Bài 2. Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân

MỘT SỐ HIỂU BIẾT VỀ NỀN
QUỐC PHÒNG TOÀN DÂN
Bài 1 (Tiết 1)

Qua bài học này:
- Trang bị cho học sinh những kiến thức phổ thông cần thiết về nền quốc phòng toàn dân và xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh; bước đầu hình thành ý thức quốc phòng trong quá trình học tập, rèn luyện.

- Xây dựng ý thức trách nhiệm công dân đối với sự nghiệp quốc phòng toàn dân, nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng,tích cực tham gia quân đội, củng cố quốc phòng để bảo vệ Tổ quốc.
I. Vị trí, tính chất, nội dung nền quốc phòng toàn dân:
Em hiểu thế nào là quốc phòng?
1/ Khái niệm:
+ Quốc phòng là tổng thể những hoạt động đối nội và đối ngoại của nhà nước về quân sự,chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học,… để phòng thủ quốc gia.
+ Một số đặc điểm của nền quốc phòng toàn dân:
- Nền quốc phòng toàn dân là nền quốc phòng của dân, do dân và vì dân.
- Là nền quốc phòng mang tính tự vệ tích cực, toàn dân chủ động xây dựng để bảo vệ thành quả của nhân dân, bảo vệ XHCN.
- Là nền quốc phòng hoàn toàn chính nghĩa, phục vụ nhân dân, bảo vệ tổ quốc, không bành trướng, đe dọa hoặc can thiệp vào 1 quốc gia nào.
- Là nền quốc phòng xây dựng và triển khai theo kiểu phòng thủ tổng hợp bằng sức mạnh tổng hợp của toàn dân.
2. Vị trí của nền quốc phòng toàn dân:
a. Nền quốc phòng toàn dân là yếu tố, điều kiện bảo đảm cho đất nước ổn định và phát triển:
- Mỗi một quốc gia muốn tồn tại và phát triển phải xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh để bảo vệ tổ quốc.
- Mỗi quốc gia đều có sức mạnh quốc phòng riêng: có quốc gia lấy quân đông, vũ khí tốt; có quốc gia lấy sông sâu, núi hiểm, thành lũy kiên cố,…
- Ở Việt Nam, nguồn sức mạnh vô tận của nền quốc phòng là ở nơi dân. Đảng và nhà nước ta luôn kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, đảm bảo cho nền quốc phòng toàn dân trong thời đại mới bảo vệ sự nghiệp xây dựng hòa bình ở nước ta.
b. Xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh là một trong những nội dung cơ bản và chủ yểu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc:
Trong tình hình hiện nay, chủ nghĩa đế quốc, các thế lực thù địch đang tiến hành các âm mưu, thủ đoạn hành động chống phá ta bằng chiến lược “diễn biến hóa hòa bình”, bạo loạn lật đổ và răn đe vũ trang xâm lược, vì vậy muốn bảo vệ tổ quốc, bảo vệ thành quả cách mạng phải không ngừng xây dựng và hoàn thiện nền quốc phòng toàn dân đủ sức bảo vệ Tổ quốc.
3. Tính chất của nền quốc phòng toàn dân:
Tính chất toàn dân:
Là nền quốc phòng không phải của nhà nước mà là của nhà nước và nhân dân xây dựng, mọi người đều có trách nhiệm tham gia các hoạt động quốc phòng không phân biệt già, trẻ, giới tính, tôn giáo, dân tộc,…
b. Tính chất toàn diện:
Thể hiện trên các mặt hoạt dộng đối nội và đối ngoại trên các lĩnh vực quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa,khoa học tạo nên sức mạnh cho đất nước mà không chỉ là sức mạnh quân sự.
c. Tính chất hiện đại
Thể hiện ở tổ chức lượng quốc phòng, trang bị vũ khí, cơ sở vật chất, ở cách bố trí lức lượng huy động sức mạnh phù hợp với sự phát triển của khoa học kĩ thuật, công nghệ hiện đại của khu vực và quốc tế.
d. Tính chất gắn với nền an ninh nhân dân của nền quốc phòng toàn dân:
Quốc phòng toàn dân gắn chặt với an ninh nhân dân là sự gắn bó giữa xây dựng và bảo vệ tổ quốc nhằm chống thù trong giặc ngoài để giữ gìn hòa bình và phát triển đất nước.
4. Nội dung nền quốc phòng toàn dân:
Có 2 nội dung cơ bản:
Lực lượng quốc phòng toàn dân:
Gồm thực lực, tiềm lực và tiềm năng quốc phòng:
- Thực lực quốc phòng: Là lực lượng thường trực hiện có của nền quốc phòng, có thể sử dụng ngay: đó là lực lượng vũ trang, cơ sở sản xuất vũ khí, kho tàng vũ khí, các mặt hàng phục vụ quân đội.
- Tiềm lực quốc phòng: tồn tại dưới dạng nhân lực và vật lực.
- Tiềm năng quốc phòng: cả lực lượng quốc gia có thể biến thành lực lượng quốc phòng, hoặc biến thành tiềm lực, thực lực quốc phòng.
b/ Thế trận quốc phòng toàn dân:
- Là hình thức tổ chức, sắp xếp lực lượng quốc phòng.
- Là thế trận quốc phòng được tổ chức, sắp xếp một cách hợp lí cả nhân lực và vật lực.