Bài 20. Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế

Chào mừng các thầy cô
về dự giờ thăm lớp 10B5
Giáo viên thực hiện: PHẠM THỊ TÚ BÌNH
Đơn vị: Trường TH PT TẠ UYÊN
KIỂM TRA BÀI CŨ
LÀM VẬT QUAY QUANH TRỤC
KHÔNG LÀM VẬT QUAY QUANH TRỤC
1. Một vật rắn có trục quay cố định khi chịu tác dụng của lực F hoặc F’ như hình. Lực F và F’ có tác dụng gì đối với vật rắn?
2. Một vật rắn có trục quay cố định khi chịu tác dụng đồng thời của hai lực F1 và F2 như hình. Nêu điều kiện để vật rắn cân bằng?
3. Đặt một vật rắn trên sàn nằm ngang. Tìm điều kiện cân bằng của vật rắn?
BÀI 20. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
II. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG

2
1
4
5
CÂN BẰNG KHÔNG BỀN
3
Một vật bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng không bền thì không tự trở về được vị trí đó.
G
G
G
G
G
2
1
3
CÂN BẰNG BỀN

I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
G
G
G
Một vật bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng thì nó có thể tự trở về được vị trí đó.

CÂN BẰNG PHIẾM ĐỊNH
2
1
3
I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
G
Một vật bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng phiếm định thì nó có thể cân bằng tại mọi vị trí.
C
B
A
Nhóm 1 : Cho biết các dạng cân bằng của quả bóng trong hình và giải thích?
Nhóm 2: Tìm các ứng dụng của các dụng cân bằng trong đời sống?.
C
B
A
Nhóm 1. Cho biết dạng cân bằng của quả bóng ở vị trí A, B, C trong hình vẽ? Giải thích?
Nhóm 2. Nêu một số ứng dụng các dạng cân bằng trong đời sống?
Nội dung
Cân bằng không bền
Cân bằng bền
Cân bằng phiếm định
Tính chất
Đặc điểm
Nguyên nhân
Khi vật bị lệch ra khỏi VTCB, Vật không thể tự trở về VTCB ban đầu
Khi vật bị lệch ra khỏi VTCB, Vật tự trở về VTCB ban đầu
Khi vật bị lệch ra khỏi VTCB, Vật có thể cân bằng ở mọi vị trí
Trọng tâm cao nhất so với các vị trí lân cận khác.
Trọng tâm thấp nhất so với các vị trí lân cận khác.
Trọng tâm có độ cao không đổi hoặc có vị trí không đổi
Có hợp lực khác 0 hoặc momen lực khác không tác dụng vào vật đưa vật rời xa vị trí cân bằng ban đầu.
Có hợp lực khác 0 hoặc momen lực khác không tác dụng vào vật đưa vật trở về vị trí cân bằng ban đầu.
Có hợp lực bằng 0 hoặc momen lực bằng không tác dụng vào vật đưa vật trở về vị trí cân bằng mới.
A
B
C
D
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
A
B
A
Hình 1

A
B
A
Hình 1
C
A
Hình 2
B
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

A
D
A
B
G
H
B
A
Hình 1
C
A
Hình 2
B
Hình 3
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

A
D
A
B
G
H
A
Hình 1
C
A
Hình 2
B
Hình 3
A
Hình 4
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

Tại sao
khối gỗ
lại bị lật đổ?

