Bài 20. Nước Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)

TIẾT 43 – BÀI 20:
LỊCH SỬ 7:
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ 1428 - 1527 (tt)
IV- MỘT SỐ DANH NHÂN VĂN HÓA DÂN TỘC:
Nhóm 1: Tìm hiểu tiểu sử Nguyễn Trãi.
Nhóm 2: Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Trãi đã có vai trò gì?
Nhóm 3: Sau khi khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, Nguyễn Trãi đã có những đóng góp gì?
Nguyễn Trãi (1380-1442), tên tự là Ức Trai, Cha là Nguyễn Ứng Long tức Nguyễn Phi Khanh tên hiệu là Nhị Khê vốn gốc làng Chi Ngại, huyện Phượng Nhỡn (nay thuộc Chí Linh Hải Dương), Mẹ là Trần Thị Thái, con gái quan Đại tư đồ Trần Nguyên Đán.
Nhóm 1: Tìm hiểu tiểu sử Nguyễn Trãi.
Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Trãi là nhà chính trị, quân sự đại tài, những đóng góp của Ông là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn.
Nhóm 2: Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Trãi đã có vai trò gì?
Nhóm 3: Sau khi khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, Nguyễn Trãi đã có những đóng góp gì?
Ông viết nhiều tác phẩm có giá trị như:
- Văn học: “Bình Ngô đại cáo”, “Quốc âm thi tập”, “Ức Trai thi tập”, …..
- Sử học, địa lý học: “Lam Sơn thực lục”, “Dư địa chí”, “Quân trung từ mệnh tập”, …..
BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO
…..Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo;
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,
Nước non bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác;
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập;
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên hùng cứ một phương;
Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau,
Song hào kiệt thời nào cũng có…..
(trích theo bản dịch của Ngô Tất Tố)
Dịch nghĩa:
Am trúc hiên mai ngày tháng qua,
Thị phi nào đến cõi yên hà.
Bữa ăn dù có dưa muối,
Áo mặc nài chi gấm là.
Nước dưỡng cho thanh trì thưởng nguyệt,
Ðất cày ngõ ải luống ương hoa.
Trong khi hứng động vừa đêm tuyết,
Ngâm được câu thần dắng dắng ca.
Bài: Am trúc
QUỐC ÂM THI TẬP
Tượng thờ vua Lê Thánh Tông (1442-1497)
Lòng vì thiên hạ những lo âu
Thay việc trời dám trễ đâu
Trống dời canh còn đọc sách
Chiêng xế bóng chưa thôi hầu
CHÍNH TRỊ -
QUÂN SỰ
Luật Hồng Đức
KINH TẾ -
XÃ HỘI
Luật Hồng Đức
Thực hiện
phép quân điền
VĂN HÓA -
GIÁO DỤC
Luật Hồng Đức
Thực hiện
phép quân điền
Tổ chức
nhiều khoa thi
Năm 1484, Lê Thánh Tông cho lập Bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Sáng lập
Hội Tao Đàn
(1494 – 1497)
Tác phẩm tiêu biểu: “Quỳnh Uyển cửu ca”, “Hồng Đức quốc âm thi tập”, “Thập giới cô hồn quốc ngữ văn”, …
LƯƠNG THẾ VINH (1442 - 1496)
NGÔ SĨ LIÊN (TK XV)
Nhóm 1
Nhóm 2
THẢO LUẬN:
? Em hãy cho biết về tiểu sử và những đóng góp của hai nhân vật trên đối với sự nghiệp của nước Đại Việt cuối TK XV?
1. Em hãy điền tên danh nhân tương ứng với đóng góp tiêu biểu cho nền văn hóa dân tộc trong bảng sau:
2. Em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của mình đối với truyền thống văn hóa dân tộc?
CỦNG CỐ:
Luật Hồng Đức
“Đại Việt sử ký toàn thư”
“Bình Ngô đại cáo”
“Đại thành toán pháp”
Nguyễn Trãi
Lê Thánh Tông
Ngô Sĩ Liên
Lương Thế Vinh
DẶN DÒ:
Học kỹ bài.
Làm bài tập phần III và IV.
Xem trước bài “Ôn tập Chương IV”