Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
MÔN NGỮ VĂN
TRƯỜNG THCS ĐOÀN XÁ
GV: LÊ VĂN TUẤN
Bức tranh của em gái tôi
tiết 83 - 84
Kiểm tra bài cũ
Nêu cảm nhận của em về "Sông nước Cà Mau" ?
Em học tập được gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả
Đoàn Giỏi ?
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả
Tạ Duy Anh.
1, Tác giả :
- Tên thật : Tạ việt Đãng ;
Sinh ngày : 9/9/1959 ; Quê ở Hà Tây
( Nay là Hà Nội )
Là nhà văn hiện đại , tác phẩm của ông mang hơi thở của cuộc sống hiện đại.
Bút danh khác : Lão Tạ, Chu Quý,
Bình Tâm
2, Tác phẩm :
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Em hãy giới thiệu xuất xứ của tác phẩm
Bức tranh của em gái tôi ?
1, Tác giả :
- Tên thật : Tạ việt Đãng ;
Sinh ngày : 9/9/1959 ; Quê ở Hà Tây
Là nhà văn hiện đại , tác phẩm của ông mang hơi thở của cuộc sống hiện đại.
Bút danh khác : Lão Tạ, Chu Quý, Bình Tâm
2, Tác phẩm :
- TruyÖn Bøc tranh cña em g¸i t«i ®­îc rót trong tËp Con dÕ ma .
- §¹t gi¶i nh× trong cuéc thi viÕt t­¬ng lai vÉy gäi do b¸o TNTP tæ chøc.
MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA TẠ DUY ANH
- Trò đùa của số phận (2008); Lão Khổ (tiểu thuyết, 1992); Hiệp sĩ áo cỏ (truyện vừa thiếu nhi, 1993), Con dế ma (1999),…
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
Câu chuyện kể về hai anh em Kiều Phương ( còn gọi là mèo ) qua lời kể của người anh. Mèo là một cô bé hay nghịch ngợm nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt.
Sau một thời gian theo dõi, nhất là khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của em gái, người anh rơi vào trạng thái mặc cảm. Trạng thái tâm lý này khiến người anh thường gắt gỏng với Mèo mặc dù cô bé chẳng có tội tình gì. Nhưng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của Kiều Phương lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu của mình. Trước bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận vì đã có lúc mình đã đối xử không đúng với em .
* Tóm tắt tác phẩm :
CỐT TRUYỆN
Mở đầu: Giới thiệu cô em gái
Thắt nút: Phát hiện tài năng hội hoạ
Phát triển: Anh ganh ghÐt, đố kị
Mở nút: Bức vẽ “Anh trai tôi” đạt giải
Kết thúc: Hiểu được tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
Thảo luận
Câu 1 : Nhân vật chính trong truyện là ai ? ( Kiều Phương, người anh trai
hay cả hai anh em ? Vì sao ?

Câu 2 : Truyện được kể theo lời của nhân vật nào ? Việc lựa chọn vai kể
như vậy có tác dụng gì ?

Câu 1
Câu 2

Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Cả 2 đều là nhân vật chính.
Nhân vật trung tâm: lµ người anh : Vì truyện không nhằm khẳng định năng khiếu hay ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của cô em gái mà chủ yếu muốn hướng người đọc tới sự thức tỉnh (lòng đố kị, ganh ghÐt…) của nhân vật người anh.
Người anh trai (nhân vật xưng “tôi”)
- Tác dụng:
+ Cho phép tác giả miêu tả tâm trạng của nhân vật một cách tự nhiên (mang tính chủ quan)
+ Tự soi xét tình cảm, ý nghĩ của chính mình để tự vươn lên.
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái :
Trong cuộc sống hàng ngày,
người anh đối với cô em gái
của mình như thế nào ?
Coi thường, gọi em là Mèo
Ngạc nhiên, bí mật theo dõi những việc làm của em
Thái độ tò mò, kẻ cả của đứa anh trai
hơn tuổi, coi việc làm của em là trò trẻ con
Khi phát hiện Kiều Phương chế
thuốc vẽ thái độ của người anh
như thế nào ?
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái :
Diễn biến tâm trạng của người anh
khi tài năng của em gái được
phát hiện ?
b, Khi tài năng của em gái được phát hiện :
- Mọi người : xúc động, mừng rỡ
- Riêng anh có tâm trạng không vui
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái :
b, Khi tài năng của em gái được phát hiện :
trao đổi
Vì sao người anh lại không vui khi em gái có tài ?
- Mọi người vui mừng, riêng người anh không vui.
Người anh không vui vì :
A, Ghen tuông, đố kị trước tài năng của em gái
B, Buồn bực, mặc cảm, cay đắng vì cảm thấy mình bất tài.
C, Cả 2 ý trên đều đúng.
câu hỏi trắc nghiệm
Theo em sự ghen ghét , đố kị với em
của người anh đã mang đến hậu quả gì?

Làm cho bản thân luôn khổ sở, dằn vặt.

B. Làm cho tình cảm anh em xa cách.

C. Làm cho con người nhỏ nhen, không
đáng tôn trọng.

D. Cả ba ý trên đúng

Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái :
b, Khi tài năng của em gái được phát hiện :
c, Trước bức chân dung mình do em gái vẽ :
trao đổi
1, Bức chân dung của chú bé được miêu tả như thế nào ?
2, Tại sao tác giả viết : "Mặt chú bé toả ra một thứ ánh sáng rất kì lạ". Theo em, đó là thứ ánh sáng gì ?
Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé toả ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa.
- > Nhân vật trong tranh thật đẹp : Cặp mắt suy tư, mơ mộng. ánh mắt toả ánh sáng lạ. Đó là ánh sáng của lòng mong ước, của sự mộng mơ của một tâm hồn trẻ thơ trong sáng.
Rõ ràng : Người em gái vẽ chân dung anh trai bằng tất tình yêu, lòng nhân hậu, bao dung, tin tưởng vào bản chất tốt đẹp của anh trai mình.
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
a, Trong cuộc sống hàng ngày với em gái :
b, Khi tài năng của em gái được phát hiện :
c, Trước bức chân dung mình do em gái vẽ :
Diễn biến tâm lí của người anh trước bức tranh của cô em gái ?
- Giật sững - > Ngỡ ngàng - > Hãnh diện - > Xấu hổ - > Muốn khóc
Người anh đã nhận ra thói xấu
của mình và cũng đã nhận ra tình cảm
trong sáng mà em gái đã giành cho mình.
Tại sao tác giả lại để cho bức tranh
cảm hoá, làm thay đổi người anh?
-> Qua bức tranh "Anh trai tôi" tác giả đã
khẳng định sức mạnh của nghệ thuật :
hướng con người tới cái thiện, cái đẹp.
Theo em, người anh có thể trở
thành người tốt được không? Tại sao?
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
Hình ảnh Kiều Phương hiện lên như thế nào qua lời kể của người anh?
2, Nhân vật Kiều Phương:
- Ngoại hình:
Mặt luôn bị bẩn, lọ lem
- Cử chỉ, hành động:
+ Lục lọi đồ vật
+ Tự chế màu vẽ,...
- Tài năng:
Vẽ rất đẹp
- Thái độ:
Hồn nhiên, gần gũi, yêu quý anh,...
 RÊt ®¸ng yªu, ®¸ng mÕn vµ tr©n träng
? Là cô bé hồn nhiên, hiếu động, có tài năng, tâm hồn trong sáng và trái tim nhân hậu
Em nhận thấy Kiều Phương là cô bé như thế nào ?
Bức tranh "Anh trai tôi" không chỉ thể hiện tài năng đặc biệt của Mèo mà còn thể hiện tâm hồn trong sáng, nhân hậu của cô bé. Soi vào bức tranh ấy là người anh soi vào tấm gương sáng để tự nhận rõ hơn chính mình, tự vượt lên tính tự ái, tự ti, đố kị cá nhân.
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
2, Nhân vật Kiều Phương:
3, ý nghĩa của truyện:
Kết thúc câu chuyện này là một kết thúc
mở, mở ra cho người đọc nhiều suy ngẫm.
Theo em điều mà Tạ Duy Anh muốn chúng ta suy nghĩ ở đây là gì?
- Tình cảm trong sáng, nhân hậu
luôn chiến thắng sự ghen ghét đố kị.

