Bài 2. Xã hội nguyên thuỷ

Công cụ lao động
Hình thức kiếm sống
Có vũ khí nhọn, sắc. Biết săn bắn, trồng trọt và chăn nuôi.
Kiếm sống bằng săn bắt, hái lượm
Dựa vào tự nhiên, đời sống bấp bênh
Khai thác, chinh phục tự nhiên, đời sống ổn định
Người tinh khôn
Người tối cổ
Bài 2
XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
1. Thị tộc và bộ lạc. Đời sống sinh hoạt trong các thị tộc.
2. Sự xuất hiện công cụ kim khí  Cuộc sống loài người có bước tiến lớn .
3. Tư hữu xuất hiện  Xã hội nguyên thủy dần tan rã.
- Ở giai đoạn người tinh khôn, số dân tăng lên. Xuất hiện các thị tộc.
Thị tộc A
1. Thị tộc và bộ lạc.
Thị tộc là gì? Thị tộc ra đời khi nào?
- Thị tộc là tập hợp những người (2-3 thế hệ) cùng dòng máu và sống quây quần với nhau.
- Các thị tộc cùng tương trợ, giúp đỡ nhau trong đời sống, sinh hoạt.
Các thị tộc trong bộ lạc có quan hệ với nhau như thế nào?
Em hiểu thế nào là bộ lạc?
 Các thành viên trong thị tộc cùng làm, cùng hưởng (Nguyên tắc vàng trong xã hội nguyên thủy).
Các thành viên trong thị tộc lao động và sinh hoạt với nhau theo nguyên tắc nào?
- Nguyên tắc vàng trong xã hội nguyên thủy thể hiện tính cộng đồng, công bằng và bình đẳng, cùng làm, cùng hưởng.
a. Thị tộc.
A1
A2
A2
A
A1
A2
A2
b. Bộ lạc.
A1
A2
A2
A
A1
A2
A2
Thị tộc A
A4
A5
A5
A3
A4
A5
A5
Thị tộc AA
A11
A12
A12
A10
A11
A12
A12
Thị tộc AAA
BỘ LẠC
- Bộ lạc là sự tập hợp, liên kết của một số thị tộc.
Em hiểu thế nào là nguyên tắc vàng trong xã hội nguyên thủy?.
- Khoảng 5500 năm trước đồng đỏ xuất hiện ở Tây Á, Ai Cập, đến khoảng 4000 năm trước đồng thau xuất hiện.
2. Buổi đầu của thời đại kim khí.
Theo em công cụ kim loại gồm những chất liệu gì?
Em có biết công cụ kim loại nào xuất hiện sớm nhất? Xuất hiện thời gian nào, ở đâu?
a. Sự xuất hiện công cụ kim loại.
- Khoảng 3000 năm trước, cư dân Tây Á, Nam Âu biết dùng đồ sắt.


b. Tác dụng.
- Công cụ kim loại ra đời  tác dụng vượt xa đồ đá  năng suất lao động tăng nhanh  có của cải dư thừa thường xuyên.
Năng suất lao động tăng nhanh Của cải có dư thừa thường xuyên
Năng suất lao động thấp  Đời sống không ổn định
Năng suất lao động tăng Đủ ăn
Tư hữu ra đời có tác động tới xã hội như thế nào?
3. Sự xuất hiện tư hữu và xã hội có giai cấp.
Sản phẩm dư thừa thường xuyên
- Tác dụng của công cụ kim loại  của cải dư thừa thường xuyên  người đứng đầu bộ lạc chiếm làm của riêng mình  Tư hữu xuất hiện.
Theo các em: Ai sẽ là người chiếm số của cải dư thừa ấy?
Tư hữu ra đời như thế nào?
a. Tư hữu ra đời.
- Tư hữu xuất hiện  Tính cộng đồng (nguyên tắc vàng) trong xã hội nguyên thủy dần phá vỡ.
b. Sự tác động của tư hữu đến xã hội nguyên thủy.
Ôi! từ ngày có công cụ kim loại số của cải của bộ lạc làm ra ngày càng nhiều, đã có dư thừa thường xuyên.
Có nên cứ tích lũy để chia đều cho mọi người hoặc chi cho các công việc chung như ngày xưa không nhỉ ?..?..?..?
Không! Số sản phẩm dư thừa này giờ không thể là của chung để chia đều mà ta sẽ chiếm làm của riêng.
Vì ta là người đứng đầu bộ lạc này.
Nói lên tính cộng đồng, bình đẳng trong đời sống, sinh hoạt của các thị tộc.
N
g
u
y
ê
n
t
ắ
c
v
à
n
g
15
14
13
12
11
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
GỒM 13 Ô CHỮ CÁI
Hết giờ
N
t
v
Hết giờ
Khai phá nhiều vùng đất, năng suất lao động tăng, có dư thừa, tư hữu xuất hiện, xã hội nguyên thủy rạn nứt.
Săn bắt, hái lượm, dựa vào tự nhiên, đời sống bấp bênh
Trồng trọt, chăn nuôi, khai thác, chinh phục tự nhiên, đời sống ổn định
Qua 2 bài đã học, hãy rút ra những nhận xét về cuộc sống của con người qua 3 thời kỳ?
Bài tập:
Học sinh quan sát tranh và trả lời câu hỏi:
Học sinh về nhà chuẩn bị:
1. Khái quát sự phát triển của cuộc sống loài người từ khi xuất hiện đến khi tư hữu ra đời.
2. Xã hội nguyên thủy tan rã khi nào? Tại sao?
3. Nêu những đặc điểm chung về tự nhiên, kinh tế của các quốc gia cổ đại phương Đông?
4. Xã hội phương Đông cổ đại gồm các tầng lớp, giai cấp nào? cuộc sống của từng tầng lớp, giai cấp ra sao?
Đuổi bắt và hái lượm. Phụ nữ có vai trò chủ đạo trong việc duy trì sinh hoạt hàng ngày  người phụ nữ là trụ cột gia đình  Thị tộc mẫu hệ.
Trồng trọt, chăn nuôi. Đàn ông đảm nhận những công việc nặng nhọc  người đàn ông là trụ cột gia đình  Thị tộc phụ hệ.
Năng suất lao động của các gia đình không đều nhau  Sự phân biệt giàu nghèo trong xã hội