Bài 19. Thuỷ quyển. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất. Nước ngầm. Hồ

Tiết 18
Bài 15
THỦY QUYỂN. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
I. THỦY QUYỂN
1. Khái niệm
Thủy quyển là gì?
Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất
Bao gồm:

2. Tuần hoàn nước trên Trái Đất
Dựa vào hình bên, hãy trình bày vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn của nước trên Trái Đất?
Vòng tuần hoàn nhỏ
Nước biển bốc hơi lên cao tạo thành mây và mưa lại rơi xuống biển
Vòng tuần hoàn lớn
Nước biển bốc hơi lên cao thành mây, gió đưa mây vào sâu trong lục địa rồi gặp lạnh tạo mưa (dạng nước và tuyết rơi)
+ Một phần bốc hơi lên khí quyển
+ Một phần ngấm qua đất đá để tạo thành nước ngầm
+ Một phần tạo thành nước trên mặt như ao, hồ, sông, suối…
- Các dòng chảy ngầm và trên mặt cuối cùng lại đưa nước về biển và đại dương
II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Chế độ mưa:
Tại sao chế độ mưa lại ảnh hưởng tới chế độ nước sông? nêu ví dụ
Ở miền khí hậu nóng hoặc địa hình thấp ở ôn đới, thủy chế sông phụ thuộc vào chế độ mưa
Ví dụ sông Hồng:
+ Mùa lũ (tháng 6 – 10) gần trùng với mùa mưa (thàng 5 - 10)
+ Mùa cạn gần trùng với mùa khô (ít mưa)
b. Băng tuyết
Tại sao băng tuyết lại ảnh hưởng tới chế độ nước sông?
- Ở miền ôn đới lạnh và những sông bắt nguồn từ núi cao, chế độ nước sông còn phụ thuộc vào lượng băng tuyết tan
c. Nước ngầm
Nước ngầm có vai trò gì đối với chế độ nước sông?
- Ở vùng đá ngấm nước ngầm có vai trò đáng kể trong điều hòa chế độ nước sông
Nước ngầm chảy ra mặt đất
2. Địa thế, thực vật và hồ đầm
Địa thế
Tại sao địa thế, hình dạng sông lại ảnh hưởng lớn chế độ nước sông?
Ở miền núi sông chảy nhanh hơn ở đồng bằng do độ dốc của địa hình và độ rộng lòng sông
Dựa và bản đồ địa hình và kiến thức đã học, em hãy cho biết vì sao mực nước lũ ở các sông ngòi miền Trung nước ta thường lên rất nhanh?
Do sông ngòi miền trung ngắn và dốc
Có nhiều phụ lưu cấp nước vào dòng chảy chính
b. Thực vật
Thực vật có vai trò gì đối với dòng chảy của sông?
- Thực vật có vai trò điều hòa dòng chảy của sông, giảm lũ lụt
Ở lưu vực sông rừng phòng hộ được trồng ở đâu, vì sao?
c. Hồ và đầm
Hồ và đầm có tác dụng như thế nào?
- Hồ đầm nối với sông có tác dụng điều hòa chế độ nước sông
III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT
Nile

Hồ victoria
Địa Trung Hải
XĐ, cận XĐ, CN châu Phi
Nam – bắc
2.881.000
6685 Dài nhất
Mưa và nước ngầm
A-ma-dôn
Dãy Anđét
Đại Tây Dương
XĐ Châu Mĩ
Tây – đông
7.170.000
Lớn nhất
6.437
Mưa và nước ngầm
I-ê-nit-xây
Dãy Xaian
Biển Cara
Ôn đới lạnh châu Á
Nam – bắc
2.580.000

4.102
Băng tuyết tan và mưa
* ĐÁNH GIÁ
Câu hỏi tự luận
Câu 1: Dựa vào hình 15 trong SGK, hãy chứng minh rằng: nước trên Trái Đất tham gia vào nhiều vòng tuần hoàn, cuối cùng trở thành một đường vòng khép kín.
Câu 2: Hãy trình bày những nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1: Nước sông chảy nhanh hay chậm phụ thuộc vào những yếu tố nào sau đây:
Độ dốc của sông
Bề ngang của lòng sông
Lượng mưa khu vực sông
Ý A và B đúng
Câu 2: Những sông nào sau đây chảy theo hướng Nam – bắc
Sông Nin và sông I-ê-nít-xây
Sông Nin và sông A-ma-dôn
Sông I-ê-nít-xây và sông A-ma-dôn
Tất cả đều sai

√
√
Câu 3: Sông nào sau đây dài nhất thế giới:
Sông Nin
Sông A-ma-dôn
Sông I-ê-nít-xây
Sông Vôn-ga
√
Xin chân thành cảm ơn!