Bài 20. Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Minh Nguyệt
TIẾT 84: LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ(TIẾP
TIẾT 88-90: LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
Kiểm tra bài cũ
Khi làm văn miêu tả muốn nêu bật được những đặc điểm tiêu biểu của sự vật người viết cần có những kỹ năng, năng lực gì?
Đáp án
- Khi l�m van miờu t? mu?n nờu b?t du?c nh?ng d?c di?m tiờu bi?u c?a s? v?t ngu?i vi?t c?n bi?t quan sỏt r?i t? dú nh?n xột, liờn tu?ng, tu?ng tu?ng, vớ von, so sỏnh nờu b?t du?c nh?ng d?c di?m tiờu bi?u c?a s? v?t.
LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
Hình thức nói .
Không viết thành văn, sử dụng ngôn ngữ nói, nói to, rõ, mạch lạc, thay đổi ngữ điệu, biết quan sát lớp khi nói, trình bày đúng nội dung.
Kĩ năng thuyết trình trước tập thể với tác phong tự nhiên, tươi tắn
LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
Bài tập 3 - Tr 36.
a. Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một đêm trăng nơi em ở theo gợi ý sau đây:
- Đó là một đêm trăng như thế nào .( nhận xét)
- Đêm trăng đó có gì đặc sắc, tiêu biểu: Bầu trời, đêm,vầng trăng, ánh trăng, cây cối, nhà cửa, đường làng …? (quan sát)
- Để miêu tả cho các bạn thấy một đêm trăng đẹp, em sẽ so sánh những hình ảnh ấy như thế nào? (so sánh, tưởng tượng).
b. Dựa vào dàn ý trên, hãy nói trước các bạn về đêm trăng ấy.
Trong cuộc sống ở làng quê có một  đêm trăng mùa hè đã ghi sâu trong tâm hồn của tôi. Sau đây tôi xin tả lại cho mọi người được biết về đêm trăng ấy.
Khi gia đình tôi dọn cơm chiều cũng là lúc trăng vừa lên. Lúc này, bầu trời cao vời vợi, những đám mây trôi nhẹ bồng bềnh như đang múa. Xa xa, phía chân trời vẫn còn ửng sáng. Thế rồi màn đêm nhàn nhạt ần bao trùm khắp nơi. Vầng trăng đang từ từ nhô lên sau rặng tre làng, mặt răng tròn vành vạnh nhìn như một chiếc đĩa. Trăng từ từ như bay nhẹ lên cao, tỏa sáng khắp mọi nơi. Ngay ở đầu làng, là dòng sông hiền hòa, lóng lánh ánh vàng. Nhìn dòng sông trải dài một đường trăng lung linh dát vàng. Ngoài cánh đồng, quang cảnh thật vắng lặng, tĩnh mịch và tràn ngập ánh trăng. Các chú đom đóm cũng giống như bầy trẻ chơi trò ú tim, bay lượn khắp nơi, trốn ở trong các kẽ lá hay quanh lũy tre. Trên bầu trời những vì sao đêm long lanh như những ngọn nến đang thi nhau tỏa ánh sáng cùng vầng trăng ấy. Dưới cánh đồng gió thổi lồng lộng, thảm lúa cứ nhấp nhô, nhấp nhô như làn sóng chạy tít mãi tận chân trời. Đứng trên sân thượng ngắm ánh trăng đẹp và nghe khúc nhạc kì diệu của thiên nhiên, tôi cảm thấy lòng mình lâng lâng sảng khoái .
Tôi yêu buổi tối ở quê mình, yêu cả đêm trăng kì diệu ấy. Một đêm trăng đẹp vô cùng, đêm trăng mà tất cả vạn vật, con người như được cùng nhau tắm gội ánh trăng.

LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ

Bài tập 4 - Tr36.
Hãy lập dàn ý và nói trước các bạn trong lớp về quang cảnh một buổi sáng (bình minh) trên biển. Trong khi miêu tả, em sẽ liên tưởng và so sánh các hình ảnh với những gì?
Nêu ra ý lớn định nói như một dàn ý (không viết thành văn).
Nói cho các bạn trong lớp cùng nghe.
LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT,TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
Bài tập 4 – Tr 36.
Mẫu:
Biển lặng, đỏ đục, đầy như mâm bánh đúc (Vũ Tú Nam).
- Mặt trời …
- Bầu trời …
- Mặt biển …
- Sóng biển …
- Bãi cát …
- Những con thuyền …
Tôi đã được đi nghỉ mát ở bãi biển Đồ Sơn và được tận mắt chứng kiến cảnh mặt trời mọc vào buổi bình minh.
Trời còn sớm, bầu trời trong veo, rực sáng. Phía trước em là một vùng trời nước mênh mông, mặt biển phẳng lì như một tấm thảm nhung trải dài vô tận. Ông mặt trời như một quả cầu lửa khổng lồ từ từ đội biển nhú dần lên. Nhô lên trên mặt nước biển nhìn ông giống như đang nở nụ cười rạng rỡ, tươi tắn, chào đón một ngày mới. Những tia nắng vàng được ban phát đi khắp nơi nơi. Trên bờ biển những những con thuyềncó vẻ còn uể oải, mệt mỏi nằm ghếch đều lên bãi cát. Những hạt cát nhỏ li ti mịn màng, mát rượi được ánh vàng óng của mặt trời chiếu roi nhìn giống như những hạt kim sa lung linh, rực rỡ. Cảnh biển lúc này chẳng khác nào một bức tranh thiên nhiên tuyệt mĩ !

Sơn Tinh
Thánh Gióng
THẠCH SANH
Thạch Sanh
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Từ một số truyện cổ đã học, đã đọc, em hãy miêu tả hình ảnh người dũng sỹ theo trí tưởng tượng của mình.
- Ôn tập lại những kiến thức về văn miêu tả đã học.

Xin chân thành cảm ơn