Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

a
a
Chào mừng quý thầy,cô và học sinh đến dự !
Nguyễn Ngọc Tuấn
2011
ngữ văn 6
a
a
kiểm tra bài cũ
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
1. Trình tự miêu tả trong văn bản “ Sông nước Cà Mau” như thế nào ?
a. Từ cụ thể đến bao quát. b. Từ bao quát đến cụ thể.
c. Cụ thể. d. Bao quát.
3. Trong văn bản “ Sông nước Cà Mau”, màu sắc nào không được tác giả dùng để thể hiện màu xanh của rừng đước Cà Mau ?
a. Màu xanh lá mạ. b. Màu xanh da trời.
c. Màu xanh rêu. d. Màu xanh chai lọ.
2. Trong văn bản “ Sông nước Cà Mau”, người ta gọi tên đất, tên sông theo cách nào ?
a. Theo thói quen trong cuộc sống. b. Theo danh từ mỹ lệ.
c. Theo đặc điểm riêng của nó. d. Theo điển tích.
? Nêu vài nét về tác giả Đoàn Giỏi và tác phẩm.
? Hãy nêu nội dung và nghệ thuật trong văn bản “ Sông nước Cà Mau”.
a
a
Tiết 81
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
TẠ DUY ANH
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
a
a
Tiết 81 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
1. Đọc văn bản
2. Tác giả, tác phẩm
- Tạ Duy Anh ( 1959 ), tên khai sinh là Tạ Viết Dãng ( các bút danh : Lão Tạ, Chu Quý, Bình Tâm ), quê quán Hoàng Diệu, Chương Mĩ, Hà Tây.
- Tác phẩm :
+ Tập truyện : Bước qua lời nguyền ( 1990 ), Luân hồi ( 1994 )…
+ Tiểu thuyết : Khúc dạo đầu ( 1991 ), Lão Khổ ( 1992 )…
3. Từ khó
? Qua mục Chú thích (*), em cho biết vài nét tiêu biểu về tác giả ?
? Hãy nêu một số tác phẩm của Tạ Duy Anh ?
SGK Ngữ văn 6, tr 34.
4. Nhân vật
- Bố mẹ, tôi, Kiều Phương, Tiến Lê.
? THẢO LUẬN
Truyện có những nhân vật nào ? Nhân vật chính là ai ? Vì sao nhân vật đó là nhân vật chính ?
- Nhân vật chính : tôi ( ngôi kể thứ nhất ). Vì trình bày diễn biến tâm trạng của người anh suốt truyện.
* Văn bản được trích từ tập truyện “ Con dế ma” do NXB Kim Đồng xuất bản năm 1999.
a
a
Tiết 81 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Nhân vật người anh
Thái độ ngày thường
Chê bai, coi thường.
Khi tài năng của em gái được phát hiện
? Khi tài năng của cô em gái chưa được phát hiện, người anh kể về em gái mình như thế nào ?
Đặt biệt hiệu cho em.
Cả nhà mừng vui, kinh ngạc
Người anh buồn rầu muốn khóc
=> hay gắt gỏng => tự ái, tự ti, đố kị…
? Khi tài năng của cô em gái được thể hiện thì thái độ của cả nhà, tâm trạng của người anh như thế nào ?
THẢO LUẬN
? Tại sao người anh có tâm trạng như vậy ?
- Người anh buồn vì thấy mình không có tài bằng em, không được bố mẹ quan tâm như em, bị cả nhà lãng quên.
- Người anh thất vọng về mình vì không tìm thấy ở mình tài năng nào.
a
a
luyện tập
Tiết 81 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
1. Cốt truyện về người em trong truyện “ Bức tranh của em gái tôi” là :
a. Kiều Phương vẽ đẹp, nhưng rất khâm phục anh trai mình vì tranh của anh trai đã từng đạt giải.
b. Kiều Phương mê vẽ. Kiều Phương được phát hiện có tài vẽ. Trong bức tranh được giải, Kiều Phương đã vẽ anh trai mình.
c. Trong bức tranh được giải, Kiều Phương đã vẽ anh trai mình.
d. Kiêu hãnh vì mình tài hơn anh, nhưng tự hào vì trong bức tranh mình được giải, mình đã vẽ anh trai mình.
