Bài 20. Mở đầu về hoá học hữu cơ

Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Chuong 4:

Đại cương về hóa học hữu cơ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
MỞ ĐẦU VỀ
HÓA HỌC HỮU CƠ
Bài 20:

Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
Khái niệm về hợp chất hữu cơ
và hóa học hữu cơ
II) Phân loại hợp chất hữu cơ
NỘI DUNG BÀI HỌC
III) Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
IV) Sơ lược về phân tích nguyên tố
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
C2H5OH
CH3COOH
C12H22O11
CCl4
Những hợp chất hữu cơ này có điểm chung gì về thành phần nguyên tố ?
Hợp chất hữu cơ là gì?
( CH2-CH2 )n
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
- Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Dãy chất nào dưới đây đều là hợp chất
hữu cơ ?
A. C2H5OH; C2H7N; CaCO3
C. C2H4; CO ; CCl4
B. C6H6; CH3COOH ; C6H12O6
D. CH3COOH; CO2 ; C6H12O6
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
- Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon
( trừ CO, CO2, muối cacbonat, xianua, cacbua….)
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
- Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon
( trừ CO, CO2, muối cacbonat, xianua, cacbua….)
- Hóa học hữu cơ là ngành hóa học nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.
Hóa học hữu cơ là gì?
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
II. Phân loại hợp chất hữu cơ
Hợp chất hữu cơ thường được phân loại dựa vào đặc điểm nào ?
- Dựa vào thành phần nguyên tố
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
CH4 ;
C2H4 ;
C6H6 ;
C2H5OH;
CH3COOH;
CH3Cl
Chỉ chứa hai nguyên tố C và H
Ngoài nguyên tố C,H còn có O,Cl
Cho các hợp chất hữu cơ sau:
Hiđrocacbon
Dẫn xuất của hiđrocacbon
Hãy nhận xét thành phần nguyên tố của các hợp chất trong nhóm (1) và nhóm (2). Từ đó cho biết chúng thuộc loại hợp chất hữu cơ gì ?
(1)
(2)
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
II. Phân loại hợp chất hữu cơ
- Dựa vào thành phần nguyên tố
Hợp chất hữu cơ
Hiđrocacbon
Dẫn xuất của hiđrocacbon
( Chỉ chứa C,H )
(Ngoài C,H còn chứa O,N,Cl,S..)
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Metan
Etilen
Axetilen
Benzen
(Hiđrocacbon no)
(Hiđrocacbon không no)
(Hiđrocacbon thơm)
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
II. Phân loại hợp chất hữu cơ
- Dựa vào thành phần nguyên tố
Hợp chất hữu cơ
Hiđrocacbon
Dẫn xuất của hiđrocacbon
( Chỉ chứa C,H )
(Ngoài C,H còn chứa O,N,Cl,S..)
Hiđro
cacbon
no
Hiđro
cacbon
không
no
Hiđro
cacbon
thơm
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Ancol
Axit
Dẫn xuất
halogen
CH3OH
CH3COOH
CH3Cl
CH3CHO
Andehit
Cl
OH
COOH
CHO
MỘT SỐ DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON
Nhóm chức
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
II. Phân loại hợp chất hữu cơ
- Dựa vào thành phần nguyên tố
Hợp chất hữu cơ
Hiđrocacbon
Dẫn xuất của hiđrocacbon
( Chỉ chứa C,H )
(Ngoài C,H còn chứa O,N,Cl,S..)
Hiđro
cacbon
no
Hiđro
cacbon
không
no
Hiđro
cacbon
thơm
Dẫn
xuất
halo
gen
Ancol,
phenol,
ete
Anđehit
xeton
Amin,
nitro
Hợp
chất
tạp
chức,
polime
Axit,
este
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
II. Phân loại hợp chất hữu cơ
- Dựa vào thành phần nguyên tố
- Dựa vào mạch cacbon
Mạch vòng
Mạch không vòng
(hở)
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
H
O
C
phenol
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
- Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
NHIỆT ĐỘ NÓNG CHẢY VÀ NHIỆT ĐỘ SÔI
CỦA MỘT SỐ HỢP CHẤT HỮU CƠ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
- Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị
- Thường có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp ( dễ bay hơi )
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Thí nghiệm:
Cho dầu ăn vào nước
Cho dầu ăn vào dung môi hữu cơ như ancol etylic
Hãy quan sát hiện tượng và
nhận xét tính tan .
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
- Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị
- Thường có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp ( dễ bay hơi )
- Phần lớn không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ.

Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Thùng chứa nhiên liệu của nhà máy xăng dầu đã phát nổ,bốc cháy vào ngày 23/10.
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
- Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị
- Thường có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp ( dễ bay hơi )
- Phần lớn không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ.

