Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP 6B
Sông Bảy Háp
Dòng sông Năm Căn
Chợ Năm Căn
Toàn cảnh Cà Mau
Kiểm tra bài cũ
Nêu những nét chính về nội dung, nghệ thuật của văn bản: “Sông nước Cà Mau” ?

* Nội dung: Văn bản miêu tả sông nước Cà Mau đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống; chợ Năm Căn tấp nập, trù phú độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc.

* Nghệ thuật:
- Miêu tả từ bao quát đến cụ thể, lựa chọn từ ngữ gợi hình, sử dụng có hiệu quả các biện pháp tu từ.
- Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt, trong đó miêu tả là chủ yếu.
Tiết 81:Bức tranh của em gái tôi
TẠ DUY ANH
Tiết 81 Văn bản:
(Tạ Duy Anh)
I. Tìm hiểu chung:
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tạ Duy Anh tên khai sinh là Tạ Viết Đãng
Sinh ngày 9 tháng 9 năm 1959.
Quê ông ở xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Tây (nay là huyện Chương Mỹ, Hà Nội).
- Ông từng làm cán bộ giám sát chất lượng bê tông ở nhà máy thủy điện Hòa Bình, trung sĩ bộ binh ở Lào Cai… Hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Tạ Duy Anh trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1993.
Giải truyện ngắn nông thôn báo Văn nghệ, báo Nông nghiệp và Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức , tạp chí Văn nghệ Quân đội.
- Là nhà văn hiện đại, là cây bút trẻ của thời kì đổi mới. Tác phẩm của ông mang hơi thở của cuộc sống hiện đại.
MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA TẠ DUY ANH
- Trò đùa của số phận (2008); Lão Khổ (tiểu thuyết, 1992); Hiệp sĩ áo cỏ (truyện vừa thiếu nhi, 1993), Con dế ma (1999),…
Tiết 81 Văn bản:
(Tạ Duy Anh)
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
- Đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tổ chức năm 1998.
- Xuất bản 1999, in trong tập Con dế ma.
(SGK – Tr.33)
3. Đọc, chú thích:
Hướng dẫn đọc:
- Từ đầu … “có vẻ vui lắm”: Đọc với giọng rõ ràng, có vẻ khinh khỉnh, xem thường em gái
Đoạn: “Nhưng mọi bí mật…phát huy tài năng”
“Kể từ hôm đó… với cháu”: Giọng bực bội, khó chịu.
Đoạn còn lại: Giọng xúc động.
Tóm tắt:
- Kiều Phương là một cô bé hay nghịch ngợm nhưng rất thích vẽ.
Khi phát hiện em chế màu vẽ tỏ thái độ coi thường.
Khi phát hiện em có tài vẽ người anh cảm thấy buồn, tự ti, thất vọng về bản thân; đố kị với em. Nhưng vẫn thầm cảm phục tài năng của em.
Bức tranh đoạt giải nhất của Kiều Phương lại là bức tranh vẽ về người anh của mình.
Trước bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận về lòng đố kị của mình.
Tiết 81 Văn bản:
(Tạ Duy Anh)
I. Tìm hiểu chung:
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
(SGK – Tr.33)
3. Đọc, chú thích:
4. Thể loại:
Truyện ngắn
5. Bố cục:
3 phần
Xác định bố cục văn bản?
- Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Từ đầu … vui lắm
=>Tâm trạng người anh trước khi
tài năng của Kiều Phương được phát
hiện.
Phần 2: Tiếp …. đi nhận giải
Tâm trạng người anh khi tài
năng của Kiều Phương được phát hiện
Phần 3: Còn lại => Tâm trạng
người anh khi đứng trước bức tranh đạt
giải của em.
Kiều Phương
Anh trai
Mẹ Kiều Phương
Chú Tiến Lê
Những nhân vật nào được nói nhiều nhất trong truyện?
Bố Kiều Phương
Bé Quỳnh
Câu 1: Nhân vật chính trong truyện là ai ? (Kiều Phương, người
anh trai hay cả hai anh em) ? Vì sao em cho đó là nhân vật chính?

