Bài 19. Từ trường

BÀI GIẢNG
VẬT LÝ LỚP 10
Người trình bày:

TỪ TRƯỜNG
I. Tương tác từ
a. Tương tác giữa hai nam châm
b. Tác dụng của dòng điện lên nam châm
c. Tương tác giữa hai dòng điện
d. Khái niệm tương tác từ
e. Tương tác điện và tương tác từ
II. Khái niệm từ trường
a. Các hạt mang điện chuyển động tương tác với nhau như thế nào?
b. Nguồn gốc gây ra từ trường của dòng điện và nam châm
c. Khái niệm từ trường
Tương tác từ
Tương tác giữa hai nam châm
Tác dụng của dòng điện lên nam châm
Kết luận: dòng điện cũng có khả năng tác dụng lên nam châm
Thí nghiệm:
Khi đặt một kim nam châm gần một dòng điện thì cực Bắc của kim nam châm bị hút về phía dòng điện
Ocxtet
Ocxtet (1777-1851) được phong danh hiệu tiến sĩ triết học năm 22 tuổi sau đó là giáo sư Đại Học Côpenhaghen.
Ông đã phát hiện ra được từ trường xung quanh dây dẫn nhờ thí nghiệm tác dụng của dòng điện lên kim nam châm.
Phát minh của Ocxtet chỉ ra sự tương tác giữa điện và từ có mối liên quan với nhau.
Tương tác giữa hai dòng điện
Thí nghiệm
AB và CD
đẩy nhau
AB và CD
hút nhau
Tương tác giữa hai dòng điện
Kết luận: khi hai dây dẫn mang dòng điện đặt gần nhau chúng sẽ tương tác với nhau
Vậy dòng điện không chỉ tác động lên nam châm mà nó còn tác dụng lên một dòng điện khác.
Tương tác giữa hai nam châm
Tác dụng của dòng điện lên nam châm
Tương tác giữa hai dòng điện
Khái niệm tương tác từ


Tương tác giữa nam
châm với nam châm
Tương tác giữa nam
châm với dòng điện
Tương tác giữa dòng
điện với dòng điện

Tương tác điện và tương tác từ


Hai hạt mang điện gần nhau
Bao giờ cũng có tương tác điện giữa chúng
Chưa chắc đã có tương tác từ
Thí nghiệm
Dây dẫn AB có I1 ? 0
Dây dẫn CD có I2 = 0 (dây CD chỉ có điện tích đứng yên)
? Không có lực từ tác dụng lên các dây dẫn.
Tương tác điện và tương tác từ
Vậy: chỉ khi nào có dòng electron tự do di chuyển trong các dây dẫn thì giữa chúng mới có tương tác từ
Kết luận: tương tác từ chỉ xảy ra giữa các hạt mang điện chuyển động và không liên quan đến điện trường của các điện tích.
Các hạt mang điện chuyển động tương tác với nhau như thế nào?
Dòng điện I1 tác dụng từ lên dòng điện I2 nhờ một dạng vật chất phân bố liên tục tồn tại xung quanh I2
? Dạng vật chất đó gọi là từ trường




Điện trường
Từ trường
Điện tích
Dòng điện
Từ trường tác dụng lực từ lên các hạt mang điện chuyển động trong nó
+ I2 đặt trong từ trường của I1 -> từ trường của I1 tác
dụng lực từ lên I2
+ I1 đặt trong từ trường của I2 -> từ trường của I2 tác
dụng lực từ lên I1
Nguồn gốc gây ra từ trường của dòng điện và nam châm
Từ trường của dòng điện và nam châm được gây ra bởi các hạt mang điện chuyển động
Khái niệm từ trường
Từ trường là dạng vật chất tồn tại xung quanh hạt mang điện chuyển động và tác dụng lực từ lên hạt mang điện khác chuyển động trong đó.
Điện tích đứng yên
Điện tích chuyển động
Điện trường tĩnh
nguồn gốc
nguồn gốc
Điện trường
Từ trường