văn học chính là cung cấp cho các em phương pháp tự học, tự chiếm lĩnh kiến thức văn học sử để các em có cái nhìn toàn diện và tổng thể một giai đoạn văn học, và là điều cần thiết để các em học những bài cụ thể khác

2. Từ yêu cầu đổi mới chương trình SGK

- Quan di?m d?i chuong trỡnh v� sỏch giỏo khoa l� tớch c?c húa ho?t d?ng c?a h?c sinh, tớch h?p ki?n th?c v� ki nang c?a mụn h?c. H? th?ng cõu h?i hu?ng d?n h?c sinh chu?n b? b�i tru?c khi d?n l?p l� cỏch d? tớch c?c hoỏ ho?t d?ng c?a h?c sinh.
- H? th?ng cõu h?i chu?n b? b�i giỳp h?c sinh cú phuong hu?ng, ch? d?a d? h?c sinh h?c b�i trờn l?p cú hi?u qu?, hi?u dỳng yờu c?u b�i h?c: cú cỏi nhỡn khỏi quỏt v? n?n van h?c qua quỏ trình phát triển, nh?ng d?c di?m co b?n, cỏc th�nh t?u, h?n ch? cung nhu chuy?n bi?n c?a nú trờn con du?ng d?i m?i.
- Dú cung l� cỏch giỳp HS hỡnh th�nh v� rốn luy?n m?t s? ki nang khỏi quỏt, t?ng h?p, phõn tớch, so sỏnh, bỡnh giỏ cỏc giai do?n van h?c.
- V?i giỏo viờn dú l� cỏch d?nh hu?ng d? v?n d?ng sỏng t?o cho mỡnh m?t giỏo ỏn thớch h?p

3. Để phát huy vai trò chủ thể học sinh

Giỳp h?c sinh b? sung ki?n th?c , t? mỡnh chi?m linh ki?n th?c van h?c s? thụng qua h? th?ng cõu h?i chu?n b? b�i s? t?o di?u ki?n thu?n l?i d? h?c sinh ti?p thu b�i h?c m?t cỏch hi?u qu? nh?t, sỏng t?o nh?t.

Mục đích nghiên cứu
Từ tiền đề lí luận và thực tiễn về vấn đề xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài, người viết đưa ra hệ thống câu hỏi, bước khởi đầu của quá trình dạy học, nó không chỉ có ý nghĩa đối với giáo viên mà đặc biệt có ý nghĩa đối với học sinh trong việc dạy học bài khái quát văn học nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo chủ động của học sinh.
Phương pháp nghiên cứu
Để thể hiện được nhiệm vụ đề tài đặt ra, chúng tôi vận dụng các phương pháp:
- Phương pháp phân tích.
- Phương pháp đánh giá tư liệu tổng hợp.
- Phương pháp khái quát hóa kiến thức lí thuyết về vấn đề xây dựng hệ thống câu hỏi liên quan đến đề tài.
- Phương pháp phân tích hệ thống câu hỏi.
- Phương pháp đối chiếu với thực tế giảng dạy để thiết kế giáo án theo hướng nghiên cứu của đề tài.
- Phương pháp thể nghiệm qua dạy học cụ thể.
Giả thuyết khoa học
Hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài khái quát giai đoạn văn học ở THPT là vấn đề mới, thiết thực trong thực tế dạy học văn ở nhà trường. Nếu luận văn đi tới thành công sẽ góp phần thay đổi thói quen học tập của học sinh, từ thói quen thụ động sang thói quen chủ động, học sinh sẽ lĩnh hội kiến thức một cách chắc chắn, tích cực.
Những đóng góp mới của luận văn
Luận văn giải quyết và đặt ra các nội dung mới sau đây: Xác định cơ sở khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu xây dựng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT. Từ đó xác lập hệ thống câu hỏi hướng dẫn HS chuẩn bị bài học ở nhà để vận dụng vào quá trình dạy học bài khái quát văn học, một trong những bài văn học sử ở THPT nhằm phát huy vai trò chủ thể sáng tạo của học sinh.
PHẦN NỘI DUNG
Chương I: Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT
Chương II: Xây dựng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT
Chương III: Thiết kế dạy học sử dụng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài
Chương I: Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT

Cơ sở khoa học
Cơ sở thực tiễn




1. Cơ sở khoa học

1.1. Dựa vào lí luận dạy học hiện đại, đặc biệt là quá trình tâm lí học
1.2. Dựa vào lí thuyết tiếp nhận văn học
1.2.1. Tính chủ quan trong tiếp nhận
1.2.2. Tính khách quan trong tiếp nhận

