Bài 19. Từ trường

TỪ TRƯỜNG
TỪ TRƯỜNG
Tiết 38 - Bài 19
I- Nam châm
S: cực Nam
N: cực Bắc
Vật liệu: Chất ( hợp chất): sắt, niken, coban, mangan…
I- NAM CHÂM
Nam châm là gì? Trả lời câu C1
1.Là quặng sắt có khả năng hút được sắt vụn
2.Mỗi nam châm bao giờ cũng có hai loại cực phân biệt: Cực nam ( S) ; Cực bắc ( N)
3.Giữa hai nam châm tương tác với nhau thông qua các lực đặt vào các cực
Hai cực cùng tên đẩy nhau
Hai cực khác tên khác nhau
Lực tương tác gọi là lực từ ,các nam châm có từ tính
Trả lời câu C2
Bắc
Nam
Bắc
Nam
S
N
S
N
II. TỪ TÍNH CỦA DÂY DẪN MANG DÒNG ĐIỆN
?
Acqui
K
?
Acqui
K
?
Acqui
K
?
Acqui
K
Thí nghiệm 2:
Nhận xét: nam châm có thể tác dụng lực lên dòng điện
I
O
S
N
Nam
Bắc
Dòng điện cũng có khả năng tác dụng lên nam châm
I
DÒNG ĐIỆN TÁC DỤNG LÊN NAM CHÂM. TN ƠSTET
B C
A D
I1 I2
I
B C
A D
A D
B C
I1 I2
I1
I2
I1
I2
TƯƠNG TÁC GIỮA HAI DÒNG ĐIỆN
Qua các thí nghiệm em rút ra được kết luận gì?
1.Thực nghiệm chứng tỏ dây dẫn mang dòng điện ( gọi tắt là dòng điện ) có từ tính như nam châm
Dòng điện có thể tác dụng từ lên nam châm
Nam châm có thể tác dụng lên dòng điện
Hai dòng điện có thể tương tác với nhau
2.Kết luận
Giữa nam châm với nam châm ,nam châm với dòng điện đều có lực tương tác lực tương tác đó là lực từ
Dòng điện và nam châm có từ tính
II. TỪ TÍNH CỦA DÂY DẪN MANG DÒNG ĐIỆN
Tương tác giữa dòng điện với dòng điện
Tương tác từ
Lực tương tác gọi là lực từ
Tương tác giữa nam
châm với nam châm
Tương tác giữa nam
châm với dòng điện
Ta đã biết một vật gây ra lực hấp dẫn lên các vật khác thì xung quanh vật có trường hấp dẫn ,một điện tích tác dụng lực điện lên các điện tích khác thì xung quanh điện tích có điện trường.
Vậy xung quanh nam châm hay xung quanh dòng điện có môi trường truyền tương tác không mà chúng tương tác được với nhau ?
III. TỪ TRƯỜNG
Trong chương I để giải thích sự xuất hiện của lực điện người ta đưa ra khái niệm điện trường .Dùng phương pháp so sánh tương tự giải thích sự xuất hiện lực từ
a .Khái niệm từ trường.
Xung quanh thanh nam châm hay xung quanh dòng điện có từ trường
b. Điện tích chuyển động và từ trường
Xung quanh điện tích chuyển động co� từ trường
c. Tính chất cơ bản của từ trường
Tác dụng lực từ lên một nam châm hay một dòng điện đặt trong nó
IV.ĐƯỜNG SỨC TỪ
-Dùng để biểu diễn về mặt hình học của từ trường trong không gian
1.Định nghĩa ( sgk )
Làm cách nào để biểu diễn được từ trường về mặt hình học
Đường sức từ là đường được vẽ sao cho hướng của tiếp tuyến tại bất kỳ điểm nào trên đường cũng trùng với hướng của vectơ cảm ứng từ tại điểm đó.
Đường sức từ
a. Định nghĩa:
Nhắ�c lại định nghĩa đường sức điện ?
Các tính chất của đường sức t?
* Tại bất kỳ điểm nào trong từ trường ta cũng có thể vẽ một và chỉ một đường sức từ đi qua điểm đó.
