Bài 2. Vận chuyển các chất trong cây

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
A: Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nước và ion khoáng được xâm nhập vào rễ theo
những con đường nào? Đặc điểm của từng con đường?
Saccarôzơ
Tinh bột
Ánh sáng mặt trời
H2O
CO2
H2O
+
C6H12O6

CO2
O2
+
Sơ đồ quang hợp ở cây xanh
Đây là quá trình trao đổi vật chất nào của cây xanh?
Sản phẩm là gì?
 Quan sát hình ảnh động và cho biết trong cây có những dòng vận chuyển nào?
- Dòng đi xuống (dòng mạch rây)
- Dòng đi lên (dòng mạch gỗ)

Chất hữu cơ
Nước và ion khoáng
Trong cây có 2 dòng vận chuyển:
Trong cây có hai dòng vận chuyển vật chất sau:

+ Dòng mạch gỗ (dòng đi lên):
Vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của rễ
rồi tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá
và các phần khác trong cây
+Dòng mạch dây (dòng đi xuống):
Vận chuyển các chất hữu cơ từ các tế bào quang hợp trong phiến
lá vào cuống lá rồi đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ
(rễ, hạt, củ, quả, …)
THẢO LUẬN
Nêu cấu tạo, thành phần dịch và động lực của dòng mạch gỗ và dòng mạch rây bằng cách điền vào phiếu học tập sau:
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP
Nêu thành phần dịch mạch gỗ và thành phần dịch mạch rây?
Động lực dòng mạch gỗ
Đông lực của dòng mạch rây
Động lực của dòng mạch gỗ
Động lực của dòng mạch rây
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP



Do đâu cột thủy ngân bị đẩy lên một đoạn h?
Lực đẩy đó được tạo ra do quá trình nào?
Do có lực từ rễ đẩy lên
làm cột Hg dâng lên
Áp suất rễ



Hình 2.4: Ứ giọt ở cây lúa
a)Ứ giọt ở đỉnh lá lúa; b)Thủy khổng ở lá
Nguyên nhân của hiện tượng trên?
Qua những đêm ẩm ướt, vào buổi sáng thường có những
giọt nước xuất hiện trên đầu tận cùng của lá (thường thấy
ở cây một lá mầm), hiện tượng đó gọi là sự ứ giọt
Vào ban đêm cây hút nhiều nước, nước được chuyển theo mạch
gỗ lên lá và thoát ra ngoài, nhưng qua những đêm ẩm ướt,
độ ẩm không khí cao hơi nước bão hòa, nước không được
chuyển sang dạng hơi nước để thoát ra ngoài bằng thoát
hơi nước mà thoát ra ở dạng giọt qua thủy khổng nhờ áp suất
rễ và lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau nên nước
ở dạng giọt
Hiện tượng ứ giọt thường gặp ở cây một lá mầm
Hiện tượng ứ giọt:
Áp suất rễ đặc biệt quan trọng khi cây rụng hết lá, nhất là khi
cây nghỉ đông, khi đó cây không còn lực kéo do thoát hơi nước
thì áp suất rễ sẽ là lực chủ yếu đưa dòng nước và ion khoáng đi
lên
Thoát hơi nước ở lá qua khí khổng
Khi TB khí khổng mất nước, nó sẽ hút nước từ đâu?
Khi tế bào khí khổng mất nước, nó sẽ hút nước từ các tế bào nhu mô
bên cạnh,tế bào nhu mô lá sẽ hút nước từ mạch gỗ lá và cứ như thế
xuất hiện một lực hút từ lá xuống rễ
Thoát hơi nước của lá có tác dụng gì?
Thoát hơi nước có tác dụng là tạo ra một động lực hút nước
từ lá xuống rễ và đây là động lực quan trọng nhất đưa dòng
nước lên cao
Lực liên kết giữa các phân tử nước
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP


Củng cố:
Dựa vào nội dung kiến thức đã học trong bài em hãy cho biết:
Tại sao có những thuốc trừ sâu bệnh lại phun qua lá, có những
thuốc lại tưới dưới đất ?
Vì có những thuốc chỉ vận chuyển trong mạch gỗ, khi đó chúng ta
không thể phun qua lá mà nên tưới vào đất để rễ cây hút lên.
Với những thuốc vận chuyển trong mạch dây thì phải phun qua
lá để đến các bộ phận của cây
Như vậy việc hiểu biết về vận chuyển các chất trong cây giúp chúng
ta sử dụng thuốc bảo vệ thực vât một cách hợp lý, giúp tăng năng
xuất cây trồng