Bài 2. Mạng thông tin toàn cầu Internet

Bài 2:
Mạng thông tin
toàn cầu Internet

I. Internet là gì ?
Internet là mạng kết nối hàng triệu máy tính và mạng máy tính trên khắp thế giới, cung cấp cho mọi người khả năng khai thác nhiều dịch vụ thông tin khác nhau: đọc, nghe hoặc xem tin trực tuyến thông qua các báo điện tử, đài hoặc truyền hình trực tuyến, điện tử, thư điện tử (E-mail), trò chuyện trực tuyến (Chat), trao đổi hình thức diễn đàn (Forum), mua bán qua mạng ...

Mạng Internet là của chung, không ai là chủ thực sự của nó. Mỗi phần nhỏ của Internet được các tổ chức khác nhau quản lí, nhưng không một tổ chức hay cá nhân nào nắm quyền điều khiển toàn bộ mạng. Mỗi phần của mạng, có thể rất khác nhau, nhưng được giao tiếp thống nhất với nhau bằng một giao thức thống nhất (giao thức TCP/IP)tạo nên một mạng toàn cầu .



Các máy tính đơn lẻ hoặc mạng máy tính tham gia vào Internet một cách tự nguyện và bình đẳng. Đây chính là một trong các điểm khác biệt của Internet so vớ mạng máy tính thông thường khác.
Có rất nhiều người dùng sẵn sàng chia sẻ tri thức, sự hiểu biết cũng như các sản phẩm của mình trên Internet. Nhờ công nghệ cùng các thiết bị kết nối ngày càng hiện đại, Internet đem đến cho người dùng khả năng tiếp cận các nguồn thông tin ở khắp nơi trên thế giới một cách thuận tiện, gần như tức thời, không phụ thuộc vị trí địa lí. Chính vì thế, khi đã gia nhập Internet, về mặt nguyên tắc, hai máy tính ở hai đầu Trái Đất cũng có thể kết nối để trao đổi trực tiếp thông tin với nhau.
II. Một số dịch vụ trên Internet
Tiềm năng của Internet rất lớn, ngày càng có nhiều dịch vụ được cung cấp trên Internet nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng. Dưới đây là một số dịch vụ cơ bản.
a. Tổ chức và khai thác trên web
Dịch vụ được sử dụng phổ biến nhất trên Internet là tổ chức và khai thác thông tin trên World Wide Web (WWW, còn gọi là web). Dịch vụ này tổ chức thông tin(gồm văn bản, hình ảnh,...) dưới dạng các trang nội dung, được gọi là các trang web. Bằng một chương trình máy tính (gọi là trình duyệt web), người dùng có thể dễ dàng truy cập để xem nội dung các trang đó khi máy tính được kết nối với Internet. Các trang web thường được liên kết với nhau, nhờ thế một từ một trang web ta có thể nhanh chónh truy cập được cá tranh web khác.
Dịch vụ này phát triển nhanh tới mức nhiều hiểu nhầm rằng Internet chính là web. Tuy nhiên, web chỉ là một dịch vụ được nhiều người sử dụng nhất trên Internet.
b. Tìm kiếm thông tin trên Internet
Thông tin trên mạng rất đa dạng và phong phú. Để người dùng nhanh chóng tìm được thông tin cần thiết, dịch vụ tìm kiếm thông tin trên Iternet ra đời. Người dùng có thể sử dụng:
Máy tìm kiếm là công cụ được cung cấp trên Internet giúp tìm kiếm thông tin trên đó dựa trên cơ sở các từ khóa liên quan đến vấn đề cần tìm. Hình 9 dưới đây là ví dụ sử dụng máy tìm kiếm Google với từ khóa thi Olympic toán để tìm thông tin liên quan đến các cuộc thi Olympic toán.
Danh mục thông tin (directory) là trang web chứa danh sách các trang web khác có nội dung được phân theo chủ đề (ví dụ danh mục thông tin trên các trang web của Google, Yahoo).
Khi truy cập danh mục thông tin, người dùng nháy chuột vào chủ đề mình quan tâm để nhận được danh sách các trang web có nội dung liên quan và truy cập trang web cụ thể để nhập nội dung.
Lưu ý: không phải mọi thông tin trên Internet đề là thông tin miễn phí (mở). Khi sử dụng mọi thông tin trên mạng cần lưu ý bản quyền của thông tin đó.Các thông tin miển phí thường là các thông tin văn hóa, khoa học, xã hội giáo dục và đào tạo, ...Trên Internet củng có nhiều thông tin mà chỉ những người có quyền mới được phép truy cập và khai thác.
c. Thư điện tử
Thư điện tử (E-mail) là dịch vụ trao đổi thông tin trên Internettho6ng qua các hộp thư điện tử. Sử dụng thư điện tử, người ta có thể đính kèm các tệp ( phần mềm, văn bản, âm thanh, hình ảnh, video, ...) để gửi cho nhau.
Đây cũng là một trong các dịch vụ được sử dụng rất phổ biến. Người dùng có thể trao đổi thông tin cho nhau một cách nhanh chóng, tiện lợi với chi phí thấp.

