Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

Lớp 6A
















vÒ dù giê m«n lÞch sö líp 7

Người thực hiện: Phùng Thị Hiếu
Đơn vị: Trường THCS Đại Đồng
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu2: TruyÖn ng¾n “Bøc tranh cña em g¸i t«i” cña T¹ Duy Anh ®­îc in trong tËp truyÖn nµo?
Câu1: Trình bày những nét chính về tác giả Tạ Duy Anh?
Tạ Duy Anh sinh năm 1959, quê ở huyện Chương Mĩ- Hà Tây( nay là Hà Nội). Ông là một trong những cây bút văn học tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại.
- Truyện ngắn "Bức tranh của em gái tôi" được giải nhì trong cuộc viết thi "Tương lai vẫy gọi" của Báo Thiếu niên tiền phong, được in trong tập truyện "Con dế ma".
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
“…….Nhưng mọi bí mật của Mèo cuối cùng cũng bị bại lộ. Hôm đó chú Tiến Lê – họa sĩ, bạn thân của bố tôi – đưa theo bé Quỳnh đến chơi. Vớ được bạn gái, nó mừng quýnh lên. Hai đứa lôi nhau ra vườn. Tại đây, Mèo đưa toàn bộ những bức tranh nó vẽ giấu ra cho bé Quỳnh xem. Chỉ thấy bé Quỳnh thỉnh thoảng lại reo lên khe khẽ. Lát sau, bé Quỳnh chạy vào thì thầm gì đó với chú Tiến Lê khiến chú phải xin phép bố mẹ tôi theo bé Quỳnh ra vườn. Lúc đó, tôi đang mải mê với chiếc diều nên không biết có chuyện gì xảy ra. Chỉ thấy từ ngoài vườn trở vào, mặt chú Tiến Lê rạng rỡ lắm:
- Anh chị có phúc lớn rồi. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội họa không?
Chú trải sáu bức tranh do Mèo vẽ ra trước mặt bố tôi. Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình.
- Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!
Và ông không kìm được, ôm thốc Mèo lên:
-Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn.
Mẹ tôi vừa về, kịp nghe và kịp chứng kiến tất cả, cũng không kìm được xúc động. Theo chú Tiến Lê thì những bức tranh của Mèo rất độc đáo, có thể đem đóng khung treo ở bất cứ phòng tranh nào. Bố mẹ tôi rất tin vào thẩm định của chú Tiến Lê. Chú còn hứa sẽ giúp em gái tôi để nó phát huy tài năng”
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
(?) Mọi người phát hiện ra tài năng hội họa của Kiều Phương trong hoàn cảnh nào?
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
(?) Tìm những chi tiết thể hiện sự bất ngờ thú vị của mọi người khi phát hiện tài năng hội họa của Kiều Phương?
- Hoàn cảnh: Bất ngờ
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
- Chú Tiến Lê: Anh chị có phúc lớn rồi. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội họa không?
- Bố Kiều Phương: Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!
- Mẹ Kiều Phương: Không kìm được xúc động
(?) Đối lập với niềm vui mừng của mọi người trong gia đình, người anh đã có thái độ và hành động như thế nào với Kiều Phương?
Mọi người trong gia đình rất vui mừng khi thấy Kiều Phương có tài năng hội họa.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
“Kể từ hôm đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài. Những lúc ngồi bên bàn học, tôi chỉ muốn gục đầu xuống khóc.
Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không
hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.
Tôi quyết định làm một việc mà tôi vẫn coi khinh: xem trộm những bức tranh của Mèo. Dường như mọi thứ trong ngôi nhà của chúng tôi đều được nó đưa vào tranh. Mặc dù vẽ nó bằng những nét to tướng, nhưng ngay cả cái bát múc cám lợn, sứt một miếng cũng trở nên ngộ nghĩnh. Con Mèo vằn vào tranh to hơn cả cơn hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến. Có cảm tưởng nó biết mọi việc chúng tôi làm và lơ đi vì không chấp trẻ em”.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
(?) Đoạn văn diễn tả điều gì trong tâm hồn người anh? Tìm những chi tiết thể hiện điều đó?
- Cảm thấy mình bất tài
- Chỉ muốn gục xuống khóc
- Không tìm thấy ở mình một năng khiếu gì
- Không thể thân thiết với Kiều Phương như trước
- Thấy mình bị đẩy ra ngoài
- Cảm thấy mình bất tài và ghen tị với em.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
- Cảm thấy mình bất tài và ghen tị với em.
- Thấy em thực sự có tài còn mình thì kém cỏi
(?) Theo em trong thâm tâm người anh trai ta nhận xét gì về tài năng của Kiều Phương sau khi xem những bức tranh trên?
- Công nhận tài năng vẽ tranh của em gái.
- Lén trút ra tiếng thở dài.
- Mọi sự vật đều rất bình thường khi đưa vào tranh của Kiều Phương cũng vô cùng dễ thương.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
Một tuần sau em gái tôi trở về trong vòng tay dang sẵn của cả bố và mẹ tôi: Bức tranh của nó được trao giải nhất. Nó lao vào ôm cổ tôi, nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra. Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi: “Em muốn cả anh cùng đi nhận giải”.
Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng, những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:
