Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

Người thực hiện : Lê Minh Khai
Trường THCS HảI Quy - HảI Lăng - Quảng Trị
Tiết 81,82
Văn bản Bức Tranh của em gái tôi
Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi : Hãy chon đáp án đúng ?

A. Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống, hoang dã.

B. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo của vùng
đất tận cùng phía nam của tổ quốc.

C. Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ở vùng Cà Mau hiện lên vừa cụ thể, vừa bao
quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu biết phong phú của tác giả.

D. Cả 3 đáp án trên .

Đáp án : D
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc, tìm hiểu chung.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
Tạ Duy Anh sinh năm 1959 quê ở Hà Tây
Là nhà văn hiện đại , tác phẩm của ông mang
hơi thở của cuộc sống hiện đại.
b, Tác phẩm:
Truyện Bức tranh của em gái tôi được rút
trong tập Con dế ma .
Đạt giải nhì trong cuộc thi viết tương lai vẫy gọi
do báo TNTP tổ chức.
3, Từ khó.
4, Tóm tắt.
Xuất hiện trong giai đoạn
đổi mới (sau năm 1986 ),Tạ Duy Anh
được coi là một trong những cây bút
nổi bật, gây được sự chú ý của bạn đọc
Tóm tắt:
Câu truyện kể về hai anh em Kiều Phương ( còn gọi là mèo ) qua lời kể của
người anh. Mèo là một cô bé hay nghịch ngợm nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt.
Sau một thời gian theo dõi, nhất là khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của em gái,
người anh rơi vào trạng thái mặc cảm. Trạng thái tâm lý này khiến người anh
thường gắt gỏng với Mèo mặc dù cô bé chẳng có tội tình gì. Nhưng th?t bất ngờ,
bức tranh doạt giải của Kiều Phương lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu
của mình. Trước bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái
và hối hận vì đã có lúc mình đã đối xử không đúng với em .
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
a,Tâm trạng của người anh khi
Kiều Phương chế thuốc vẽ.
Trời ạ, Thì ra nó chế thuốc vẽ .
Hỏi : ý nghĩ ấy nói lên thái độ gì của
người anh đối với em?
A, Ngạc nhiên, xem thường
B, Hãnh diện về em
C, Vui sướng khâm phục
Đáp án: A
+ ý nghĩ thể hiện sự ngạc nhiên,
xem thường của người anh.
Hỏi: Theo em tâm trạng người anh
lúc này là tâm tâm trạng như thế nào ?
Tâm trạng của
người anh: Tâm trạng vui vẻ
Hỏi: Tại sao khi thấy Kiều Phương chế
thuốc vẽ anh lại có tâm trạng như vậy?
Vì anh coi đó là trò trẻ con, người
anh không tin, không trân trọng khả
năng của Kiều Phương
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
a, Tâm trạng người anh khi
Kiều Phương chế thuốc vẽ.
b, Tâm trạng người anh khi phát
hiện ra tài vẽ vủa em.
Hỏi: Khi chú Tiến Lê phát hiện ra tài năng
của Kiều Phương thì mọi người có tâm
Trạng như thế nào ?
* Khi tài năng hội họa của cô em gái được phát hiện:
Bé Quỳnh: reo lên.
Chú Tiến Lê: Mặt rạng rỡ.
Bố : Ngây người, không tin vào mắt mình, ôm thốc Mèo lên.
Mẹ : Không kìm được xúc động.

* Khi tài năng hội họa của cô em gái được phát hiện:
Cảm thấy mình bất tài.muốn khóc .
Gắt um với em.thở dài .đẩy em ra.
Tâm trạng của người anh từ chỗ giấu kín trong
lòng đến chỗ bộc lộ bằng hành động cử
chỉ bên ngoài (sự tăng tiến) đó là tâm trạng: Mặc cảm
,tự ti, ganh tị với tài năng của em gái.
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
a,Tâm trạng của người anh khi
Kiều Phương chế thuốc vẽ.
b, Tâm trạng người anh khi phát
hiện ra tài vẽ vủa em.
c) Tâm trạng của người anh khi nhận ra
chân dung của mình trong bức tranh.
Hỏi : Theo em sự ghen ghét , đố kị với em
của người anh đã mang đến hậu quả gì?