Câu 2: Truyện được kể theo lời của nhân vật nào ? Việc lựa chọn
vai kể như vậy có tác dụng gì ?

Thảo luận
Phán đoán
Cả hai đều là nhân
vật chính
Ai là nhân vật chính?
Anh trai
Kiều Phương
Ai là là nhân vật trung tâm?
Chủ ý của tác phẩm là nói về sự thức tỉnh của người này.
Chân dung của người em hiện lên qua lời kể của
người này.
Nhân vật trung tâm
Nhân vật chính
Kiều Phương
Anh trai
Nhận xét

- Cả 2 đều là nhân vật chính.
- Nhân vật trung tâm: Nhân vật người anh
=> Vì truyện không nhằm khẳng định năng khiếu hay ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của cô em gái mà chủ yếu muốn hướng người đọc tới sự thức tỉnh (lòng đố kị, ganh ghét…) của nhân vật người anh.
Câu 1: Nhân vật chính trong truyện là ai ? (Kiều Phương, người
anh trai hay cả hai anh em)? Vì sao em cho đó là nhân vật chính?


- Người anh trai (nhân vật xưng tôi)
* Tác dụng:
+ Cho phép tác giả miêu tả tâm trạng của nhân vật một cách tự nhiên, chân thực bằng chính lời của nhân vật ấy (mang tính chủ quan).
+ Tự soi xét tình cảm, ý nghĩ của chính mình để tự vươn lên.

Câu 2: Truyện được kể theo lời của nhân vật nào ? Việc lựa chọn vai
kể như vậy có tác dụng gì ?

Ngôi kể thứ nhất
Miêu tả tâm trạng của nhân vật sinh động hơn.
Lời kể tự nhiên.
Nhân vật tự bộc lộ suy nghĩ về bản thân mình.
Tâm trạng và thái độ của người anh được miêu tả ở những thời điểm:
Trước khi phát hiện em có tài vẽ.
Khi phát hiện ra tài năng của em.
Khi đứng trước bức tranh đạt
giải nhất của em gái.
Tiết 81 Văn bản:
(Tạ Duy Anh)
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
I. Tìm hiểu chung:
II. Phân tích:
1. Nhân vật người anh:
a. Khi chưa phát hiện tài năng của em :
-> Thiếu thiện cảm, tò mò, ra vẻ đàn anh và coi thường em.
? Người anh gọi tên em gái mình là gì?
Đặt biệt danh cho em là “Mèo”,
Nhận xét về em là “mặt nó luôn bị chính nó bôi bẩn”, “hay lục lọi.”;
? Qua đó thể hiện thái độ gì của người anh đối với em gái mình?
? Khi phát hiện em gái chế tạo thuốc vẽ từ nhọ nồi, người anh có cho rằng đó là việc đáng để quan tâm không? Vì sao?
? Em nhận xét gì về giọng điệu kể của người anh trong đoạn này?
- “Này, em không để chúng nó yên được à?
“Trời ạ, thì ra nó chế thuốc vẽ”
=> Giọng điệu coi thường
? Qua đó, cho thấy khi tài năng của em gái chưa được phát hiện, thái độ của người anh như thế nào?
- Gọi em là Mèo
-> Coi em là trẻ con
- Xem việc lục lọi, chế thuốc vẽ của em chỉ là trò nghịch của trẻ con.
? Theo em thái độ của người anh như thế đã có lòng tôn trọng đối với người em gái chưa?
? Nếu em là anh thì cần có thái độ đối xử như thế nào đối với người em ? Từ đó, em rút ra được kinh nghịêm gì về cách ứng xử với em và mọi người trong cuộc sống?

HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ



- Đọc kĩ văn bản, tóm tắt văn bản
Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật người anh bằng 1 đoạn văn 5 – 7 câu.
- Soạn phần còn lại: Hành động, tình cảm của Kiều Phương.
TIẾT HỌC KẾT THÚC. TẠM BIỆT