Bài 19. Từ trường

sở giáo dục & đào tạo bình PHệễ�C
TRệễỉNG THPT PHệễ�C BèNH
Giáo viên: Doaừn Vaờn Chổnh
NEWTON (1642-1727)
Câu 1: ChiỊu cđa l�c Lorenx� phơ thu�c v�o
y?u t? n�o sau:
A. ChiỊu chuyĨn ��ng cđa h�t mang �iƯn.
B. ChiỊu cđa ���ng s�c t�.
C. �iƯn t�ch cđa h�t mang �iƯn.
D. C� 3 y�u t� tr�n
Câu 2: Một điện tích chuyển động tròn đều dưới tác dụng của lực lorenxơ,khi vận tốc của điện tích và độ lớn cảm ứng từ cùng tăng 2 lần thì bán kính quỹ đạo của điện tích :

A. Tăng 4 lần
B. Tăng 2 lần
C. Không đổi
D. Giảm 2 lần



Câu 3:Độ lớn của lực loenxơ không phụ thuộc vào :


A. Gía trị của điện tích .
B. độ lớn vận tốc của điện tích .
C. độ lớn cảm ứng từ.
D. Khối lượng của điện tích .
Câu 4: Trình bày đặc điểm của lực lorenxơ ? Viết biểu thức ? Cho biết ý nghĩa của các đại lượng đó ?
Trả lời :
+ Phương : trùng với mặt phẳng chứa véc tơr cảm ứng từ và véc tơr vận tốc .
+ Chiều : áp dụng quy tắc bàn tay trái
“Ñaët baøn tay traùi duoãi thaúng ñeå cho caùc ñöôøng caûm öùng töø xuyeân vaøo loøng baøn tay, chieàu töø coå tay ñeán ngoùn tay truøng vôùi chieàu vectô vaän toác , khi ñoù ngoùn caùi choaõi ra 900 chæ chieàu cuûa löïc Lorentz neáu haït mang ñieän döông vaø chæ chieàu ngöôïc laïi neáu haït mang ñieän aâm”.
+ độ lớn : fL = q .v.B.sinα
Trong đó : fL : löïc Lorentz (N).
q : Ñoä lôùn ñieän tích (C).
v: Vaän toác cuûa haït (m/s).
B: Caûm öùng töø (T).
α: Goùc hôïp bôûi v vaø B.(rad hay ñoä)


MÔ PHỎNG THÍ NGHIỆM
Gồm ABCD là khung dây cứng có thể quay quanh trục OO`
Hiện tượng: khi cho dòng điện chạy qua khung ta thấy khung có hiện tượng gì xảy ra?
Khung quay quanh trục 00`
BÀI 33 - KHUNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN ĐẶT TRONG
TỪ TRƯỜNG
1- LỰC TỪ TÁC DỤNG LÊN
KHUNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN
O’
D
a. Đường sức từ nằm trong mặt phẳng khung :
Cho khung dây ABCD đặt trong từ trường đều như hình vẽ.
Giả sử cho dòng điện trong khung theo chiều ABCDA thì trong khung có hiện tượng gì xảy ra?
Có lực từ tác dụng lên khung dây
Các lực tác dụng lên các cạnh của khung có chiều như thế nào ?
+ Lực từ tác dụng lên cạnh AB và CD bằng 0. vì AB và CD song song với đường sức từ .
+ Lực từ tác dụng lên cạnh BC
và DA có chiều như hình vẽ.
(áp dụng quy tắc bàn tay trái )
+Vì từ trường đều nên các lực từ tác dụng lên cạnh AD, BC có độ lớn bằng nhau. Hai lực này tạo ra một ngẫu lực làm quay khung.

b. Đường sức từ vuông góc mặt phẳng khung :

Giả sử chiều dòng điện và chiều các đường sức như hình vẽ.
+A�p dụng quy tắc bàn tay trái hãy xác định lực từ tác dụng lên các cạnh của khung có chiều như thế nào?

+Trong trường hợp này, các lực từ không làm quay khung mà có tác dụng làm cho khung dãn ra.


Nếu các đường sức có chiều ngược lại (hướng vào phía sau mặt phẳng hình vẽ) ,thì lực từ tác dụng lên khung có chiều như thế nào?


C
A
B
O
O’
D
c.Mômen ngẫu lực từ tác dụng lên khung dây có dòng điện:
d
l
I
+Theo định luật Amperè ta có :
FBC = FDA = I.B.l
+Mômen ngẫu lực: (N.m)
M = MFBC + MFDA
= FBC.d/2 + FDA.d/2
= I.B.l.d = IBS
S: diện tích của mặt phẳng khung dây.
+? là góc hợp bởi vectơ cảm ứng từ với
và vectơ pháp tuyến với mặt phẳng khung dây thì:
M = B.I.S.sin?
2.ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU:
a.Cấu tạo:
+ Khung dây
+Nam châm
+Bộ góp điện gồm 2 bán khuyên và 2 chổi quét.
b. Hoạt động:
Khi cho I chạy qua khung ta thấy mômen của ngẫu lực từ làm cho khung quay quanh 00`.
- Khi bộ góp điện làm cho mp khung vuông góc với đường sức từ thì i trong khung đổi chiều , làm cho khung quay liên tục và dòng điện từ nguồn vẫn là dòng điện 1 chiều
3.ĐIỆN KẾ KHUNG QUAY :
a.Cấu tạo:
+ Nam châm hình chữ U
+ Lõi sắt
+ khung dây lồng ra bên ngoài
+ Lò xo
b. Hoạt động:(SGK)
4. CỦNG CỐ :
+ Biết cách xác định lực từ trong trường hợp đường sức từ nằm trong mặt phẳng khung và vuông góc với mặt phằng khung .(quy tắc bàn tay trái )
+ Vận dụng công thức :M = B.I.S.sin? để giải toán .