2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Đáp ứng chương trình SGK Ngữ văn mới ở THPT
2.2. Do yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học trong đó có dạy học nêu vấn đề
2.3. Xuất phát từ thực trạng dạy và học bài khái quát giai đoạn văn học ở nhà trường phổ thông
2.3.1. Khảo sát về tình hình dạy kiểu bài khái quát giai đoạn văn học ở THPT
2.3.2. Khảo sát về cách triển khai giờ dạy học bài khái quát giai đoạn văn học
2.3.2. Khảo sát tình hình học kiểu bài khái quát giai đoạn văn học

2.3.1. Khảo sát về tình hình dạy kiểu bài khái quát giai đoạn văn học ở THPT
Chương II
Xây dựng hệ thống câu hỏi
hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT
Cơ sở xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị ở nhà cho bài khái quát văn học ở THPT
Nguyên tắc dạy học văn học sử

1. Cơ sở xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài khái quát văn học ở THPT

1.1. Hệ thống câu hỏi phải dựa trên mục tiêu bài học
1.2. Hệ thống câu hỏi phải dựa trên sự đổi mới phương pháp dạy học
1.3. Hệ thống câu hỏi phải bám sát loại bài học
1.4. Hệ thống câu hỏi phải bám sát từng bước bài học
1.4. Hệ thống câu hỏi phải bám sát từng bước bài học

1.4.1. Bước 1: Tìm hiểu chung (cấu trúc bài học)
1.4.1.1. Câu hỏi về kết cấu, bố cục
1.4.1.2. Câu hỏi tóm tắt bài học
1.4.1.3. Câu hỏi khái quát luận điểm.
1.4.2. Bước 2: Đọc hiểu
1.4.2.1. Câu hỏi tái hiện kiến thức bài học
1.4.2.2. Câu hỏi về mối liên hệ lôgic kiến thức
1.4.2.3. Câu hỏi liên hệ đồng đại, lịch đại
1.4.3. Bước 3: Phân tích, khám phá
1.4.4. Bước 4: Củng cố





2. Nguyên tắc dạy học văn học sử
a. Quán triệt quan điển duy vật biện chứng và duy vật lịch sử trong quá trình dạy văn học sử, khái quát giai đoạn văn học
b. Kết hợp tính khoa học và tính dân tộc trong việc dạy học văn học sử, khái quát giai đoạn văn học
c. Quan hệ lôgíc, biện chứng giữa tri thức khái quát và tri thức cụ thể trong bài văn học sử, khái quát giai đoạn văn học
d. Phát huy năng lực nhận thức của học sinh để hình thành, khắc sâu các nhận định văn học sử, khái quát giai đoạn văn học.
đ. Kết hợp phương pháp lôgic và phương pháp lịch sử trong việc lĩnh hội tri thức

2. Nguyên tắc dạy học văn học sử
Chương III
Thiết kế dạy học sử dụng hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh
chuẩn bị bài
I. Giới thuyết chung
II. Xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài khái quát giai đoạn văn học
III. Bài soạn thể nghiệm
PHẦN KẾT LUẬN
Xây dựng hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài khái quát giai đoạn văn học là cách để giúp các em hoàn thành tốt các yêu cầu của bài học, cách giải quyết vấn đề quá tải. Mặt khác kiến thức thu được bằng cách chủ động sẽ bền vững, sâu sắc hơn, phương pháp học tập, kĩ năng học tập sẽ được hoàn thiện.
Hệ thống câu hỏi chuẩn bị bài khái quát giai đoạn văn học giúp học sinh chủ động phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo của mình.Câu hỏi chuẩn bị bài giúp học sinh có kĩ năng tự làm việc với SGK, với tư liệu một cách độc lập, phát huy tư duy năng động, sáng tạo để nắm vững và vận dụng kiến thức một cách có hệ thống. Những kĩ năng đó cần thiết đối với học sinh không chỉ trước mắt mà còn suốt đời.
TÔI XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO, BẠN BÈ VÀ NHỮNG NGƯỜI THÂN ĐÃ THAM DỰ BUỔI BẢO VỆ.
KÍNH XIN Ý KIẾN NHẬN XÉT CỦA CÁC THẦY GIÁO,CÔ GIÁO TRONG HỘI ĐỒNG