Bài 2. Phiên mã và dịch mã

Bài 2: phiên mã và dịch mã
PHIÊN MÃ
DỊCH MÃ
Là quá trình tổng hợp protein.
Diễn ra tại tế bào chất của tế bào.(lưới nội chất hạt)
Gồm 2 giai đoạn là hoạt hóa axit amin và tổng hợp chuỗi polipeptit.
ADN
mARN
prôtêin
Phiên mã
Dịch mã
Nhân đôi
Hoạt hóa axit amin.
- Nhờ enzym đặc hiệu và ATP
- Axit min được hoạt hóa và gắn với tARN tương ứng.
Aa + ATP + tARN
aa _tARN + AMP + Pi
Enzym
Kết thúc: phức hợp aa_tARN.
2. Tổng hợp chuỗi polipeptit.
Gồm 3 giai đoạn: mở đầu, kéo dài và kết thúc.
a. Mở đầu.
+ Tiểu đơn vị bé của riboxom gắn với mARN ở vị trí nhận biết đặc hiệu, vị trí này nằm gần codon mở đầu (AUG).
+ tARN_aaMĐ (aaMĐ : Mêtiônin của sinh vật nhân thực).
=> Bổ sung mã mở đầu theo NTBS.
+ Tiểu đơn vị lớn của riboxom kết hợp tiểu đơn vị bé tạo riboxom hoàn chỉnh.

b. Kéo dài chuỗi polypeptit.
+ tARN mang aa1 vào bổ sung với bộ 3 thứ nhất theo NTBS.
+ liên kết peptit giữa aamđ và aa1 hình thành, giải phóng 1 H2O.
+ riboxom dịch đi một bước = 1 bộ ba trên mARN để đỡ phức hợp côdon-anticôđon.
=> Quá trình dịch mã cứ diễn ra đến cuối phân tử mARN.
c. Kết thúc.
+ Khi Riboxom tiếp tục với mã kết thúc trên mARN (UAG) thì quá trình dịch mã hoàn tất.
+ Nhờ một loại enzym đặc hiệu, axit amin mở đầu (Met) được cắt khỏi chuỗi polypeptit vừa tổng hợp.chuỗi polipeptit được giải phóng.
+ Chuỗi polypeptit tiếp tục hình thành các cấu trúc bậc cao hơn, trở thành protein hoạt tính sinh học cao.
III. Pôliribôxôm.
- Nhiều ribôxôm cùg tham gia dịch mã trên phân tử mARN => pôliribôxôm.
- Các chuỗi pôlipeptit (prôtêin) được tạo thành giống nhau (prôtêin cùng loại).
Mỗi mARN được dùng để tổng hợp 1 hay nhiều chuỗi pôlipeptit.
rồi đuợc enzym phân hủy đi.
=> Tăng hiệu xuất tổng hợp prôtêin
IV. Mối quan hệ giữa AND- ARN- Protein và tính trạng.
- Vật liệu di truyền là AND được truyền lại cho đời sau thông qua cơ chế nhân đôi của AND.
- Thông tin di truyền trong AND được biểu hiện thành tính trạng thông qua cơ chế phiên mã và dịch mã.
- Mối liên hệ trên là cơ chế hình thành một tính trạng trong đời 1 cá thể. Bố mẹ không truyền cho con những tính trạng đã hình thành sẵn mà truyền một hệ gen trong AND quy định sự tổng hợp những protein đặc thù tạo nên tính trạng
ADN
Phiên mã
mARN
prôtêin
Nhân đôi
Dịch mã
Tính trạng
nhân
TBC