2. Truyện ngắn “ Bức tranh của em gái tôi”, khi thấy em gái thích vẽ và tự chế tạo màu vẽ, người anh có thái độ như thế nào ?
a. Tức giận vì em làm bẩn nhà, mình phải dọn dẹp, lau chùi.
b. Ngạc nhiên, xem thường.
c. Vui vẻ, sung sướng vì em mình có năng khiếu hội họa.
d. Đố kị vì em giỏi hơn mình.
1. Đọc lại văn bản “ Bức tranh của em gái tôi” và xem các mục đã học.
a
Tiết 81 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
hướng dẫn tự học
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
2. Đọc kĩ văn bản – suy nghĩ và trả lời các câu hỏi còn lại, nhằm học tốt tiết 82.
a
a
a
chân thành cảm ơn quý thầy, cô
và học sinh đến dự !
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
a
a
Chào mừng quý thầy,cô và học sinh đến dự !
ngữ văn 6
Nguyễn Ngọc Tuấn
2011
a
a
kiểm tra bài cũ
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
3. Lý do nào cho thấy người anh trai là nhân vật trung tâm trong truyện “ Bức tranh của em gái tôi” ?
a. Người anh trai là người kể lại câu chuyện.
b. Qua người anh để ca ngợi tài năng của cô em gái.
c. Truyện tập trung miêu tả quá trình nhận thức ra thiếu sót của người anh.
d. Truyện kể về người anh và cô em có tài hội họa.
1. Diễn biến của người anh trong truyện “ Bức tranh của em gái tôi” là :
a. Ngạc nhiên một cách vui vẻ. Ghen tức vì em tài hơn mình. Hãnh diện và xấu hổ khi xem tranh.
b. Mê vẽ, nhưng ghen tức vì em tài hơn mình.
c. Hãnh diện vì tranh mình được giải, tranh của em không được giải.
d. Hãnh diện khi xem tranh, nhưng xấu hổ vì mình đã từng ghen tị với em gái.
2. Trong truyện “ Bức tranh của em gái tôi”, tác giả sử dụng chủ yếu phương thức biểu đạt nào ?
a. Miêu tả. b. Tự sự. c. Biểu cảm. d.Miêu tả và tự sự.
a
a
Tiết 82
BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
TẠ DUY ANH
a
a
Tiết 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
Hành động lén lút xem tranh của người anh
Tự coi kinh việc làm đó nhưng vẫn làm.
Tâm trạng mâu thuẫn, không muốn quan tâm vừa không nén nỗi sự tò mò.
Ngạc nhiên, ngỡ ngàng
=> Cảm thấy kém cỏi, bé mọn trước em gái.
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Nhân vật người anh
Hãnh diện, tự hào
Tâm trạng người anh trước bức tranh
* Người anh ( ngôi kể thứ nhất ) => bộc lộ sâu sắc, tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng, tự phê phán…
Ăn năn, hối hận.
Xấu hổ
? Hành động lén lút xem tranh của người anh thể hiện thái độ, tâm trạng gì ?
? Khi đứng trước bức tranh được giải, em hãy cho biết diễn biến tâm trạng của người anh. Hãy phân tích.
? Em cho biết, tại sao trong văn bản “ Bức tranh của em gái tôi”, tác giả lại chọn ngôi kể thứ nhất ?
a
a
Tiết 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
Thái độ, quan hệ với anh : có tình cảm sâu sắc với anh, vẽ anh đẹp, hoàn hảo…
2. Nhân vật Kiều Phương
Ngoại hình : mặt lem nhem, bôi bẩn
Phương diện
Cử chỉ, hành động : hay lục lọi đồ đạc, vênh mặt, chế thuốc, say mê vẽ.
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Nhân vật người anh
* Kiều Phương là cô bé hồn nhiên, hiếu động, tài năng hội họa hiếm có, tình cảm trong sáng và tấm lòng nhân hậu.
THẢO LUẬN
Nhân vật cô em gái hiện ra qua lời kể của nhân vật người anh ở những phương diện nào ? Với các chi tiết nào ?
? Hãy nêu cảm nhận của mình về cô em gái.