M
N
D
A
B
G
H
A
Hình 1
C
A
Hình 2
B
Hình 3
A
Hình 4
II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
Mức vững vàng của cân bằng phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Khối gỗ ở hình 1 có diện tích mặt chân đế lớn nhất, trọng tâm thấp nên vững vàng nhất.
Khối gỗ cân bằng phải thoả mãn điều kiện gì?
Khối gỗ nào dưới đây vững vàng nhất? Vì sao?
M
N
Làm thế nào để một vật trở nên vững vàng hơn?
Hạ thấp
trọng tâm
Tăng diện tích
mặt chân đế
G
G
Các võ sĩ xuống tấn nhằm mục đích gì?
ỨNG DỤNG
CỦNG CỐ
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
Một khúc gỗ cao 40 cm, rộng 20cm được đặt cân bằng trên một mặt phẳng nghiêng với góc nghiêng α. Tìm góc nghiêng lớn nhất để khúc gỗ không bị đổ?
Hãy giải thích tại sao không thể lật đổ được con lật đật?
Nghệ sĩ xiếc lúc đang đi trên dây có cầm trong tay một cái gậy nặng, dài nhằm mục đích gì?
Cho biết các nội dung cần nắm vững trong bài học?
NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Ba dạng cân cân bằng của vật rắn: Cân bằng không bền, cân bằng bền, cân bằng phiếm định.
2. Điều kiện cân bằng của một vật có mặt chân đế: Giá của trọng lực phải xuyên qua mặt chân đế.
3. Cách làm tăng mức vững vàng của cân bằng: Hạ thấp trọng tâm của vật hoặc tăng diện tích mặt chân đế.
Nhóm 1.
4. Các dạng cân bằng, cân bằng của một vật có mặt chân đế được áp dụng như thế nào trong đời sống và kĩ thuật?
Nhóm 3. Tại sao không thể lật đổ được con lật đật?
VẬN DỤNG
Toàn thân con lật đật đều rất nhẹ. Chỉ có phần dưới của nó là có một miếng chì hay sắt, xi măng tương đối nặng và vì thế trọng tâm của nó rất thấp. Mặc khác, phần dưới của con lật đật to, tròn trịa, rất dễ lắc lư. Khi con lật đật nghiêng về một bên, do điểm tựa (điểm tiếp xúc giữa con lật đật và mặt bàn) có sự thay đổi, trọng tâm và điểm tựa không cùng trên một đường thẳng, lúc này dưới tác dụng của trọng lực, con lật đật sẽ lắc lư quanh điểm tựa cho đến khi khôi phục lại vị trí bình thường.
VẬN DỤNG
Nhóm 4. Nghệ sĩ xiếc lúc đang đi trên dây có cầm trong tay một cái gậy nặng, dài nhằm mục đích gì?
Các diễn viên xiếc cần cầm trên tay một cây gậy dài, nặng để điều chỉnh vị trí trọng tâm của người rơi vào mặt chân đế. Độ nghiêng của cái gậy về phía này hay phía kia tạo khả năng nhanh chóng chuyển dịch trọng tâm chung và nhờ đó mà giữ được sự cân bằng.
Vì lúc đi trên dây căng thẳng, nghệ sĩ xiếc nhất thiết phải chú ý giữ sao cho đường thẳng đứng qua trọng tâm của cơ thể (giá của trọng lực) phải luôn luôn đi qua đoạn dây tiếp xúc với bàn chân hoặc bánh xe.
Nhóm 2. Một khúc gỗ cao 40 cm, rộng 20cm được đặt cân bằng trên một mặt phẳng nghiêng với góc nghiêng α. Tìm góc nghiêng lớn nhất để khúc gỗ không bị đổ?
VẬN DỤNG
Để khối gỗ chưa bị đổ thì góc nghiêng lớn nhất khi đường chéo AC có phương thẳng đứng
Vậy
Giải
Câu 6. Xe ô tô nào dễ bị lật đổ nhất? Vì sao?
A
B
C
Vì hàng nặng chất trên nóc xe làm trọng tâm của xe cao, giá của trọng lực xuyên qua gần mép ngoài của mặt chân đế nên xe kém vững vàng, dễ bị lật đổ.
Rất tiếc
Rất tiếc
Chính xác
VẬN DỤNG
Câu 7. Nghệ sĩ xiếc (trong hình bên) đang đứng cân bằng trên dây. Cân bằng này thuộc dạng cân bằng nào?
A. Xe chở thép lá
C. Xe chở bông
B. Xe chở gỗ
Câu 8. Một xe tải lần lượt chở các vật liệu với khối lượng bằng nhau. Trường hợp xe nào khó bị lật đổ nhất?
A. Cân bằng bền
C. Cân bằng phiếm định
B. Cân bằng không bền
D. Xe chở vải


Tại sao tháp nghiêng pisa nghiêng mà vẫn chưa bị đổ?
Tại sao hòn đá chưa bị đổ?
Vì chúng vẫn thoả mãn điều kiện cân bằng, giá của trọng lực xuyên qua mặt chân đế.
VẬN DỤNG
Câu 5.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
1. Làm thế nào để tăng mức vững vàng của vật rắn?
2. Xe ô tô chở hàng cần lưu ý những vấn đề gì?
4. Tại sao chân các cột điện, bờ đê, móng nhà… thường làm rộng ra?
3. Tại sao khó đứng cân bằng trên 1 chân?
7. Tự làm những con lật đật ngộ nghĩnh từ các vật có sẵn trong đời sống?
5. Bài tập về nhà: Bài 5, 6 SGK, các bài trong SBT
6. Ôn tập kiến thức về vận tốc góc, định luật II Niu - tơn và mô men lực. Đọc bài mới bài 21.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
Giáo viên: PHẠM THỊ TÚ BÌNH
Trường: TH PT TẠ UYÊN
Tại sao con rùa bị lật ngửa thường không thể tự lật lại được?