Bài 20. Lực từ. Cảm ứng từ

LỰC TỪ. CẢM ỨNG TỪ
Kiểm tra bài cũ
So sánh bản chất giữa điện trường và từ trường.
I. Lực từ
Để dễ dàng khảo sát và đo đạc lực từ trước hết ta tạo ra từ trường đều.
1. Từ trường đều
Từ trường đều là từ trường mà đặc tính của nó giống nhau; các đường sức từ là những đường thẳng song song cùng chiều và cách đều nhau.
Từ trường đều có thể được tạo thành giữa hai cực của một nam châm hình chữ U.
Từ trường đều
là gì???
2. Xác định lực từ do từ trường đều tác dụng lên một đoạn dây dẫn có dòng điện
M1M2 = l vuông góc với các đường sức từ, M1M2 được treo nằm ngang nhờ hai dây dẫn mảnh cùng độ dài O1M1 = O2 M2 , O1 và O2 được giữ cố định.
I
M2
O1
O2
M1
2. Xác định lực từ do từ trường đều tác dụng lên một đoạn dây dẫn có dòng điện
I
M2
O1
O2
M1
I
O2
Khi cho dòng điện I chạy qua M1M2 theo chiều từ
M1 M2 thì xuất hiện lực từ F tác dụng lên M1M2.
* F M1M2 và vuông góc với đường sức từ.
Quy tắc bàn tay trái : Để bàn tay trái sao cho B hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay là chiều của I, khi đó chiều ngón cái choải ra chỉ chiều của F.
II. Cảm ứng từ
2. Đơn vị cảm ứng từ
Trong hệ SI, đơn vị
cảm ứng từ là Tesla
(ký hiệu : T).
1. Véctơ cảm ứng từ
Véc tơ cảm ứng từ B tại một điểm có :
* Hướng trùng với hướng của từ trường tại điểm đó.
* Độ lớn là :

F : Lực từ tác dụng (N)
I : Cường độ dòng điện (A)
l : Chiều dài dây dẫn (m)
3. Biểu thức tổng quát của lực F theo B
3.1. Định nghĩa vectơ phần tử dòng điện
Vectơ phần tử dòng điện IL là vectơ IM1M2 cùng hướng với dòng điện và có độ lớn bằng IL.
3.2. Biểu thức
Lực từ F tác dụng lên phần tử dòng điện IL đặt trong từ trường đều, cảm ứng từ B :


* Có điểm đặt tại trung điểm M1M2.
* Có phương vuông góc với I và B.
* Có chiều tuân theo quy tắc bàn tay trái.
* Có độ lớn: F = ILBsin
góc tạo bởi B và l
Quy tắc bàn tay trái
�
- Xoè bàn tay trái sao cho đường sức từ xuyên qua lòng bàn tay.
- Chiều từ cổ tay đến ngón giữa chỉ chiều dòng điện.
- Ngón cái choải ra 900 chỉ chiều lực từ.
III. C?ng c?