Mặc dù có tài năng đặc biệt, được đánh giá cao, được mọi người quan tâm, nhưng Kiều Phương không hề mất đi sự hồn nhiên trong sáng của thời tuổi thơ và vẫn dành cho anh trai những tình cảm thật tốt đẹp. Tình cảm ấy được dồn vào nét vẽ, gửi gắm trong bức tranh. Soi vào búc tranh ấy, tức là soi vào tâm hồn trong sáng và sự nhân hậu của em gái, người anh tự nhận rõ về mình hơn để vượt lên được những hạn chế của tính đố kị, lòng tự ái và tự ti.
THẢO LUẬN
? Tại sao tác giả viết :
“ Một chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ”. Theo em, đó là thứ ánh sáng gì ?
Tư thế nhân vật trong tranh : đẹp, cảnh đẹp, trong sáng. Ánh sáng lạ ấy có thể là ánh sáng của lòng mong ước, của bản chất trẻ thơ : cả cặp mắt suy tư và mơ mộng.
Rõ ràng, người em gái không vẽ bức chân dung người anh bằng dáng vẻ hiện tại mà bằng tình yêu, lòng nhân hậu, bao dung, tin tưởng vào bản chất tốt đẹp của anh trai mình.
? Tại sao bức tranh lại có sức cảm hóa người anh đến thế ?
Bức tranh là nghệ thuật. Sức mạnh của nghệ thuật là tìm kiếm cái đẹp, làm cái đẹp cho con người, nâng con người lên bậc thang cao nhất của cái đẹp, đó là chân – thiện – mỹ.
Tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị.
a
- Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất tạo nên sự chân thật cho câu chuyện.
- Miêu tả chân thật diễn biến tâm lý của nhân vật.
3. Ý nghĩa văn bản
- Nhân vật Kiều Phương:
+ Say mê hội họa.
+ Hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu.
- Nhân vật người anh:
+ Quan sát những biểu hiện của lòng say mê hội họa của Kiều Phương.
+ Mặc cảm vì nghĩ rằng bản thân không có năng khiếu gì.
+ Xúc động khi cảm nhận được tâm hồn, lòng nhân hậu của Kiều Phương qua bức tranh “ Anh trai tôi”.
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
Tiết 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHI TIẾT
III. TỔNG KẾT
? Hãy nêu nội dung của văn bản “ Bức tranh của em gái tôi”.
? Qua văn bản này, Tạ Duy Anh đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ?
? Hãy nêu ý nghĩa của văn bản.
a
a
luyện tập
Tiết 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
2. Chọn đáp án đúng điền vào chỗ trống trong câu : “ Đừng để cho con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Đó là một con rắn độc, nó gặm mòn khối óc và…” ( Etmônđôđơ Amixi )
a. làm đồi bại trái tim. b. làm bạn trở nên tầm thường.
c. làm bạn trở nên ích kỉ. d. làm bạn trở nên độc ác.
3. Truyện “ Bức tranh của em gái tôi” được kể theo lời và ý nghĩ của nhân vật nào ?
a. Truyện được kể bằng lời kể và ý nghĩ của bố mẹ Kiều Phương.
b. Truyện được kể bằng lời kể và ý nghĩ của người anh trai.
c. Truyện được kể bằng lời kể và ý nghĩ của Kiều Phương.
d. Truyện được kể bằng lời kể và ý nghĩ của chú Tiến Lê.
1. Vì sao trong truyện “ Bức tranh của em gái tôi”, người anh trai lại thấy xấu hổ khi xem tranh em gái mình ?
a. Em gái vẽ mình xấu quá.
b. Em gái vẽ mình đẹp hơn bình thường.
c. Em gái vẽ mình bằng tâm hồn trong sáng và nhân hậu.
d. Em gái vẽ đôi mắt của mình to quá.
a
a
hướng dẫn tự học
Tiết 82 BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Ngữ văn 6
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011
1. Đọc kỹ truyện, nhớ những sự việc chính, kể tóm tắt được truyện.
2. Hiểu ý nghĩa của truyện. Học thuộc Ghi nhớ, SGK Ngữ văn 6, tập 2, tr
3. Hình dung và tả lại thái độ của những người xung quanh khi có một ai đó đạt thành tích xuất sắc.
4. Soạn bài “ Vượt thác”, ( đọc kỹ văn bản – các câu hỏi ở mục Đọc – tìm hiểu văn bản, trả lời đúng yêu cầu theo nội dung các câu hỏi trên ).
a
a
chân thành cảm ơn quý thầy, cô
và học sinh đến dự !
Nguyển Ngọc Tuấn - 2011