Làm cho bản thân luôn khổ sở, dằn vặt.

B. Làm cho tình cảm anh em xa cách.

C. Làm cho con người nhỏ nhen, không
đáng tôn trọng.

D. Cả ba.
Đáp án : D
Hỏi : Em hãy tìm từ ngữ chi tiết nói lên
tâm trạng của người anh lúc này?
+ Giật sững người( ng�c nhi�n ).
+ Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ
+ Muốn khóc.
=> Buồn vui lẫn lộn: nửa hạnh phúc,
nửa kiêu hãnh lại vừa hối hận,
mặc cảm.
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
c) Tâm trạng của người anh khi nhận ra
chân dung của mình trong bức tranh.
=> Buồn vui lẫn lộn: nửa hạnh phúc,
nửa kiêu hãnh lại vừa hối hận,
mặc cảm.
Thảo luận nhóm
Theo em cảm xúc ở hai thời điểm mà
người anh muốn khóc có gì khác nhau ?
Hỏi : Theo em, người anh có thể trở
thành người tốt được không? Tại sao?
Người anh đã nhận ra thói xấu
của mình và cũng đã nhận ra tình cảm
trong sáng mà em gái đã giành cho mình.
Hỏi : Tại sao tác giả lại để cho bức tranh
cảm hoá, làm thay đổi người anh?
-> Qua bức tranh "Anh trai tôi" tác giả đã
khẳng định sức mạnh của nghệ thuật :
hướng con người tới cái thiện, cái đẹp.
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
2, Nhân vật Kiều Phương:
Hỏi : Hình ảnh Kiều Phương hiện lên như
thế nào qua lời kể của người anh?
Hỏi : Chú Tiến Lê và bố của Kiều Phương đã
có những lời nhận xét như thế nào về
Kiều Phương?
Mặt mũi lem nhem, hay lục lọi đồ đạc,
say mê chế thuốc vẽ và vẽ tất cả những gì
thân thuộc xung quanh.
- Chú Tiến Lê: Kiều Phương là một thiên tài.
- Bố: Không kìm được, ôm thốc lên, khen.
-> Kiều Phương là đứa trẻ hồn nhiên ngây
thơ có năng khiếu hội hoạ, giàu lòng vị tha,
nhân hậu
H?i : Qua những lời kể đó, em thấy Kiều
Phương làm một em bé như thế nào?
Tấm lòng nhân hậu của Kiều Phương
đã cảm hoá người anh, lấy lại tình cảm
anh em thân thiết.
Hỏi : Theo em điều gì ở Kiều Phương đã
cảm hoá được người anh?
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
2, Nhân vật Kiều Phương:
Hỏi : Kết thúc câu chuyện này là một kết thúc
mở, mở ra cho người đọc nhiều suy ngẫm.
Theo em điều mà Tạ Duy Anh muốn chúng ta
suy nghĩ ở đây là gì?
3, ý nghĩa của văn bản:
- Tình cảm trong sáng, nhân hậu
luôn chiến thắng sự ghen ghét đố kị.

- Tình cảm chân thành, nhân ái sẽ làm
cho con người tốt hơn, tình người đẹp hơn.
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
3, ý nghĩa của văn bản:
2, Nhân vật Kiều Phương:
III, Tổng kết
Qua câu chuyện về người anh và cô em gái có tài hội hoạ, truyện Bức tranh của em
gái tôi cho thấy : Tình cảm trong sáng hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái
đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở mình.
Truyện đã miêu tả tinh tế tâm lí nhân vật qua cách kể theo ngôi thứ nhất.
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I, Đọc tìm hiểu chú thích.
1, Đọc:
2, Chú thích.
a, Tác giả
b, Tác phẩm .
II, Đọc, tìm hiểu văn bản .
1, Nhân vật người anh
III, Tổng kết.
2, Nhân vật Kiều Phương:
3, ý nghĩa của văn bản:
IV, Luyện tập :
Hỏi : Viết một đoạn văn ngắn thuật lại tâm trạng của người anh trong truyện
khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái ?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1.Nắm chắc giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện và những nội dung đã phân tích
2.Làm hai bài tập ở phần luyện tập (SGK,trang 35)
3. Soạn bài “Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”:
Tiết 81,82 Văn bản : Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Xin chân thành cảm ơn !