- Thường kém bền với nhiệt, dễ cháy
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
QUI TRÌNH NẤU RƯỢU GẠO
Rắc men
Lên men rượu
Chưng cất rượu
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20: M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
III. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
Đặc điểm cấu tạo
Tính chất vật lý
Tính chất hóa học
- Chủ yếu là liên kết cộng hóa trị
- Thường có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp ( dễ bay hơi )
- Phần lớn không tan trong nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ.
- Thường kém bền với nhiệt, dễ cháy
- Phản ứng hóa học của hợp chất hữu cơ thường xảy ra………, theo……… hướng khác nhau trong cùng điều kiện, tạo ra………….sản phẩm
chậm
nhiều
hỗn hợp
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20 M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
IV. Sơ lược về phân tích nguyên tố
1) Phân tích định tính
a) Mục đích:
Xác định nguyên tố có trong hợp chất hữu cơ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Hỗn hợp glucozo
và CuO
Bông trộn CuSO4 khan
( màu trắng)
dd Ca(OH)2
Thí nghiệm: Xác định định tính C,H có trong glucozo
Màu trắng chuyển
sang màu xanh
bị vẩn đục
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
THÍ NGHIỆM
Màu trắng chuyển sang
màu xanh
bị vẩn đục
CuSO4 + 5H2O CuSO4.5H2O
( trắng) ( xanh)
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
Glucozo CO2 + H2O
+ CuO, t0
Trong phân tử glucozơ có nguyên tố C và H
Hỗn hợp glucozo và CuO
b) Nguyên tắc:
Chuyển các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ thành các chất vô cơ đơn giản
Sau đó nhận biết chúng bằng các phản ứng đặc trưng.
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20 MỞ ĐẦU VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ
IV. Sơ lược về phân tích nguyên tố
1) Phân tích định tính
c) Phương pháp tiến hành:
SP cháy có H2O
dd Ca(OH)2
CaCO3 (bị vẩn đục)
CuSO4 .5H2O
(hóa xanh)
CuSO4 khan
(trắng)
+ CuO, to
Sản phẩm cháy
SP cháy có CO2
Quỳ tím
ẩm
hóa xanh
SP cháy
có NH3
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 20 M? D?U V? HĨA H?C H?U CO
IV. Sơ lược về phân tích nguyên tố
1) Phân tích định tính
2) Phân tích định lượng
Hãy cho biết mục đích của phương pháp phân tích định tính?
a) Mục đích:
b) Nguyên tắc
Cân một lượng chính xác hợp chất hữu cơ
Chuyển nguyên tố trong hợp chất hữu cơ thành các chất vô cơ đơn giản như CO2 , H2O , N2…
Xác định m hoặc V của CO2, H2O, N2… Từ đó tính m và %m của các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ.
- Xác định thành phần phần trăm về khối lượng các nguyên tố có trong hợp chất hữu cơ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
a (gam) hợp chất hữu cơ chứa C, H, O, N
CO2 + H2O + N2
dd KOH
N2
H2SO4 đặc
CO2+H2O+N2
CO2 + N2
m bình tăng =
m bình tăng =
+ CuO, to
Tìm mH
Tìm mC
Tìm mN
%H
%C
%N
c/ Phương pháp tiến hành
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Nếu dẫn sản phẩm cháy chỉ qua bình đựng dd KOH thì khối lượng của bình thay đổi như thế nào ?
CO2+H2O+N2
dd KOH
m bình tăng =
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
IV. Sơ lược về phân tích nguyên tố
2) Phân tích định lượng
Bài 20 MỞ ĐẦU VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ
d) Biểu thức tính
;
= 12.
= 2.
mN = m
= 28.
;
mO = a – (mC + mH + mN)
* Tính %m
;
;
%O = 100% - (%C + %H +%N)
28.V
N2
22,4
N2
=
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 1: Cho các chất sau:
C3H8, CH3Br, NaNO3, CH3NO2 , CH3COONa , C6H6, K2CO3
Hãy phân loại chúng bằng cách đánh dấu X vào cột tương ứng
Hợp chất
Hiđrocacbon
Dx hiđrocacbon
Bài 2:
Đốt cháy hoàn toàn 0,61 g một hợp chất hữu cơ A thu
0,44g CO2 (đktc) và 0,27g H2O và 112 ml khí N2 (đktc) . Tính khối lượng và % m các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ A
NHÓM 1
NHÓM 3
NHÓM 2
Tính m và %m của C
Tính m và %m của H
NHÓM 4
Tính m và %m của N
Hợp chất
vô cơ
Hợp chất hữu cơ
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Hợp chất
Hiđrocacbon
Dx hiđrocacbon
Hợp chất hữu cơ
Hợp chất
vô cơ
Bài 1:
X
X
X
X
X
X
X
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 2:
Đốt cháy hoàn toàn 0,61 g một hợp chất hữu cơ A thu du?c 0,44g CO2 (đktc) và 0,27g H2O và 112 ml khí N2 (đktc) .Tính khối lượng v� % m các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ A
Giải:
=
0,12 g
=
0,03 g
=
0,14 g
mO = a – (mC + mH + mN) = 0,32g
=
19,67%
%H = `4,92 %
%N = `22,95 %
%O = `52,46 %
Phạm Lợi - PTDT Nôi Trú Than Uyên
Bài 3:
Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon A . Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch nước vôi trong dư thu được 3 gam kết tủa và thấy khối lượng bình tăng thêm 1,68 gam.
Tính %m các nguyên tố