Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

Ngữ văn 6
GV: Nguyễn danh hoàng
THCS Hà Châu
Bức tranh
của em gái tôi
Bài 20
Tiết 81, 82
Tạ Duy Anh
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
- Tên thật : Tạ Việt Đãng
+ Các bút danh khác: Lão Tạ;
Chu Quí, Bình Tâm.
- Sinh ngày 9-9-1959
- Quê: Xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ-Hà Tây.
- Là cây bút trẻ xuất hiện trong VH thời kỳ đổi mới.
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
- 1: Từ đầu -> phát huy tài năng: Cô bé Kiều Phương được phát hiện là có tài năng hội hoạ.
- 2: Tiếp -> muốn cả anh cùng đi nhận giải: Sự thay đổi trong tình cảm của ngươì anh đối với nhân vật Kiều Phương.
- 3: Còn lại: Người anh nhận ra những nhược điểm của mình và tình cảm trong trẻo, nhân hậu của em gái.
*Nhân vật, ngôi kể:
- Nhân vật chính : 2 anh em
Nhân vật trung tâm: người anh.
Truyện được kể bằng lời của người anh, ngôi thứ nhất.
Tạ Duy Anh
-Rút trong tập "Con dế ma".
-Được giải nhì trong cuộc thi sáng tác "Tương lai vẫy gọi" của báo Thiếu niên tiền phong năm 1998.
* Sự việc chính :

- Giới thiệu về em gái Kiều Phương.
- Kiều Phương tự chế thuốc vẽ.
- Chú Tiến Lê phát hiện ra tài năng của Kiều Phương.
- Người anh buồn, cáu gắt, xem trộm tranh của em.
- Kiều Phương tham gia trại thi vẽ quốc tế, đoạt giải nhất và rủ anh cùng đi nhận giải.
- Người anh ngỡ ngàng, hãnh diện và xấu hổ khi đứng trước bức tranh của người em gái.
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Tâm trạng của người anh thể hiện rõ nhất qua những thời điểm nào?
1. Nhân vật người anh
-Từ trước cho đến lúc thấy em gái tự chế màu vẽ.
-Khi tài năng hội hoạ của em gái được phát hiện.
-Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái trong phòng trưng bày.
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Lúc tài năng của Kiều Phương chưa được phát hiện, người anh đối xử với em mình như thế nào?
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
- Đặt biệt danh là Mèo => bình thường, vui vẻ thân thiết với em.
-"Trời ạ , thì ra nó chế thuốc vẽ ": vừa ngạc nhiên vừa xem thường, coi là trò trẻ con.
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Thái độ cuả mọi người trong nhà ra sao khi tài năng hội hoạ của "Mèo" được phát hiện?
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
- Cả nhà vui mừng, kinh ngạc
Người anh buồn rầu, thất vọng -> thầm cảm phục, ghen tị tài năng của em
=> Khó chịu, hay gắt gỏng => Sự tự ti, đố kị...
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
Thái độ của người anh ra sao? Vì sao lại có thái độ ấy ?
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Khi đứng trước bức tranh của em, người anh có cảm giác như thế nào?
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
- Bất ngờ vì người trong tranh là mình
Bất ngờ vì trong tranh mình quá hoàn hảo
Giật sững, ngỡ ngàng, hãnh diện và xấu hổ
=> Nhận ra khuyết điểm của mình; hiểu được tâm hồn, tình cảm của em
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
Những từ ngữ nào diễn tả thái độ ấy ?
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
Vì sao người anh lại cảm thấy xấu hổ khi đứng trước bức tranh ?
Thảo luận
Theo em nhân vật người anh đáng thương hay đáng trách ? Vì sao ?
Em có thích một người anh như thế không? Nếu được đưa ra một lời khuyên cho người anh, em sẽ khuyên điều gì ?
Em rút ra được bài học gì về ý chí trong cuộc sống qua nhân vật người anh ?

Người anh đáng trách nhưng cũng đáng cảm thông.
Không nên ghen ghét, đố kị trước tài năng và sự thành công của người khác mà cần phải tự cố gắng vươn lên.
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Kiều Phương được miêu tả là cô bé có những đặc điểm gì ? Em học được điều gì từ nhân vật này?
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
- Tính tình: hồn nhiên, hiếu động, có niềm đam mê hội họa.
- Thái độ với người anh: yêu mến, tôn trọng, tin tưởng người anh.
=> tài năng sớm được khẳng định nhưng không tự cao, tự đại, có tâm hồn trong sáng và trái tim nhân hậu.
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
Em học được điều gì ở nhân vật này ?
2. Nhân vật Kiều Phương
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Nêu nội dung, ý nghĩa của truyện ?
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
Ghi nhớ :(SGK tr. 35)
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
Nghệ thuật kể chuyện có gì đặc sắc ?
2. Nhân vật Kiều Phương
IiI. Tổng kết
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là:
A. Miêu tả
B. Tự sự
C. Biểu cảm
D. Miêu tả kết hợp với tự sự.
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
Ghi nhớ :(SGK tr. 35)
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
2. Nhân vật Kiều Phương
Iv. Luyện tập
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Câu 2: Vì sao sau khi xem trộm tranh của em, người anh lại "lén trút ra một tiếng thở dài..."?
A. Buồn vì thấy mình không có tài năng như em
B. Ghen tức vì em được mọi người quan tâm, săn sóc.
C. Buồn vì mình bất tài, thầm cảm phục tài năng của em.
D. Sung sướng vì em vẽ quá giỏi.
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
Ghi nhớ :(SGK tr. 35)
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
2. Nhân vật Kiều Phương
Iv. Luyện tập
Tiết 81, 82: Bức tranh của em gái tôi
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc VB và tìm hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Tạ Duy Anh
II. Phân tích
Câu 3: Nhận xét nào sau đây không thể hiện đúng bài học của câu chuyện?
A. Cần vượt qua lòng tự ti trước tài năng của người khác.
B. Trân trọng và vui mừng trước những thành công của người khác.
C. Nhân hậu và độ lượng sẽ giúp mình tự vượt qua những hạn chế của cá nhân.
D. Biết xấu hổ khi mình thua kém người khác.
1. Nhân vật người anh
a. Lúc ban đầu:
Ghi nhớ :(SGK tr. 35)
b. Khi tài năng của em được phát hiện:
c. Khi đứng trước bức tranh của em:
2. Nhân vật Kiều Phương
Iv. Luyện tập
Bài tập về nhà
Làm hai bài tập trong SGK phần Luyện tập.
Chuẩn bị bài mới: Luyện nói ...
+ Chuẩn bị trước ra giấy nháp các dàn ý theo gợi ý của các bài tập trong SGK (không viết thành bài).
Tiết học kết thúc

Chúc các em mạnh khỏe, học giỏi !