- Con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ.Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì…
- Con đã nhận ra con chưa?- Mẹ vẫn hồi hộp.
Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
* Bức tranh:
-Một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ.
- Mặt chú bé trong sáng, thánh thiện.
- Tư thế ngồi vừa suy tư vừa mơ mộng.
Tâm trạng: Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.
+ Ngỡ ngàng: Vì không ngờ em lại vẽ mình trong tranh, vì bức tranh của em quá đẹp..
+ Hãnh diện: Vì hình ảnh mình trong tranh quá đẹp. Vì mình có một cô em gái thật tài năng.
+ Xấu hổ: Vì nhận thấy không xứng đáng với tình cảm của em, vì mình đã đối xử không tốt với em.
Bức tranh thật đẹp, trong sáng và hoàn hảo.
- Đẩy em ra.
- Vì không chịu được sự thành đạt của em, càng thấy mình kém cỏi trước em.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
- Một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ.
- Mặt chú bé trong sáng, thánh thiện
- Tư thế ngồi vừa suy tư vừa mơ mộng
Tâm trạng: Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.
(?) Theo em, nguyên nhân khiến cho người anh thay đổi tâm trạng ở đây là gì?
- Do bức tranh vẽ người anh trai quá hoàn hảo.
- Do tấm lòng nhân hậu của Kiều Phương.
* Bức tranh
Bức tranh thật đẹp, trong sáng và hoàn hảo
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
Tâm trạng: Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.
- Từ vui vẻ đến ghen tức, đố kỵ và cuối cùng là xấu hổ ân hận.
1. Theo em người anh trai trong câu chuyện này có điểm nào đáng phê phán và điểm nào đáng học tập?
- Đáng phê phán: Vì có thái độ sống ghen tị ngay với em gái mình.
- Đáng học tập: Vì biết nhận ra lỗi lầm và có ý muốn trở thành người tốt.
- Nghệ thuật: Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế.
Thảo luận nhanh
2. Em rút ra bài học đáng quý nào trong cuộc sống sau khi tìm hiểu nhân vật người anh trong câu chuyện này?
Câu 1:
Câu 2: Cần có thái độ sống chân thành cởi mở với mọi người, tôn trọng tài năng và sở thích của người khác. Biết nhận lỗi và sửa chữa khi mắc lỗi.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
2. Nhân vật người em
(?) Theo em, để làm nổi bật nhân vật Kiều Phương, tác giả đã quan sát nhân vật này trên những phương diện nào?
* Hình dáng
- Mặt luôn bị chính nó bôi bẩn
- Khi bị quát thì xịu xuống và dẩu môi ra.
- Hình dáng: Ngộ nghĩnh, đáng yêu
* Tính tình, hành động
- Vui vẻ nhận cái tên Mèo do anh trai đặt cho.
- Cạo nhọ nồi để tự chế thuốc vẽ
- Vừa làm vừa hát
-Trước khi đi thi, quan sát anh trai rất kĩ…
- Tính tình, hành động: Hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu.
- Tài năng: Có biệt tài về hội họa
* Tài năng: Có biệt tài về hội họa
Người em là một cô bé rất đáng yêu, nhân hậu, trong sáng và có tài hội họa.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
2. Nhân vật người em
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ: (SGK- tr35)
* Nghệ thuật:
- Phương thức biểu đạt: Miêu tả
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất
- Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật tinh tế.
* Nội dung:
- Tình cảm trong sáng hồn nhiên nhân hậu của người em đã giúp người anh nhận ra được phần hạn chế của chính mình.
- Khẳng định giá trị của nghệ thuật chân chính.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
2. Nhân vật người em
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ: (SGK- tr35)
IV. Luyện tập
Trò chơi giải đoán ô chữ
H ? N ? I
1
2
3
4
5
6
7
�A T
N H ? N
V ? T R A H
A N
G I N
V I V ?
1. Chất liệu để Kiều Phương tự chế thuốc vẽ là gì?
2. Khi làm những công việc bố mẹ giao, Kiều Phương rất hay………
3. Một trong những trạng thái của người anh khi thấy mình quá hoàn hảo trong tranh của em gái là gì?
4. Sở thích lớn nhất của Kiều Phương là gì?
5. Kiều Phương đã vẽ ai trong bức tranh đạt giải?
6. Mặc dù bị anh trai xa lánh nhưng Kiều Phương vẫn không …. anh.
7. Khi được anh trai đặt cho biệt danh là Mèo, Kiều Phương có thái độ như thế nào?
Từ chỉ một đặc điểm cao quý trong tâm hồn của Kiều Phương?
N
H
�
N
H
?
U
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật người anh
a. Khi chưa phát hiện ra tài năng của em gái
b. Khi phát hiện em gái có tài năng hội họa
Tiết 82: Bức tranh của em gái tôi (tiếp theo)
Tạ Duy Anh
c. Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái
2. Nhân vật người em
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
* Ghi nhớ: (SGK- tr35)
IV. Luyện tập
Học bài cũ:
- Xem lại bài giảng, làm bài tập 1, 2 (SGK-tr35)
- Viết đoạn văn trình bày cảm nhận về hình ảnh nhân vật người anh trai (hoặc nhân vật Kiều Phương) trong văn bản vừa học?
2. Chuẩn bị bài mới:
- Soạn bài “Vượt thác” của Võ Quảng
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Kính chúc sức khỏe các thầy cô giáo
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi