Bài 20. Bức tranh của em gái tôi

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ.
NGỮ VĂN 6: BøC TRANH CñA EM G¸I T¤I
ĐẾN DỰ TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY
Nêu cảm nhận của em về vùng “Sông nước Cà Mau”
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sông hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng tận cùng phía nam của Tổ quốc.
- Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ở vùng Cà Mau hiện lên vừa cụ thể, vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu biết phong phú của tác giả.
ĐÁP ÁN
“Đừng để cho con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Đó là một con rắn độc, nó sẽ gặm mòn khối óc và làm đồi bại con tim.”
(Ét-môn-đô đơ A-mi-xi)
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
-Rút trong tập "Con dế ma".
-Được giải nhì trong cuộc thi sáng tác "Tương lai vẫy gọi" của báo Thiếu niên tiền phong năm 1998.
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
- T? Duy Anh (sinh 1959)
- Quê: Xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ - Hà Tây (nay l� H� N?i)
- Là cây bút trẻ xuất hiện trong van h?c thời kỳ đổi mới.
Tạ Duy Anh (1959)
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
Em hãy nêu những hiểu biết của mình về tác giả và tác phẩm?
MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA TẠ DUY ANH
- Trò đùa của số phận (2008); Lão Khổ (tiểu thuyết, 1992); Hiệp sĩ áo cỏ (truyện vừa thiếu nhi, 1993), Con dế ma (1999),…
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
Hướng dẫn đọc: cần chú ý giọng điệu của nhân vật kể chuyện ở đây là người anh kể về mình và em gái, giọng kể có biến đổi theo tâm trạng và diễn biến câu chuyện.
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
Câu truyện kể về hai anh em Kiều Phương với biệt danh là "Mèo". Mèo là một cô bé hay nghịch ngợm nên hay bôi bẩn ra mặt nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt.
Một lần tình cờ chú Tiến Lê - một người bạn thân của bố phát hiện ra tài năng của Mèo. Điều đó khiến người anh ghen tị. Trạng thái tâm lý này khiến người anh thường gắt gỏng với Mèo mặc dù cô bé chẳng có tội tình gì.
  Kiều Phương được đi dự trại thi vẽ tranh quốc tế, điều đó làm anh trai thấy đố kị. Nhưng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của cô em gái lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu của mình. Bức tranh đẹp lung linh và rất hoàn hảo khiến người anh từ ngạc nhiên, hãnh diện rồi đến xấu hổ. Trước bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và phần hạn chế cũng lỗi lầm của mình.
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
Truyện được kể theo lời của nhân vật nào? Việc lựa chon ngôi kể như vậy có tác dụng gì?
Nhân vật chính trong truyện là ai? Vì sao em lại cho đó là nhân vật chính?
- Nhân vật chính: 2 anh em
Nhân vật trung tâm: người anh
- Truyện được kể bằng lời của người anh, ngôi thứ nhất.
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Nhân vật người anh
Trong truyện diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh được bộc lộ rõ nhất qua những thời điểm nào?
- Từ trước cho đến lúc thấy em gái tự chế màu vẽ.
- Khi tài năng hội họa ở em gái được phát hiện và đi thi đước giải nhất.
- Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái ở phong trưng bày.
* Diễn biến tâm trạng của người anh được bộc lộ rõ qua các thời điểm:
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
1. Nhân vật người anh
- Từ trước cho đến lúc thấy em gái tự chế màu vẽ.
- Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái ở phong trưng bày.
Em hãy nêu diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh qua các thời điểm:
HOẠT ĐỘNG NHÓM
(3 PHÚT)
- Khi tài năng hội họa ở em gái được phát hiện và đi thi đước giải nhất
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
1. Nhân vật người anh
a. Tác giả:
Em hãy nêu diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh qua các thời điểm?
- Từ trước cho đến lúc thấy em gái tự chế màu vẽ.
- Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái ở phòng trưng bày.
THỜI GIAN
- Khi tài năng hội họa ở em gái được phát hiện và đi thi đước giải nhất
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
1. Nhân vật người anh
a. Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
- Đặt biệt danh cho em là Mèo ? vui vẻ thân thiết với em.
- Khi th?y em pha m�u v? ? vừa ngạc nhiên vừa xem thường, coi là trò trẻ con.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
1. Nhân vật người anh
b. Khi tài năng của em gái được phát hiện và đoạt giải
- Cảm thấy mình không có tài, bị cả nhà lãng quên
- Buồn bã, mặc cảm, khó chịu
- Khi lén xem những bức tranh của em gái vẽ: “gấp lại những bức tranh của Mèo, tôi lén trút ra một tiếng thở dài…”
- Khi em gái được giải nhất của hội thi vẽ quốc tế: “Bức tranh của nó được trao giải nhất. Nó lao vào ô cổ tôi, nhưng tôi viên cớ đang dở việc nên đẩy nhẹ nó ra”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
- “Mặc dù mọi chuyện trong nhà vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài. Những lúc ngồi bên bàn học, tôi chỉ muốn gục đầu xuống bàn khóc.”
- “Không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi đã gắt um lên”
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Tạ Duy Anh (1959)
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
In trong tập Con dế ma
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
3. Tóm tắt văn bản
1. Nhân vật người anh
c. Khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái

- Ng? ng�ng: Vì không ngờ em gái lại vẽ mình trong bức tranh dự thi, coi mình là người thân nhất.
- Hãnh diện: Thấy mình hiện ra trong tranh đẹp và hoàn hảo, bức tranh ấy được nhiều người xem trong triển lãm.
- Xấu hổ: Tự nhận ra tớnh x?u của bản thân
(ích kỉ, đố kị, ghen tị, tầm thường).
- Người anh nhận ra thói xấu của mình (ớch k?, ghen tị, tầm thường).
Nhận ra tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của em gái.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
Diễn biến tâm trang của nhân vật người anh được bộc lộ rõ qua những thời điểm nào?
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Nhân vật người anh
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc diễn biến tâm trang của nhân vật người anh
soạn phần còn lại của văn bản, tiết sau học.
I. Đọc và tìm hiểu chung
Nhân vật người anh:
II. Phân tích
a/ Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
b/ Khi tài năng của em gái được phát hiện và đạt giải
c/ Khi đứng trước bức tranh vẽ chính mình của em gái
Người anh nhận ra thói xấu của mình: ghen tị, tầm thường.
Nhận ra tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của em gái

?- Tại sao bức tranh lại làm cho người anh thay đổi như vậy?
- Bức tranh là nghệ thuật. Sức mạnh của nghệ thuật là tìm kiếm cái đẹp, làm đẹp con người, nâng con người lên bậc thang cao nhất của cái đẹp: Chân, Thiện, Mĩ.
- Bức tranh được người em gái vẽ bằng cả tài năng và tình cảm trong sáng.
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
I. Đọc và tìm hiểu chung
Nhân vật người anh:
II. Phân tích
a/ Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
b/ Khi tài năng của em gái được phát hiện và đạt giải
c/ Khi đứng trước bức tranh vẽ chính mình của em gái
Người anh nhận ra thói xấu của mình: ghen tị, tầm thường.
Nhận ra tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của em gái
?- Theo em, nhân vật người anh
đáng yêu hay đáng ghét ?
Người anh đáng trách nhưng
cũng đáng cảm thông vì những
tính xấu chỉ là nhất thời.
- Người anh đã hối hận, day dứt,
nhận ra tâm hồn trong sáng của em
và hiểu đố kị, ghen ghét là tính xấu.
CùNG
SUY NGHĩ !!!
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
I. Đọc và tìm hiểu chung
Nhân vật người anh:
II. Phân tích
a/ Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
b/ Khi tài năng của em gái được phát hiện và đạt giải
c/ Khi đứng trước bức tranh vẽ chính mình của em gái
Người anh nhận ra thói xấu của mình: ghen tị, tầm thường.
Nhận ra tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của em gái

?- Nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật người anh?
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)

2. Nhân vật người em:
? Là cô bé hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu, có tài năng và lòng vị tha, nhân hậu
- Ngoại hình:
Mặt luôn bị bẩn, lọ lem
- Cử chỉ, hành động:
+ Lục lọi đồ vật
+ Tự chế màu vẽ,...
- Tài năng:
Vẽ rất đẹp
- Thái độ:
Hồn nhiên, gần gũi, yêu quý anh,...
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
I. Đọc và tìm hiểu chung
Nhân vật người anh:
II. Phân tích
a/ Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
b/ Khi tài năng của em gái được phát hiện và đoạt giải
c/ Khi đứng trước bức tranh vẽ chính mình của em gái
2. Nhân vật người em:
III. Tổng kết:
Nghệ thuật:
Nội dung
* Ghi nhớ - SGK- T35


* Nội dung:
Sự chiến thắng của tình cảm
trong sáng nhân hậu với
thói ghen ghét, đố kị
-Tình cảm trong sáng, lòng
nhân hậu giúp con người
hoàn thiện mình.
* Nghệ thuật:
- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất.
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân
vật hợp lí.
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)
C?NG C?
Người anh trai
Kiều Phương
A
Kiều Phương và người anh trai
C
B
D
Kiều Phương và chú Tiến Lê
1- Nhân vật chính trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” là ai?
Lời người em, ngôi thứ nhất
Lời tác giả, ngôi thứ ba
c
Lời người anh, ngôi thứ nhất
a
B
D
Lời người anh, ngôi thứ ba
2- Truyện “Bức tranh của em gái tôi” được kể bằng lời của ai và theo ngôi thứ mấy ?
Ô CHỮ BÍ MẬT
T
Â
M
L
Í
N
G
Ỡ
N
G
À
N
G
K
I
Ề
U
P
H
Ư
Ơ
N
G
T
Ạ
D
U
Y
A
N
H
B
Í
M
Ậ
T
N
H
Ấ
T
N
H
Ì
3
4
1
7
6
5
2
1. Tên người em gái trong truyện?
2. Truyện Bức tranh của em gái tôi đạt giải gì trong cuộc thi viết " Tương lai vẫy gọi"?
3. Truyện Bức tranh của em gái tôi đã miêu tả tinh tế điều gì của nhân vật?
4. Cảm giác thoạt tiên của người anh khi đứng trước bức chân dung mình do em gái vẽ?
5. Bức chân dung người anh của Mèo đạt giải này?
6. Mọi điều gì của Mèo cuối cùng cũng bị lộ?
7. Tác giả truyện ngắn "Bức tranh của em gái tôi`?
L
Í
N
G
Ỡ
G
À
N
G
K
I
Ề
U
P
H
Ư
Ơ
G
T
Ạ
D
Y
A
N
H
B
Í
M
T
N
Ấ
T
N
Ì
3
4
1
7
6
5
2
T
M
Ô CHỮ BÍ MẬT
I. Đọc và tìm hiểu chung
Nhân vật người anh:
II. Phân tích
a/ Khi tài năng của em gái chưa được phát hiện
b/ Khi tài năng của em gái được phát hiện và đoạt giải
c/ Khi đứng trước bức tranh vẽ chính mình của em gái
1. Nắm chắc nội dung bài học:
Tóm tắt truyện
Giá tr? n?i dung, ngh? thu?t c?a truy?n
2. Hoàn thành bài tập phần luyện tập
3. Chuẩn bị bài: "Vượt Thác" -Võ Quảng
2. Nhân vật người em
III. Tổng kết:
Nghệ thuật:
Nội dung
* Ghi nhớ - SGK- T35
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Tiết 81; 82: BứC TRANH CủA EM GáI TÔI
(T? Duy Anh)