- Tình cảm chân thành, nhân ái sẽ làm
cho con người tốt hơn, tình người đẹp hơn.
Thảo luận nhóm:
1, Em học tập được gì về nghệ thuật xây dựng nhân vật qua văn bản này?
2, Học xong văn bản, em tự rút ra được những bài học quý báu gì cho mình?
Iii - tổng kết :
Ghi nhớ : Sgk - 35
Nghệ thuật
nội dung

Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh

- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất.
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật hợp lí, tinh tế.

- Ghen ghét, đố kị trước tài năng hay thành công của người khác là tính xấu.
- Cần vượt qua mặc cảm, tự ti để có sự trân trọng và niềm vui thực sự chân thành trước tài năng hay thành công của người khác.
-Tình cảm trong sáng, lòng nhân hậu có thể giúp con người tự vượt lên bản thân mình, hoàn thiện mình.
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
I - giới thiệu chung :
Ii - đọc và tìm hiểu tác phẩm :
1, Nhân vật người anh :
2, Nhân vật Kiều Phương:
3, ý nghĩa của truyện:
Iii - tổng kết :
VI - luyện tập :
1, Nhận xét nào sau đây không đúng với nhân vật Kiều Phương?
A, Hồn nhiên, hiếu động
B, Tài năng hội họa hiếm có
C, Tình cảm trong sáng, nhân hậu
D, Không quan tâm đến anh.
2, Cã hai b¹n tranh luËn nh­ sau vÒ nh©n vËt ng­êi anh:
A, Ng­êi anh thËt xÊu xa, ®¸ng ghÐt v× ®è kÞ víi chÝnh em g¸i m×nh. Lçi cña ng­êi anh kh«ng thÓ tha thø.
B, §óng lµ ng­êi anh cã lóc kh«ng ph¶i víi em nh­ng sau ®ã ®· biÕt hèi hËn, xÊu hæ v× hµnh ®éng cña m×nh. V× thÕ ng­êi anh cã thÓ trë thµnh ng­êi tèt.
Em ®ång ý víi ý kiÕn nµo?
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Tìm những câu tục ngữ, ca dao nói về tình cảm anh chÞ em trong gia ®ình ?
Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần
Chị ngã, em nâng
Tiết 81- 82 Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Khôn ngoan đối đáp người ngoài Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau
Hình ảnh này khiến em liên tưởng tới bài ca dao nào nói về tình cảm anh chị em trong gia đình ?
ô chữ bí mật
T
Â
M
L
Í
N
G
Ỡ
N
G
À
N
G
K
I
Ề
U
P
H
Ư
Ơ
N
G
T
Ạ
D
U
Y
A
N
H
B
Í
M
Ậ
T
N
H
Ấ
T
N
H
Ì
3
4
1
7
6
5
2
1 - Tên người em gái trong truyện ?
2 - Truyện Bức tranh của em gái tôi đạt giải gì trong cuộc thi viết " Tương lai vẫy gọi" ?
3 - Truyện Bức tranh của em gái tôi đã miêu tả tinh tế điều gì của nhân vật ?
4 - Cảm giác thoạt tiên của người anh khi đứng trước bức chân dung mình do em gái vẽ ?
5 - Bức cghân dung người anh của Mèo đạt giải này ?
6 - Mọi điều gì của Mèo cuối cùng cũng bị lộ ?
7 - Tác giả truyện ngắn "Bức tranh của em gái tôi` ?
L
Í
N
G
Ỡ
G
À
N
G
K
I
Ề
U
P
H
Ư
Ơ
G
T
Ạ
D
Y
A
N
H
B
Í
M
T
N
Ấ
T
N
Ì
3
4
1
7
6
5
2
T
M
ô chữ bí mật

h­íng dÉn häc sinh häc bµi




- ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ cña em sau khi häc truyÖn “ Bøc tranh cña em g¸i t«i”
- TËp kÓ tãm t¾t truyÖn
ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn nãi vÒ quan s¸t, t­ëng t­îng, so s¸nh vµ nhËn xÐt trong bµi v¨n miªu t¶.