Bài 20. Nước Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh về dự tiết học
Môn : Lịch sử
Lớp : 7C
Giáo viên : Nguyễn Xuân Tưởng
Đơn vị : Trường THCS Trung Kênh - Lương Tài
Em hãy nêu những thành tưụ chủ yếu về văn hoá,giáo dục của Đại Việt
thời Lê Sơ?
Trả lời:
Kiểm tra bài cũ
-Giáo dục và khoa cử:
+Vua Lê Thái Tổ cho dựng lại Quốc Tử Giám ở kinh thành Thăng Long,
ở các đạo,phủ đều có trường công,hằng năm mở khoa thi để tuyển chọn
quan lại.Đa số dân đều có thể được đi học
+Đạo nho chiếm vị trí độc tôn.Phật giáo,Đạo giáo bị hạn chế
+Thời Lê Sơ (1428-1527),tổ chức được 26 khoa thi,lấy đỗ 989 tiến sĩ và
20 trạng nguyên
-Văn học,khoa học,nghệ thuật:
+Văn học chữ Hán chiếm ưu thế.Văn học chữ Nôm giữ vị trí quan trọng
+Các ngành sử học,địa lí,y học,toán học.có nhiều tác phẩm có giá trị
+Nghệ thuật sân khấu ca,múa,nhạc.được phục hồi và phát triển
+Điêu khắc có phong cách khối đồ sộ,kĩ thuật điêu luyện
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
" ức Trai đương lúc Thái Tổ mới sáng nghiệp theo về Lỗi Giang.Trong thì bàn kế hoạch ở nơi màn trướng, ngoài thì thảo văn thư dụ hàng các thành. Văn chương tiên sinh làm vẻ vang cho nước, lại được vua tin, quý trọng".
( Lê Thánh Tông - Con người và sự nghiệp)
Em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn
Trãi qua nhận xét trên đây của vua Lê Thánh
Tông?
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
"Đánh thành là hạ sách ,ta đánh thành lâu
hàng tháng ,hàng năm không hạ được,quân
ta sức mỏi mà khí nhụt,nếu viện binh giặc
đến thì trước mặt,sau lưng đều có giặc đó
là con đường nguy.Không bằng nuôi dài
chứa sức để chờ viện,viện diệt thì thành
phải hàng,thế là làm một mà được hai,kế
vẹn toàn đấy"
"Nay giữ cái thành cỏn con để chờ sáu điều
thất bại ta lấy làm tiếc cho các ông lắm.Cổ
ngữ có câu : " Nước xa không thể cứu được
lửa gần",giá viện binh có đến cũng có ích
gì cho sự bại vong ?"

bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
-Ông là một nhà chính trị ,quân sự
tài ba
-Ông có nhiều tác phẩm văn học,
sử học,địa lí có giá trị :
+Quân trung từ mệnh tập
+Bình Ngô đại cáo
+Dư địa chí.
-"Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo"



-"Nguyện xin bệ hạ yêu thương
và nuôi dưỡng dân chúng để nơi
thôn cùng xóm vắng không một
tiếng hờn giận oán sầu"



"Đem đại nghĩa để thắng hung tàn
Lấy chí nhân để thay cường bạo"



-Ông là nhà tư tưởng lớn,tư tưởng của
ông tiêu biểu cho tư tưởng của thời đại
Ông là anh hùng giải phóng dân
tộc ,danh nhân văn hoá thế giới
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
Lê thánh Tông (1442-1490)
Lê Thánh Tông huý là Tư Thành sinh
ngày 20 tháng 7 năm Nhâm Tuất (25-
8-1442),con thứ tư của Lê Thái Tông.
Năm 1445 ông được phong là Bình
Nguyên Vương ; năm 1460, được lên
ngôi vua khi 18 tuổi.
-Ông là một vị vua anh minh
"ức Trai tâm thượng quang khuê tảo"
Dịch : "Tấm lòng ức Trai sáng tựa sao
khuê"
-Ông là một tài năng suất sắc
trên nhiều lĩnh vực kinh tế,
chính trị,quân sự.
-Ông là một nhà văn, nhà thơ lớn
của dân tộc.
+ Lập hội Tao Đàn do ông làm
chủ soái.
+ ông có nhiều tác phẩm thơ văn
có giá trị : Quỳnh uyển cửu ca,
Châu cơ thắng thưởng ,Chinh tây
kỉ hành...
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
Lê thánh Tông (1442-1490)
" Lòng vì thiên hạ những sơ âu
Thay việc trời, giám trễ đâu,
Trống dời canh còn đọc sách
Chiêng xế bóng, chửa thôi chầu."
Trích : Tự thuật
-Ông là một tài năng suất sắc
trên nhiều lĩnh vực kinh tế,
chính trị,quân sự.
-Ông là một nhà văn, nhà thơ lớn
của dân tộc.
+ Lập hội Tao Đàn do ông làm
chủ soái.
+ ông có nhiều tác phẩm thơ văn
có giá trị : Quỳnh uyển cửu ca,
Châu cơ thắng thưởng ,Chinh tây
kỉ hành...
-Ông là một vị vua anh minh
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
Lê thánh Tông (1442-1490)
Ngô sĩ liên (thế kỉ Xv)
-Ông là nhà sử học
-Ông là một trong những tác giả bộ
Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển)
bài 20 -Tiết 43 : nước đại việt thời lê sơ ( Tiếp theo )
IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
Nguyễn trãI (1380-1442)
Lê thánh Tông (1442-1490)
Ngô sĩ liên (thế kỉ Xv)
Lương thế vinh (1442- ?)
-Ông là nhà toán học
-Ông có nhiều công trình nổi tiếng :
Đại thành toán pháp,Thiền môn giáo khoa.
Trạng nguyên Lương Thế Vinh
Đền Thờ Nguyễn Trãi ( Chí Linh - Hải Dương )
Tượng Ngô Sĩ Liên ở Trường PTTH Ngô Sĩ Liên ( Hà Tây )
Bài tập 1 : Hãy cho biết tên danh nhân văn hoá dân tộc có liên quan đến dữ kiện lịch sử sau đây ?
1.Đây là vị quân sư số 1 của Lê Lợi.
2.Người đã khai lệ ghi danh bia tiến sĩ ở văn miếu
Quốc Tử Giám ở kinh đô Thăng Long.
3. Người đã ghi lại một cách có hệ thống lịch sử nước ta từ thời Hồng Bàng đến năm 1427
4.Đây là người đã minh oan cho đại công thần Nguyễn Trãi vào năm 1464,trong vụ án Lệ Chi Viên.
5.Đây là một thiên tài toán học của nước ta ở thế kỉ XV.
6.Đây là danh nhân văn hoá thế giới của nước ta ở thế kỉ XV
7. Người đích thân mang quân đi ổn định bờ cõi và trừng phạt những kẻ đã quấy nhiễu vào lãnh thổ Đại Việt.
8.Vị vua làm cho nước Đại Việt mạnh nhất ở Đông Nam á
Ngô Sĩ Liên
Vua Lê Thánh Tông
Ng Trãi
Lương Thế Vinh
Vua Lê Thánh Tông
Vua Lê Thánh Tông
Nguyễn Trãi
Lê T. Tông
Bài tập 2.
Hãy cho biết các tác phẩm sau đây là của những tác giả nào ?
1.Đại thành toán pháp Tác giả
2. Quốc âm thi tập Tác giả
3. Đại Việt Sử Kí Toàn Thư Tác giả
4. Hồng Đức quốc âm thi tập Tác giả
5. Dư địa chí Tác giả
6. Thiền môn giáo khoa Tác giả
7. Chí Linh sơn phú Tác giả
Lương Thế Vinh
Nguyễn Trãi
Ngô Sĩ Liên
Lê Thánh Tông
Nguyễn Trãi
Lương Thế Vinh
Nguyễn Trãi
Hướng dẫn về nhà
-Học bài và làm bài trong sách bài tập
-Trả lời các câu hỏi bài 21 : Ôn tập chương IV
" Thánh Tông là một ông vua thông minh, thờ mẹ rất có hiếu, ở với bề tôi lấy lòng thành. Ngài trị vì được 38 năm, sửa sang được nhiều việc chính trị, mở mang sự học hành, chỉnh đốn các việc vũ bị, đánh dẹp nước Chiêm nước Lào, mở thêm bờ cõi, khiến cho nước Nam bấy giờ được văn minh thêm ra và lại lừng lẫy một phương, kể từ xưa đến nay chưa bao giờ cường thịnh như vậy "
(Trần Trọng Kim trong cuốn Việt Nam sử lược)
"Vua sáng lập chế độ văn vật khả quan, mở mang đất đai bờ cõi khá rộng, thực là bậc vua anh hùng tài lược, dẫu Vũ Đế nhà Hán, Thái Tông nhà Đường cũng không thể hơn được".
(Đại Việt Sử Kí Toàn Thư)