Bài 2. Vận chuyển các chất trong cây

BÀI 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂY
“Tại sao trong tự nhiên nước chảy từ trên cao xuống mà trong cây nước đi ngược từ dưới đi lên?”
“Tại sao trong tự nhiên nước chảy từ trên cao xuống mà trong cây nước đi ngược từ dưới đi lên?”
Chỉ ra điểm kết thúc của con đường xâm nhập hướng tâm (nước và ion khoáng) từ đất vào rễ cây?
Trung trụ
 Quan sát hình ảnh động và cho biết trong cây có những dòng vận chuyển nào?
- Dòng đi xuống (dòng mạch rây)
- Dòng đi lên (dòng mạch gỗ)

Chất hữu cơ
Nước và ion khoáng
Trong cây có 2 dòng vận chuyển:
Quan sát sơ đồ để thấy được con đường đi
của dòng mạch gỗ trong cây
THẢO LUẬN
Nêu cấu tạo, thành phần dịch và động lực của dòng mạch gỗ và dòng mạch rây bằng cách điền vào phiếu học tập sau:
Yêu cầu nội dung thảo luận :
MINH HỌA – CẤU TẠO MẠCH GỖ
* So sánh cấu tạo của quản bào và mạch ống, bằng cách điền vào bảng sau:
* Loại tế bào cấu tạo nên mạch gỗ?
** Cấu tạo mạch gỗ thích hợp với chức năng vận chuyển nước và ion khoáng từ rễ lên lá ?
Yêu cầu nội dung thảo luận :
MINH HỌA – CẤU TẠO MẠCH GỖ
Đáp án: *Mạch gỗ cấu tạo gồm nhưng tế bào chết là quản bào và mạch ống.
** -Các tế bào không có màng, không có bào quan. Đầu cuối và thành bên đục thủng lỗ và nối với nhau thành những ống dài rỗng 2 đầu từ rễ lên lá lực cản thấp giúp dòng mạch gỗ vận chuyển ngược chiều trọng lực.
Quản bào và mạch ống thì sắp xếp các lỗ bên sít nhau tạo ra dòng vận chuyển ngang.
- Thành mạch gỗ được linhin hóa nên bền chắc và chịu nước.
MINH HỌA – CẤU TẠO MẠCH RÂY
Đáp án
Là những tế bào sống. Gồm 2 loại tế bào: tế bào ống rây và tế bào kèm.
Các ống rây nối với nhau thông qua bản rây tạo thành ống dài đi từ lá xuống rễ.
Các tế bào kèm giàu ti thể là nguồn cung cấp năng lượng (ATP) cho quá trình vận chuyển chủ động
* Loại tế bào cấu tạo nên mạch rây?
** Cách sắp xếp các tế bào
Nội dung nghiên cứu
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
Nêu thành phần dịch mạch gỗ và thành phần dịch mạch rây?
Xem phim  xác định động lực đẩy dòng mạch gỗ
Do áp suất rễ (động lực đầu dưới)
Xem phim xác định động lực đẩy dòng mạch gỗ
Do thoát hơi nước qua lá
Hình 2.4.Ứ giọt ở cây lúa
a) Ứ giọt ở đỉnh lá lúa

b) Thủy khổng ở lá
Giải thích hiện tượng ứ giọt ở cây lúa?
Xem hình xác định động lực đẩy dòng mạch gỗ
Do lực liên kết giữa các phân tử nước…
Xem hình xác định động lực của dòng mạch rây
*Chất hữu cơ tổng hợp chủ yếu ở cơ quan nào của cây?
**Cơ quan nào của cây cần chất hữu cơ?
***Chất hữu cơ trong cây được vận chuyển nhờ động lực nào?
Thảo luận theo gợi ý
Đáp án:
*Chất hữu cơ tổng hợp ở các tế bào ở lá cây.
**Tất cả các cơ quan cần chất hữu cơ
*** Do sự chệnh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan cho (lá) và cơ quan chứa (rễ, củ, quả…) dòng mạch rây vận chuyển từ nơi có áp suất thẩm thấu cao(lá) đến nơi có áp suất thẩm thấu thấp(rễ, củ, quả …)
Động lực của dòng mạch gỗ
Động lực của dòng mạch rây
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
1. Chứng minh cấu tạo của mạch gỗ thích nghi với chức năng vận chuyển nước và ion khoáng từ rễ lên lá?
2. Động lực nào giúp dòng nước và ion khoáng di chuyển được từ rễ lên lá ở những cây gỗ cao lớn hàng chục mét?
3. Nếu m?t ống mạch gỗ bị tắc, dòng mạch gỗ có thể đi lên được không?
4. Động lực nào nay dòng mạch rây đi từ lá đến các cơ quan khác.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Tại sao khi ta bóc vỏ quanh
cành cây hay thân cây thì sau
một thời gian phía trên chỗ
bị bó phình to ra?
HỒ THỊ LIÊN