* Các đường sức là những đường cong kín dường sức đi ra từ cực Bắc và đi vào ở cực Nam của nam châm th?.
* Các đường sức từ không cắt nhau
* Nơi nào có cảm ứng từ lớn thì các đường sức từ tại đó vẽ mau hơn(dày hơn),nơi nào có cảm ứng từ nhỏ hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ thưa hơn
3. Từ phổ:
c.Từ phổ
Hình ?nh t?o b?i các m?t s?t ở trong từ trường gọi là t? ph? c?a t? tru?ng đang xét .
T? ph? cho ta bi?t thông tin gì liên quan đến từ trường đang xét ?
T? ph? cho ta bi?t d?ng và s? phâ�n b? c?a các đu?ng c?m ?ng t? c?a t? tr?ong.
Là từ trường có cảm ứng từ tại mọi điểm đều bằng nhau
4. Từ trường đều
Từ trường ở giữa hai cực của nam châm chữ U là từ trường đều
Thế nào là điện trường đều ?
1. Từ trường của dòng điện thẳng dài
M
r
I
Là những đường tròn nằm trong những mặt phẳng vuông góc với dòng điện có tâm nằm trên dòng điện
-Chiều được xác định bằng quy tắc nắm tay phải(sgk)
+
●
2. Từ trường của dòng điện tròn
I
O
2 Các tính chất của đường sức từ:
+ Tại mỗi điểm trong từ trường, có thể vẽ được 1 đường sức từ đi qua và chỉ 1 mà thôi.
+ Các đường sức từ là những đường cong kín.Trong trường hợp nam châm, ở ngoài nam châm các đường sức từ đi ra từ cực Bắc, đi vào ở cực Nam của nam châm tuân theo quy tắc xác định ( quy tắc nắm tay phải )
+ Các đường sức từ không cắt nhau.
+ Nơi nào cảm ứng từ lớn hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ mau hơn (dày hơn), nơi nào cảm ứng từ nhỏ hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ thưa hơn.
Trả lời câu C3

Trái Đất là một nam châm khổng lồ ?
Cũng như nam châm, Trái Đất có 2 cực địa từ, không trùng với 2 cực địa lý. Từ cực Bắc có toạ độ 700 Vĩ Bắc Và 960 Kinh Tây, trên lãnh thổ Canađa, cách cực Bắc địa lý 800 km . Từ cực Nam có toạ độ 730 Vĩ Nam và1560 Kinh Đông ở vùng Nam cực, cách cực Nam địa lý 1000 km.
Gần đây, các nhà khoa học cho rằng ngoài từ trường chính của trái đất hình thành từ lõi ngoài chiếm 98%, còn có phần từ trường với nguồn gốc bên ngoài trái đất chiếm 2%, phần từ trường này lại hay biến đổi, là phần quan trọng gây ra những tác động đối với cơ thể sống.
2.Hình nào sau đây là hình đúng :
a.
b.
c.
d.
S
N
Củng cố bài
Câu1.Chọn câu sai
A.Tương tác giữa dòng điện với dòng điện là tương tác từ
B.Cảm ứng từ đặc trưng cho từ trường về mặt gây ra lực từ
C.Xung quanh một điện tích đứng yên có điện trường và từ trường
D.Ta chỉ có thể vẽ được một đường sức từ đi qua mỗi điểm trong từ trường
Củng cố bài
Câu 2 .Phát biểu nào sau đây là đúng
Từ trường không tương tác với
A.Các điện tích chuyển động
B.Các điện tích đứng yên
C.Nam châm đứng yên
D.Nam châm chuyển động
d. T? ph? cung cho ta bi?t g?n đúng v? hình ?nh đu?ng s?c đi?n tru?ng.
a. Du?ng c?m ?ng t? c?a nam châm có chi?u vào c?c B?c ra c?c Nam c?a nam châm
b. Qua 1 đi?m trong t? tru?ng ta ch? v? duy nh?t 1 đu?ng c?m ?ng t?
c. Vì các đu?ng c?m ?ng t? không bao gi? c?t nhau nên chúng luôn luôn song song
3 Ch?n câu đúng: