Bài 20. Chiến sự lan rộng ra cả nước. Cuộc kháng chiến của nhân dân ta từ năm 1873 đến năm 1884. Nhà Nguyễn đầu hàng

BÀI 20: CHIẾN SỰ LAN RỘNG RA CẢ NƯỚC.CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÂN TA TỪ NĂM 1884.NHÀ NGUYỄN ĐẦU HÀNG.
I.Thực dân Pháp chiếm đánh Bắc Kì lần thứ nhất(1873).Kháng chiến lan rộng ra Bắc Kì:
1.Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì:

Khủng hoảng trầm trọng về kinh tế-chính trị-xã hội được biểu hiện như thế nào?
-Về chính trị: Nhà Nguyễn tiếp tục chính sách “bế quan tỏa cảng”.
-Xã hội: Nhân dân bất bình đứng lên chống triều đình ngày càng nhiều.
-Về kinh tế: ngày càng kiệt quệ.
-Nhà Nguyễn cự tuyệt những chủ trương cải cách.
NGUYỄN
TRƯỜNG
TỘ
2.Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất(1873):


1867 Pháp chiếm 6 tỉnh Nam Kì,sau đó đưa quân ra chiếm Bắc Kì có phải là tất yếu không?

Là tất yếu.
-Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy đang gây rối ở Hà Nội,thực dân Pháp đem quân ra Bắc.
-5/11/1873,Gác-ni-ê đến Hà Nội.
-Sáng 19/11/1873,gửi tối hậu thư buộc Nguyễn Tri Phương nộp thành.
-Không đợi trả lời,sáng 20/11/1873 Pháp tấn công thành Hà Nội chiếm ra các tỉnh đồng bằng sông Hồng.

Tại sao Pháp xâm lược Bắc Kì mà chưa phải kinh đô Huế?

-Pháp vừa trải qua cuộc chiến tranh Pháp-Phổ(1870).
-Sau khi củng cố Nam Kì đánh Bắc Kì.
-Bắc Kì giàu tài nguyên(nguyên liệu.nhiên liệu,nhân công).
3.Phong trào kháng chiến ở Bắc Kì trong những năm 1873-1874:


Khi Pháp đánh Bắc Kì,triều đình nhà Nguyễn đối phó ra sao?
a.Quan quân nhà Nguyễn:

-Ô Thanh Hà: Viên cơ chưởng và binh lính chiến đấu hi sinh anh dũng.

-Trong thành Hà Nội: Nguyễn Tri Phương đốc thúc quân sĩ chiến đấu dũng cảm Nguyễn Tri Phương hi sinh,thành Hà Nội thất thủ.
Ô QUAN CHƯỞNG XƯA
Ô QUAN CHƯỞNG NAY.
b.Trong nhân dân:
-Thành Hà Nội thất thủ nhưng nhân dân vẫn tiếp tục chống Pháp.
-Tiêu biểu là trận Cầu Giấy (21/12/1873) giết chết Gác-ni-ê thắng lợi nhân dân phấn khởi,thực dân Pháp lo sợ.
c.Hiệp ước giáp tuất(1874):
-Nhà Nguyễn thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì là của Pháp.
-Công nhận quyền đi lại,buôn bán,kiểm soát…


Nhà Nguyễn kí hiệp ước 1874 với Pháp.
II.Thực dân Pháp chiếm đánh Bắc Kì lần thứ hai.Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì và Trung Kì trong những năm 1882-1884:
1.Quân Pháp đánh chiếm Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì lần thứ hai (1882-1884):
-1882,Pháp vu cáo cho triều đình Nguyễn vi phạm hiệp ước 1874 rồi mang quân ra Bắc do Vi-vi-e chỉ huy.
-25/4/1882,Pháp chiếm thành Hà Nội buộc Hoàng Diệu giao thành.
-3/1883,Pháp chiếm Hòn Gai-Quảng Yên-Nam Định.
Hình 56. Quân Pháp chiếm thành Hà Nội
2.Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì kháng chiến:
a.Quan quân nhà Nguyễn:
Tổng đốc Nguyễn Tri Phương ra sức bảo vệ thành Hà Nội.Thành Hà Nội thất thủ,Hoàng Diệu tự vẫn.
b.Trong nhân dân:
-Mặc dù thành Hà Nội thất thủ nhưng nhân dân vẫn tiếp tục kháng Pháp.
-Cuộc kháng chiến ở Cầu Giấy(19/5/1883) do Hoàng Tá Viêm và Lưu Vĩnh Phúc lãnh đạo đã giết chết Ri-vi-e giành thắng lợi.
Hình 57. Hoàng Diệu (1829-1882)
Hình 58.Cuộc chiến giữa quan Pháp và quân Cơ đen tại Cầu Giấy, 5-1883
III.Pháp tấn công biển Thuận An.Hiệp ước 1883và Hiệp ước 1884:
1.Quân Pháp tấn công cửa biển Thuận An:
Tại sao Pháp lại quyết định tấn công cửa biển Thuận An?
Cách Huế khoảng 20km,từ cửa biển có thể theo dọc sông Hương đánh lên Huế.Vị trí phòng thủ trọng điểm của Huế,mất Thuận An coi như mất Huế.
Chiến trường Huế
-1883,Pháp quyết định đánh thẳng vào Huế,buộc nhà Nguyễn đầu hàng 18/8/1883,Pháp cho tàu chiến bắn phá cửa biển Thuận An.
-20/8/1883,Pháp cho quân đổ bộ đánh chiếm cửa biển Thuận An.
-Nhà Nguyễn hoảng sợ đầu hàng và kí hiệp ước 1883 với Pháp.
2.Hai bản hiệp ước 1883 và 1884.Nhà nước phong kiến Nguyễn đầu hàng:
Hoàn cảnh kí kết và nội dung hiệp ước 1883 và 1884?
a.Hoàn cảnh lịch sử:
-Nghe tin Pháp tấn công Thuận An,triều đình Huế vội xin đình chiến.
-Pháp đặt điều kiện cho 1 hiệp ước mới.
-25/8/1883,bản hiệp ước buộc triều đình Huế kí.
b.Nội dung:
-Hiệp ước 1883(hiệp ước Hác-măng):
+Việt Nam đặt dưới sự bảo hộ của Pháp.
+Nam kì là thuộc địa;Bắc Kì là bảo hộ;Trung kì triều Nguyễn quản lí nhưng đại diện của Pháp ở Huế trực tiếp quản lí.
+Các quyền lợi kinh tế đều do Pháp nắm giữ.
-Hiệp ước 1884:
về cơ bản vẫn giống với hiệp ước 1883,chỉ thay đổi phạm vi quản lí của nhà Nguyễn ở Trung Kì.
Cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe phần giảng bài của nhóm! Rất mong nhận được ý kiến quý đóng góp để bài giảng sau được hoàn thiện hơn, xin cảm ơn!