d. Hội thảo trực tuyến
Internet cho phép tổ chức các cuộc họp, hội thảo từ xa với sự tham gia của nhiề người ở nhiều nơi khác nhau. Người tham gia chỉ cần ngồi bên máy tính của mình trao đổi, thảo luận với nhiều người ở vị trí địa lí khác nhau. Hình ảnh, âm thanh của hội thảo và các bên tham gia được trực tiếp qua mạng và hiển thị trên màn hình hoặc phát trên loa máy tính.
III. Một vài ứng dụng khác trên Internet
a. Đào tạo qua mạng
Đào tạo qua mạng hiện là một trong các dịch vụ được phát triển mạnh mẽ. người học có thể truy cập Internet để nghe các bài giảng, trao đổi hoặc nhận các chỉ dẫn trực tiếp từ giáo viên, nhận các bài tập hoặc các tài liệu học tập khác và nộp kết quả qua mạng mà không cần tới lớp.
Đào tạo qua mạng đem đến cho người học cơ hội học “mọi lúc, mọi nơi”
b. Thương mại điện tử
Caùc doanh nghiệp, cá nhìn kó thể đưa nội dung văn bản, hình ảnh giới thiệu thaäm chí caùc ñoaïn video quaûng caùo saûn phaåm leân caùc trang web seõ nhö caùc “chôï” va ø“gian haøng” ñieän töû. Ngöôøi duøng coù theå truy caäp Internet, vaøo caùc “chôï” vaø “gian haøng” ñieän töû ñoù ñeå löïa choïn, ñaët mua haøng seõ coù ngöoøi mang tôùi taän nhaø.
Khả năng thanh toán chuyển khoảng qua mạng cũng cho phép người mua hàng trả tiền thông qua mạng. Nhờ các khả năng này, các dịch vụ tài chính ngân hàng có thể thực hiện qua Internet, mang lại sự thuận tiện nhiều hơn cho người sử dụng .
Ngoài ra chúng ta cò thể tham gia các diển đàn, mạng xã hội hoặc trò chuyện trực tuyến (chat), chơi trò chơi trực tuyến (game online) nhờ mạng Internet. Trong tương lai, các dịch vụ trên Internet ngày càng gia tăng và phát triển đàp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng .
làm thế nào để kết nối Internet ?
Người dùng cần đăng kí với một nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP-Internet Service Provider) để được hỗ trợ cài đặt và cấp quyền truy cập Internet. Nhờ môđem và một đường kết nối riêng( có dây như đường điện thoại, đường truyền thuê bao (leased line), đường truyền ADSL; không dây như Wi-Fi) các máy tính đơn lẻ hoặc các mang LAN, WAN được kết nối vào hệ thống mạng của ISP rồi từ đó kết nối với Internet. D9ó cũng chính là lí do vì sao người ta thường nói Internet là mạng của các mạng máy tính.
Một số nhà cung cấp dịch vụ Internet ở Việt Nam: Tổng Công ti Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT, Tổng Công ti Viễn thông Quân đội Viettel, Tập đoàn FPT, Công ti NetNam thuộc Viện Công nghệ Thông tin,.
Các đường kết nối giữa hệ thống mạng của những nhà cung cấp dịch vụ Internet được các quốc gia trên thế giới cùng xây dựng và được gọi là đường trục Internet. Hệ thống các đường trục Internet có thể là hệ thống cáp quang qua đại dương hoặc đường kết nối viễn thông nhờ các vệ tinh.

GHI NHỚ
Internet là hệ thống kết nối các máy tính và mạng máy tính ở quy mô toàn thế giới.
Internet cung cấp nhiều dịch vụ và các ứng dụng khác nhau như: tổ chức và khai thác thông tin, tìm kiếm và trao đổi thông tin, đào tạo qua mạng, thương mại điện tử,.
Người dùng kết nối với Internet thông qua nhà ucng cấp dịch vụ Internet.

Câu hỏi và bài tập:
1. Internet là gì? Hãy cho biết một vài đặc điểm khác biệt của mạng Internet so với các mạng LAN, WAN.
2. Liệt kê một số dịch vụ trên Internet và cho bitế lợi ích khi sử dụng dịch vụ đó.
3. Sau khi sưu tầm được nhiều hình ảnh đẹp về phong cảnh quê hương em, nếu muốn gửi cho các bạn ở nơi xa, em có thề sử dụng dịch vụ nào trên Internet?

4. Khi đặt mua vé xem một trận bóng đá của đội bóng em yêu thích qua Internet, em đã sử dụng laọi dịch vụ nào trên Internet?
5. Dịch vụ nào của Internet được nhiều người sử dụng nhất để xem thông tin?
6. Làm thế nào để máy tính của em có thể kết nối được với mang Internet?
7. Em hiểu thế nào về câu nói Internet là mạng của các mạng máy tính?